Σάββατο 8 Απριλίου 2023

Περιμένοντας την Ανάσταση

 «Η υψηλότερη μορφή της άνοιξης που ξέρω: μια ελληνική Μεγάλη Εβδομάδα» (Γ. Σεφέρης)

Ετοιμασίες για την ημέρα του Πάσχα στην Πάρο, 1965-1975.
Φωτογραφία Ζαχαρίας Στέλλας. Φωτογραφικό Αρχείο Μουσείου Μπενάκη.

Σάββατο του Λαζάρου σήμερα. Μια γιορτή που συμβολίζει τη νίκη ενάντια στο θάνατο. Την έλευση της Ανάστασης και την αναγέννηση της φύσης.

Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, η ανάμνηση των όσων είδε ο Λάζαρος στο βασίλειο του Άδη, άφησε τρόμο και πόνο στην ψυχή του:

         Πες μας Λάζαρε τι είδες εις τον Άδη που επήγες

         είδα φόβους είδα τρόμους είδα βάσανα και πόνους.

Στη διάρκεια της δεύτερης ζωής του δε γέλασε ποτέ παρά μόνο μία φορά όταν είδε στο παζάρι κάποιον χωρικό να κλέβει κρυφά μια στάμνα από το σταμνά και να ξεφεύγει χωρίς να τον αντιληφθεί κανείς. Τότε χαμογελώντας είπε τα εξής: βρε τον ταλαίπωρο για δες πώς φεύγει με το κλεμμένο σταμνί…..ξεχνά ότι είναι ένα κομμάτι χώμα κι αυτός όπως και το σταμνί. Το ένα χώμα κλέβει τ’ αλλο! Μα δεν είναι να γελούν και οι πικραμένοι; Τα λόγια αυτά του Αγίου έχουν μείνει σε λαϊκές φράσεις όπως αυτή των Κυθήρων: Ο ένας πηλός κλέβει τον άλλο πηλό.

Πηγή

Εικόνες της Μεγάλης Εβδομάδας από τη Μονή Σιμωνόπετρας στο Άγιο Όρος. Φωτογραφία: Κώστας Μπαλάφας - Φωτογραφικό Αρχείο Μουσείου Μπενάκη

Ο Θεός χρειάζεται τη βοήθειά μας

Κάτωχρος κι εξαντλημένος ο Ιησούς στάθηκε κοντά στον τάφο.

"Λάζαρε, βγες έξω", φώναξε. Όλοι περίμεναν. Κι ο φτωχός

νεκρός, που ένιωσε ότι εδώ στον τάφο του παίζεται η τύχη του

κόσμου, τι να ΄κανε; Η γη είχε χαθεί,

πώς θ’ άφηνε χωρίς ανάσταση έναν ολάκερο ουρανό...

Κι εγώ χρειάζομαι τη βοήθεια του Θεού

- Κύριε, βοήθησέ με, του λέω, χάνομαι.

- Μα αυτή είναι η βοήθειά μου - να χαθείς...

Για να σε ψάχνουν στους αιώνες!

«Ο Θεός χρειάζεται τη βοήθειά μας» -ΤΑΣΟΣ ΛΕΙΒΑΔΙΤΗΣ

Πάρος, 1965-1975. Φωτογραφία Ζαχαρίας Στέλλας

“Να ‘ναι αλήθεια πως μετά απ’ αυτή τη ζωή μας

θα μας ξυπνήσουνε μια μέρα σάλπιγγες τρομαχτικές;

Συγχώρα με, Θε μου, όμως παρηγοριέμαι

πως η δική μας νεκρανάσταση θε να σημάνει

απλά και μόνο το λάληλμα του πετεινού.

Θα μείνουμε για λίγο ακόμα ξαπλωμένοι

κι ο πρώτος που θα σηκωθεί θα ‘ναι η μητέρα

θα την ακούσουμε να σκαλίζει απαλά τη φωτιά

απαλά ν’ ακουμπά τη χύτρα πάνω στη σόμπα

νωχελικά να τραβά μια κούπα απ’ το ντουλάπι

τότε θα ‘μαστε πάλι ζωντανοί.”

