«Μη με λησμόνει»

30^ο συμπόσιο ποίησης - συμμετοχή

 

Σήμερα είδα τον παππού μπροστάρη στην πορεία

αρμένιζε το ματωμένο μαντήλι του σα φλογερή παντιέρα

κι η γιαγιά ξοπίσω του

μπαρουτοκαπνισμένη απ’ τα χαλάσματα της Σμύρνης

κι ο πατέρας απ’ το κολαστήρι της Γυάρου

«ΛΑ-Ο-ΚΡΑ-ΤΙ-Α» σπάραζε με όση φωνή του απόμενε

κι η μάνα εκεί, τρέχει να τον συντρέξει

με το φτωχικό της φουστανάκι ξεσκισμένο

απ’ τις βουρδουλιές του Αλφαμίτη

«Καημένη μάνα, ακόμα να φανεί η άνοιξη»

«Ακολούθα το δρόμο τον κόκκινο απ’ το αίμα μας/

Γίνε εσύ η άνοιξη, ψυχή μου»

Γέρικο σκαρί η ιστορία και ταξιδεύει

ρίχνει άγκυρα στην πλατεία του άγνωστου Έλληνα

ανοίγουν τ’ αμπάρια της και ξεχύνονται

πλημμυρίδες δάκρυα, σπαράγματα, συνθήματα

εκεί προγόνοι και χαροκαμένες μανάδες

εκεί κι οι νεκροί εργάτες απ’ τα Δεκεμβριανά

υψωμένες γροθιές κι ένα πανό κυματίζει μεσίστιο

«Ή αλυσίδες ή όπλα»

εκεί κι οι φοιτητές του Πολυτεχνείου

εκεί κι όσους έλιωσε του τύραννου η αρβύλα

εκεί και τα παιδιά των παιδιών μας

με τα όνειρά τους κουρελιασμένα

αλλά με το ατσάλινο πείσμα που έχει ο παππούς

στην κεφαλή της πορείας

 

ένα κορίτσι στεφανωμένο

ίδιο η άνοιξη

δίνει το σύνθημα

τινάζει αγέρωχη τα μαλλιά της

κυματίζει πίσω της η λαοθάλασσα

το φαρμακερό βέλος του χωροφύλακα χτυπάει κατάκαρδα

ανθάκια λεμονιάς ξεχύνονται απ’ το στήθος της

πανάκριβη κι αυτή η άνοιξη

κι ο δρόμος προς την αθανασία

σπαρμένος είναι με

«μη με λησμόνει».

 

*************

Artwork: Tim Burton

 

ëΣυμμετείχε στο 30o Συμπόσιο Ποίησης της Αριστέας μας. Με οδηγό τις λέξεις “δρόμος – διαδρομή – πορεία”, γράφτηκαν 24 εξαιρετικές συμμετοχές. Ευχαριστώ τους φίλους-μπλόγκερς για τη σύμπλευση, αλλά και την οικοδέσποινα του συμποσίου γι’ αυτό το πρόσημο “συν” που θέτει διαρκώς στην παρέα και στα δρώμενα που οργανώνει. Καλές διαδρομές να έχουμε στην πορεία που έχει χαράξει ο καθένας μας, με κοινή αφετηρία πάντα την ευγενή άμιλλα και τη σύμπνοια. Κάθε προσωπικό αποτύπωμα στην τέχνη άλλωστε, όταν είναι μέρος ενός συνόλου, αποκτάει άλλες διαστάσεις και δυναμική. Όπως είχε πει κι ο αλησμόνητος Λεωνίδας Κύρκος: «Να μάθουμε την τέχνη να συνεργαζόμαστε».

Περιμένοντας την Ανάσταση

 «Η υψηλότερη μορφή της άνοιξης που ξέρω: μια ελληνική Μεγάλη Εβδομάδα» (Γ. Σεφέρης)

Ετοιμασίες για την ημέρα του Πάσχα στην Πάρο, 1965-1975.
Φωτογραφία Ζαχαρίας Στέλλας. Φωτογραφικό Αρχείο Μουσείου Μπενάκη.

Σάββατο του Λαζάρου σήμερα. Μια γιορτή που συμβολίζει τη νίκη ενάντια στο θάνατο. Την έλευση της Ανάστασης και την αναγέννηση της φύσης.

Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, η ανάμνηση των όσων είδε ο Λάζαρος στο βασίλειο του Άδη, άφησε τρόμο και πόνο στην ψυχή του:

         Πες μας Λάζαρε τι είδες εις τον Άδη που επήγες

         είδα φόβους είδα τρόμους είδα βάσανα και πόνους.

Στη διάρκεια της δεύτερης ζωής του δε γέλασε ποτέ παρά μόνο μία φορά όταν είδε στο παζάρι κάποιον χωρικό να κλέβει κρυφά μια στάμνα από το σταμνά και να ξεφεύγει χωρίς να τον αντιληφθεί κανείς. Τότε χαμογελώντας είπε τα εξής: βρε τον ταλαίπωρο για δες πώς φεύγει με το κλεμμένο σταμνί…..ξεχνά ότι είναι ένα κομμάτι χώμα κι αυτός όπως και το σταμνί. Το ένα χώμα κλέβει τ’ αλλο! Μα δεν είναι να γελούν και οι πικραμένοι; Τα λόγια αυτά του Αγίου έχουν μείνει σε λαϊκές φράσεις όπως αυτή των Κυθήρων: Ο ένας πηλός κλέβει τον άλλο πηλό.

Πηγή

Εικόνες της Μεγάλης Εβδομάδας από τη Μονή Σιμωνόπετρας στο Άγιο Όρος. Φωτογραφία: Κώστας Μπαλάφας - Φωτογραφικό Αρχείο Μουσείου Μπενάκη

Ο Θεός χρειάζεται τη βοήθειά μας

Κάτωχρος κι εξαντλημένος ο Ιησούς στάθηκε κοντά στον τάφο.

"Λάζαρε, βγες έξω", φώναξε. Όλοι περίμεναν. Κι ο φτωχός

νεκρός, που ένιωσε ότι εδώ στον τάφο του παίζεται η τύχη του

κόσμου, τι να ΄κανε; Η γη είχε χαθεί,

πώς θ’ άφηνε χωρίς ανάσταση έναν ολάκερο ουρανό...

Κι εγώ χρειάζομαι τη βοήθεια του Θεού

- Κύριε, βοήθησέ με, του λέω, χάνομαι.

- Μα αυτή είναι η βοήθειά μου - να χαθείς...

Για να σε ψάχνουν στους αιώνες!

«Ο Θεός χρειάζεται τη βοήθειά μας» -ΤΑΣΟΣ ΛΕΙΒΑΔΙΤΗΣ

Πάρος, 1965-1975. Φωτογραφία Ζαχαρίας Στέλλας

“Να ‘ναι αλήθεια πως μετά απ’ αυτή τη ζωή μας

θα μας ξυπνήσουνε μια μέρα σάλπιγγες τρομαχτικές;

Συγχώρα με, Θε μου, όμως παρηγοριέμαι

πως η δική μας νεκρανάσταση θε να σημάνει

απλά και μόνο το λάληλμα του πετεινού.

Θα μείνουμε για λίγο ακόμα ξαπλωμένοι

κι ο πρώτος που θα σηκωθεί θα ‘ναι η μητέρα

θα την ακούσουμε να σκαλίζει απαλά τη φωτιά

απαλά ν’ ακουμπά τη χύτρα πάνω στη σόμπα

νωχελικά να τραβά μια κούπα απ’ το ντουλάπι

τότε θα ‘μαστε πάλι ζωντανοί.”

Βλάντιμιρ Χολάν - «ΑΝΑΣΤΑΣΗ»

Ήπειρος, 1957. Φωτογραφία Κώστας Μπαλάφας

Τον ξεχώρισα μόλις τον είδα, ήμουνα τακτική στα κηρύγματά του,
πούλησα κι ένα κτηματάκι της θειας μου για να τον ακολουθήσω.
Όμως όταν πια όλα τα ξόδεψα, αποφάσισα να πουλήσω και το κορμί μου,
στην αρχή στους ανθρώπους των καραβανιών, κατόπι στους τελώνες∙
κοιμήθηκα με σκληροτράχηλους Ρωμαίους κι οι Φαρισαίοι δε μου είναι άγνωστοι.
Κι όμως μέσα σ’ αυτά δεν ξεχνούσα τα μάτια του.
Μήνες για χάρη του έτρεχα απ’ τον Ναό στο λιμάνι
κι απ’ την πόλη στο Όρος των Ελαιών.

Κύριε μυροπώλη, κάντε μου, σας παρακαλώ, μια μικρή έκπτωση.
Για ένα βάζο αλάβαστρου δε φτάνουν οι οικονομίες μου.
Κι όμως πρέπει να αποχτήσω αυτό το μύρο με τα σαράντα αρώματα.