Βλάντιμιρ Χολάν - «ΑΝΑΣΤΑΣΗ»

Ήπειρος, 1957. Φωτογραφία Κώστας Μπαλάφας

Τον ξεχώρισα μόλις τον είδα, ήμουνα τακτική στα κηρύγματά του,
πούλησα κι ένα κτηματάκι της θειας μου για να τον ακολουθήσω.
Όμως όταν πια όλα τα ξόδεψα, αποφάσισα να πουλήσω και το κορμί μου,
στην αρχή στους ανθρώπους των καραβανιών, κατόπι στους τελώνες∙
κοιμήθηκα με σκληροτράχηλους Ρωμαίους κι οι Φαρισαίοι δε μου είναι άγνωστοι.
Κι όμως μέσα σ’ αυτά δεν ξεχνούσα τα μάτια του.
Μήνες για χάρη του έτρεχα απ’ τον Ναό στο λιμάνι
κι απ’ την πόλη στο Όρος των Ελαιών.

Κύριε μυροπώλη, κάντε μου, σας παρακαλώ, μια μικρή έκπτωση.
Για ένα βάζο αλάβαστρου δε φτάνουν οι οικονομίες μου.
Κι όμως πρέπει να αποχτήσω αυτό το μύρο με τα σαράντα αρώματα.

Μ’ αυτό το μύρο θ’ αλείψω τα πόδια του,
μ’ αυτά τα μαλλιά θα σφουγγίσω τα πόδια του,
μ’ αυτά τα χείλη, τα πόδια του τα εξαίσια κι άχραντα θα φιλήσω.
Ξέρω, είναι πολύ αυτό το μύρο για τη μετάνοια,
ωστόσο για τον έρωτα είναι λίγο.
Κι αν μια μέρα ασπαστώ τον χριστιανισμό, θα είναι για την αγάπη του∙
κι αν μαρτυρήσω γι’ Αυτόν, θα ’ναι η αγάπη του που θα μ’ εμπνέει.
Γιατί, κύριε, ο έρωτας μου ανάβει την πίστη κι η αγάπη τη μετάνοια
κι ίσως μείνει αιώνια τ’ όνομά μου σα σύμβολο
εκείνων που σώθηκαν και λυτρώθηκαν «ότι ηγάπησαν πολύ».

Ντίνος Χριστιανόπουλος – «Μαγδαληνή» (Από τη συλλογή «Εποχή των ισχνών αγελάδων»)

Απ' το φωτογραφικό αρχείο του Μουσείου Μπενάκη

Με το καλό να υποδεχτούμε την πολυπόθητη «Ανάσταση» και το πανάρχαιο αισιόδοξο μήνυμα που σηματοδοτεί αυτή η γιορτή.

Καλή Μεγαλοβδομάδα, με αγάπη στις καρδιές μας Y

Τρίτη 28 Μαρτίου 2023

«Εκεί που ανοίγει ένα σχολείο, κλείνει μια φυλακή» [*]

 


To ημερολόγιο γράφει Δευτέρα 27 Μαρτίου 2023 (παγκόσμια ημέρα θεάτρου) και γύρω στις 11.00 το πρωί, η σιδερένια πόρτα των φυλακών ανηλίκων στον Αυλώνα, ανοίγει για να μας υποδεχτεί. Παρέα με ένα νέο παιδί που είναι, μεταξύ όλων των άλλων, δραστήριος ακτιβιστής και υπέρμαχος της έμπρακτης αλληλεγγύης, διασχίζουμε τις φυλακές, αγκαλιά με τα βιβλία μας και τη λαχτάρα μας να έρθουμε σ’ επαφή με τους μαθητές του σχολείου. Ο Νικόλας Κολυτάς είναι νομικός και δημοσιογράφος, πρόσφατα δε εκδόθηκε το πρώτο του βιβλίο «Ξεριζωμένος βασιλικός» (εκδ. 24γράμματα). Με αφορμή την παρουσίαση των βιβλίων μας, η κοινή μας επιδίωξη είναι να ανοίξουμε ένα δίαυλο επικοινωνίας και γόνιμης συζήτησης με όσους μαθητές θα επέλεγαν να παρακολουθήσουν αυτές τις 2 διδακτικές ώρες κοντά μας, παρουσία του Πέτρου Δαμιανού που στήριξε και φρόντισε να υλοποιηθεί αυτή η δράση.

Ο Πέτρος Δαμιανός είναι διευθυντής στο κατάστημα κράτησης ανηλίκων Αυλώνα. Κουβαλά στις πλάτες του 28 χρόνια αγώνα προκειμένου να χτίσει εκπαιδευτικό σύστημα μέσα στις φυλακές. Η ιστορία του πάει πίσω στο '94, όταν ξεκίνησε εθελοντικά ως εκπαιδευτής σε ιδρύματα. Από το 2000, ξεκινά μια μακρά πορεία ως διευθυντής του σχολείου των φυλακών Αυλώνα, όπου υπάρχει πλέον Δημοτικό, Γυμνάσιο, Λύκειο και ΙΕΚ. Πρόκειται για εκπαιδευτική επανάσταση, δεδομένου ότι σε καμία άλλη φυλακή νέων ή ενηλίκων δεν υφίστανται όλες οι βαθμίδες της εκπαίδευσης.

Ο Νικόλας παρουσιάζει το βιβλίο μου κι εγώ το δικό του. Αν και διαφορετικού ύφους τα βιβλία μας, αστυνομικό μυθιστόρημα του Νικόλα, ποίηση με εικαστικά το δικό μου, οι ιδέες μας εφάπτονται και καταλήγουν στον ίδιο τερματικό σταθμό. Αλληλεγγύη, ένας κόσμος «Χωρίς σύνορα», πάντα με το μέρος των καταπιεσμένων και των ευάλωτων. Κοντά μας έρχεται και η φιλόλογος του λυκείου. Κάθεται ανάμεσα στα παιδιά.



Το μούδιασμα των πρώτων λεπτών μέχρι να γνωριστούμε καλύτερα, διαδέχεται μια ανοιχτή κουβέντα με αυθόρμητες ερωτήσεις που καταδεικνύουν τη δίψα για επικοινωνία και επαφή με τις λέξεις, τις ιδέες και τα ερωτήματα που θέτουν τα βιβλία μας. Κάποιοι βοηθούν με τη μετάφραση στη γλώσσα του διπλανού τους που δεν καταλαβαίνει όλα όσα λέμε. Οι πιο τολμηροί σηκώνουν χέρια και θέτουν ερωτήσεις. Ακολουθούν κι άλλοι. Ρατσισμός, ελευθερία και δικαιοσύνη, μονοπωλούν το ενδιαφέρον τους. Μπαίνει η ιδέα απ’ τη μεριά μας, να επιχειρήσουν να γράψουν εντυπώσεις μετά την ανάγνωση των βιβλίων μας. Λίγες λέξεις, ένα συναίσθημα, ό,τι θέλουν να εκφράσουν. Ο καθένας με τον τρόπο του. Με την αμυδρή ελπίδα πως ίσως θα μπορούσαμε να τα δουλέψουμε και να βγει ένα συλλογικό βιβλίο. Ποιος ξέρει; Μπορεί και να το καταφέρουμε κι αυτό…

Γνωρίζοντας κι άλλους εκπαιδευτικούς μετά τη λήξη της παρουσίασης, διαπιστώνουμε με πόση αγάπη και κατανόηση βρίσκονται στο πλευρό των μαθητών.

Κι όπως έγραψε κι ο Νικόλας στην ανάρτησή του: “Από σήμερα στη βιβλιοθήκη του σχολείου θα υπάρχουν 24 βιβλία παραπάνω. Δωρίσαμε τα βιβλία μας με την Μαρία με όλη μας την ψυχή. Και ελπίζουμε αυτή η σχέση να έχει συνέχεια. Γιατί όπου υπάρχει αλληλεγγύη και κατανόηση, υπάρχει και ζωή”.

Θερμές ευχαριστίες και στον εκδότη μας Γιώργο Δαμιανό που απ’ την πρώτη στιγμή αγκάλιασε την ιδέα μας και πρόσφερε τα βιβλία που δωρίσαμε στη βιβλιοθήκη του σχολείου.

ëΚι ένα αφιέρωμα στην ψυχή του σχολείου που αξίζει να διαβάσουμε όλοι, για να διαπιστώσουμε τις δυσκολίες και το καθόλου υποστηρικτικό κατεστημένο που μάχεται καθημερινά, χρόνια τώρα.