Μ’ αυτό το μύρο θ’ αλείψω τα πόδια του,
μ’ αυτά τα μαλλιά θα σφουγγίσω τα πόδια του,
μ’ αυτά τα χείλη, τα πόδια του τα εξαίσια κι άχραντα θα φιλήσω.
Ξέρω, είναι πολύ αυτό το μύρο για τη μετάνοια,
ωστόσο για τον έρωτα είναι λίγο.
Κι αν μια μέρα ασπαστώ τον χριστιανισμό, θα είναι για την αγάπη του∙
κι αν μαρτυρήσω γι’ Αυτόν, θα ’ναι η αγάπη του που θα μ’ εμπνέει.
Γιατί, κύριε, ο έρωτας μου ανάβει την πίστη κι η αγάπη τη μετάνοια
κι ίσως μείνει αιώνια τ’ όνομά μου σα σύμβολο
εκείνων που σώθηκαν και λυτρώθηκαν «ότι ηγάπησαν πολύ».

Ντίνος Χριστιανόπουλος – «Μαγδαληνή» (Από τη συλλογή «Εποχή των ισχνών αγελάδων»)

Απ' το φωτογραφικό αρχείο του Μουσείου Μπενάκη

Με το καλό να υποδεχτούμε την πολυπόθητη «Ανάσταση» και το πανάρχαιο αισιόδοξο μήνυμα που σηματοδοτεί αυτή η γιορτή.

Καλή Μεγαλοβδομάδα, με αγάπη στις καρδιές μας Y

«Εκεί που ανοίγει ένα σχολείο, κλείνει μια φυλακή» [*]

 

To ημερολόγιο γράφει Δευτέρα 27 Μαρτίου 2023 (παγκόσμια ημέρα θεάτρου) και γύρω στις 11.00 το πρωί, η σιδερένια πόρτα των φυλακών ανηλίκων στον Αυλώνα, ανοίγει για να μας υποδεχτεί. Παρέα με ένα νέο παιδί που είναι, μεταξύ όλων των άλλων, δραστήριος ακτιβιστής και υπέρμαχος της έμπρακτης αλληλεγγύης, διασχίζουμε τις φυλακές, αγκαλιά με τα βιβλία μας και τη λαχτάρα μας να έρθουμε σ’ επαφή με τους μαθητές του σχολείου. Ο Νικόλας Κολυτάς είναι νομικός και δημοσιογράφος, πρόσφατα δε εκδόθηκε το πρώτο του βιβλίο «Ξεριζωμένος βασιλικός» (εκδ. 24γράμματα). Με αφορμή την παρουσίαση των βιβλίων μας, η κοινή μας επιδίωξη είναι να ανοίξουμε ένα δίαυλο επικοινωνίας και γόνιμης συζήτησης με όσους μαθητές θα επέλεγαν να παρακολουθήσουν αυτές τις 2 διδακτικές ώρες κοντά μας, παρουσία του Πέτρου Δαμιανού που στήριξε και φρόντισε να υλοποιηθεί αυτή η δράση.

Ο Πέτρος Δαμιανός είναι διευθυντής στο κατάστημα κράτησης ανηλίκων Αυλώνα. Κουβαλά στις πλάτες του 28 χρόνια αγώνα προκειμένου να χτίσει εκπαιδευτικό σύστημα μέσα στις φυλακές. Η ιστορία του πάει πίσω στο '94, όταν ξεκίνησε εθελοντικά ως εκπαιδευτής σε ιδρύματα. Από το 2000, ξεκινά μια μακρά πορεία ως διευθυντής του σχολείου των φυλακών Αυλώνα, όπου υπάρχει πλέον Δημοτικό, Γυμνάσιο, Λύκειο και ΙΕΚ. Πρόκειται για εκπαιδευτική επανάσταση, δεδομένου ότι σε καμία άλλη φυλακή νέων ή ενηλίκων δεν υφίστανται όλες οι βαθμίδες της εκπαίδευσης.

Ο Νικόλας παρουσιάζει το βιβλίο μου κι εγώ το δικό του. Αν και διαφορετικού ύφους τα βιβλία μας, αστυνομικό μυθιστόρημα του Νικόλα, ποίηση με εικαστικά το δικό μου, οι ιδέες μας εφάπτονται και καταλήγουν στον ίδιο τερματικό σταθμό. Αλληλεγγύη, ένας κόσμος «Χωρίς σύνορα», πάντα με το μέρος των καταπιεσμένων και των ευάλωτων. Κοντά μας έρχεται και η φιλόλογος του λυκείου. Κάθεται ανάμεσα στα παιδιά.