«Εκεί που ανθίζουν και τ’ αγκάθια. Ο άοκνος εργάτης διευθυντής του σχολείου των φυλακών Αυλώνας Πέτρος Δαμιανός μιλά στην ΑΥΓΗ της Κυριακής για το πώς ανθίζουν οι ψυχές των έγκλειστων παιδιών του».

[*] Βίκτωρ Ουγκώ

Σάββατο 18 Μαρτίου 2023

Σε παλιό στυλ

 


Οι εραστές είναι ακριβά, ένδοξα κύπελλα, όπου ο ένας πίνει τον άλλον.
Το πρωί πηγαίνουν σε ολοπόρφυρους, βασιλικούς δρόμους
και το βράδυ πλαγιάζουν σε κρεβάτια κι από θρύλους πιο βαθειά.

Κι αν καμιά φορά τούς δεις να παραπατάνε
ή να παίρνουν μονοπάτια άγνωστα και μυθικά — μην ξαφνιαστείς,
γιατί οι εραστές είναι τυφλοί, με τα ωχρά τους βλέφαρα κλειστά
ο ένας απ’ τη λάμψη του άλλου.

Οι εραστές δε βλέπουν,
μόνο αγγίζονται,
μα οι ρόγες των δακτύλων τους είναι τα ίδια τα πελώρια,
τα πάντα έκπληκτα, μάτια του Θεού.

Τάσος Λειβαδίτης

Φωτογραφία: ΓΙΟΒΑΝΑΚΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ “ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ”

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ Y~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

ëΑφιερωμένο σ’ όσους βγαίνουν για πόλεμο με μοναδική τους πανοπλία ένα λευκό πουκάμισο. Πάναγνο και λευκό, σαν την αγάπη που κατατροπώνει το σκοτάδι.

Πέμπτη 2 Μαρτίου 2023

«Μαμά κοιμήσου γιατί θ’ αργήσω» [*]


Για όσους εργάζονται σε πολυεθνικές, ο σικάτος όρος “Outsourcing” είναι πασίγνωστος, αφού εφαρμόζεται εδώ και πολλά χρόνια. Αόρατοι υπάλληλοι που, αν και εργάζονται για μια εταιρεία, δεν ανήκουν σ’ αυτήν, αλλά σ’ έναν υπεργολάβο που αναλαμβάνει τη βρώμικη δουλειά. Συμβάσεις, μισθούς, ένσημα, και όλα τα συμπαραμαρτούντα. Οι υπάλληλοι-πασπαρτού σαφώς και μετακινούνται από εταιρεία σε εταιρεία, ανάλογα με τις ανάγκες των πελατών, αλλά και για να αποφεύγεται η πολύχρονη παραμονή τους σε μια θέση που θα τους παρείχε εμπειρία, εξειδίκευση, άρα και διεκδίκηση για καλύτερες εργασιακές συνθήκες. Τα αποτελέσματα αυτής της πρακτικής είναι να θησαυρίζουν «εταιρείες-μεσάζοντες» που παράγουν «αέρα κοπανιστό» και που συνήθως ανήκουν σε μια πυραμίδα ξένων ομίλων. Οι όμιλοι αυτοί και τα παρακλάδια τους διαθέτουν κομψές επωνυμίες (συνήθως συμπεριλαμβάνεται η λέξη “solutions”) και πιθανότατα θα είναι αυτοί που -ευκαιρίας δοθείσης-  θα σου πλειστηριάσουν το σπίτι.

Και το κυριότερο. Ως "υπάλληλος-πασπαρτού" θα εργαστεί ο γιος σου, η κόρη σου και σίγουρα τα εγγόνια σου. Το πιο αισιόδοξο σενάριο είναι  να έχει έναν καλλιεργημένο προϊστάμενο που δεν θα του κάνει τη ζωή κόλαση, επειδή αυτό ακριβώς τού κάνει και ο δικός του προϊστάμενος. Θα πληρώνεται σε μεταγενέστερη ημερομηνία και με λιγότερες αποδοχές και μπόνους απ’ τους συναδέρφους του που ανήκουν στο δυναμικό της μαμάς-εταιρείας. Και γενικά η καριέρα του θα είναι σαν αυτή της Ελενίτσας στο φωτογραφείο που εργαζόταν ο αλησμόνητος Βέγγος, στην ταινία «Πολυτεχνίτης και Ερημοσπίτης». Για το μέτρημα, για να κρατάει τα γράδα ανάμεσα στον επιθυμητό και στον ρεαλιστικό αριθμό απασχολουμένων ενός οργανισμού. Μ’ αυτό τον τρόπο είναι όλοι ευχαριστημένοι, εκτός βέβαια απ’ τον εργαζόμενο.

Όλα αυτά τα ωραία θα συμβούν στο «τυχερό» παιδί που θα επιβιώσει, αφού έχει περάσει όλες τις συμπληγάδες του κράτους. Τυχερό αν χρειαστεί θεραπεία και βρεθεί διαθέσιμος γιατρός και δημόσιο νοσοκομείο. Τυχερό αν τελειώσει αλώβητο το ελληνικό σχολείο και υπάρχει η οικονομική ευχέρεια για φροντιστήριο που θα του εξασφαλίσει μια θέση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Τυχερό αν δεν το πλακώσουν στο ξύλο σε κάποια πλατεία οι φρουροί της «τάξης»,  ή δεν εκπαραθυρωθεί από κάποιο πανεπιστημιακό περβάζι, ή αν δεν πέσει η οροφή της σχολής που φοιτά. Τυχερό αν δεν πέσει θύμα σωματικής και ψυχολογικής βίας απ’ τα υπεράνω πάσης υποψίας κυκλώματα. Τυχερό αν εκείνη την κακιά ώρα που θα ταξιδέψει με το τραίνο, θα διασχίζει το κομμάτι εκείνο που διαθέτει φωτοσήματα και ο μηχανοδηγός θα είναι κι αυτός τυχερός και δεν θα πάθει κάποιο εγκεφαλικό ή καρδιακό επεισόδιο ενώ είναι στο τιμόνι. Κι αν ο σταθμάρχης δεν έχει κουραστεί να σηκώνει στις πλάτες του την ευθύνη και τις αμαρτίες άλλων. Που διαχρονικά μασούν τους πόρους ενός υγιούς οργανισμού, κι αφού τον καταστήσουν προβληματικό, τον τεμαχίζουν σε μικρά κομμάτια και τον ξεπουλάνε, δίκην εξυγίανσης, σε πρόθυμους ιδιώτες επενδυτές.

Τυχερό αν το πούλμαν που το πάει εκδρομή δεν κοπεί στα δύο, κι αν το μηχανάκι του δεν χτυπηθεί από έναν απρόσεκτο οδηγό, αλλά κι αν ακόμα γίνει αυτό, τυχερό θα είναι αν έρθει εγκαίρως ένα ασθενοφόρο κι αν υπάρχει διαθέσιμος γιατρός στο εφημερεύον. Κι αν βρεθεί και διαθέσιμη κλίνη, θα είναι ο σούπερ τυχερός του τζόκερ.

Τυχερό γενικά, αν καταφέρει να επιβιώσει ως outsoursing πολίτης αυτής της χώρας. Γιατί το headcount της “επιχείρησης” περιλαμβάνει αποκλειστικά τους πορφυρογέννητους και τους εκλεκτούς τους. Κι άντε να εξηγήσεις σ’ αυτή τη δύσμοιρη μάνα που περιμένει ν’ αναγνωρίσει ό,τι σάρκα απόμεινε, πως το παιδί της θα ζούσε σήμερα, αν είχε την τύχη να επιβιβαστεί δυο βαγόνια πιο πίσω…

 


ëΟ τίτλος της ανάρτησης ήταν η τελευταία φράση που είπε στη μητέρα του ο 20χρονος φοιτητής απ’ την Καρδίτσα Αναστάσιος Κουτσόπουλος. Μέχρι στιγμής, παραμένει ανάμεσα στους αγνοούμενους.

ëΟι φωτογραφίες και τα σκίτσα της ανάρτησης προέρχονται απ’ το διαδίκτυο και ανήκουν στους δημιουργούς τους.