Το μούδιασμα των πρώτων λεπτών μέχρι να γνωριστούμε καλύτερα, διαδέχεται μια ανοιχτή κουβέντα με αυθόρμητες ερωτήσεις που καταδεικνύουν τη δίψα για επικοινωνία και επαφή με τις λέξεις, τις ιδέες και τα ερωτήματα που θέτουν τα βιβλία μας. Κάποιοι βοηθούν με τη μετάφραση στη γλώσσα του διπλανού τους που δεν καταλαβαίνει όλα όσα λέμε. Οι πιο τολμηροί σηκώνουν χέρια και θέτουν ερωτήσεις. Ακολουθούν κι άλλοι. Ρατσισμός, ελευθερία και δικαιοσύνη, μονοπωλούν το ενδιαφέρον τους. Μπαίνει η ιδέα απ’ τη μεριά μας, να επιχειρήσουν να γράψουν εντυπώσεις μετά την ανάγνωση των βιβλίων μας. Λίγες λέξεις, ένα συναίσθημα, ό,τι θέλουν να εκφράσουν. Ο καθένας με τον τρόπο του. Με την αμυδρή ελπίδα πως ίσως θα μπορούσαμε να τα δουλέψουμε και να βγει ένα συλλογικό βιβλίο. Ποιος ξέρει; Μπορεί και να το καταφέρουμε κι αυτό…

Γνωρίζοντας κι άλλους εκπαιδευτικούς μετά τη λήξη της παρουσίασης, διαπιστώνουμε με πόση αγάπη και κατανόηση βρίσκονται στο πλευρό των μαθητών.

Κι όπως έγραψε κι ο Νικόλας στην ανάρτησή του: “Από σήμερα στη βιβλιοθήκη του σχολείου θα υπάρχουν 24 βιβλία παραπάνω. Δωρίσαμε τα βιβλία μας με την Μαρία με όλη μας την ψυχή. Και ελπίζουμε αυτή η σχέση να έχει συνέχεια. Γιατί όπου υπάρχει αλληλεγγύη και κατανόηση, υπάρχει και ζωή”.

Θερμές ευχαριστίες και στον εκδότη μας Γιώργο Δαμιανό που απ’ την πρώτη στιγμή αγκάλιασε την ιδέα μας και πρόσφερε τα βιβλία που δωρίσαμε στη βιβλιοθήκη του σχολείου.

ëΚι ένα αφιέρωμα στην ψυχή του σχολείου που αξίζει να διαβάσουμε όλοι, για να διαπιστώσουμε τις δυσκολίες και το καθόλου υποστηρικτικό κατεστημένο που μάχεται καθημερινά, χρόνια τώρα.

«Εκεί που ανθίζουν και τ’ αγκάθια. Ο άοκνος εργάτης διευθυντής του σχολείου των φυλακών Αυλώνας Πέτρος Δαμιανός μιλά στην ΑΥΓΗ της Κυριακής για το πώς ανθίζουν οι ψυχές των έγκλειστων παιδιών του».

[*] Βίκτωρ Ουγκώ

Σε παλιό στυλ

 

Οι εραστές είναι ακριβά, ένδοξα κύπελλα, όπου ο ένας πίνει τον άλλον.
Το πρωί πηγαίνουν σε ολοπόρφυρους, βασιλικούς δρόμους
και το βράδυ πλαγιάζουν σε κρεβάτια κι από θρύλους πιο βαθειά.

Κι αν καμιά φορά τούς δεις να παραπατάνε
ή να παίρνουν μονοπάτια άγνωστα και μυθικά — μην ξαφνιαστείς,
γιατί οι εραστές είναι τυφλοί, με τα ωχρά τους βλέφαρα κλειστά
ο ένας απ’ τη λάμψη του άλλου.

Οι εραστές δε βλέπουν,
μόνο αγγίζονται,
μα οι ρόγες των δακτύλων τους είναι τα ίδια τα πελώρια,
τα πάντα έκπληκτα, μάτια του Θεού.

Τάσος Λειβαδίτης

Φωτογραφία: ΓΙΟΒΑΝΑΚΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ “ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ”

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ Y~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

ëΑφιερωμένο σ’ όσους βγαίνουν για πόλεμο με μοναδική τους πανοπλία ένα λευκό πουκάμισο. Πάναγνο και λευκό, σαν την αγάπη που κατατροπώνει το σκοτάδι.