Άλλος με τη βάρκα μας (για τον Μάνο)

Φωτογραφία: Θάνος Τσάκαλος

Μια Πέτρα ήταν η αφορμή για την αποψινή βαρκάδα. Φλας-μπακ σε ασπρόμαυρο φόντο, αναμνήσεις και συγκίνηση από στιγμές που θα μείνουν ανεξίτηλες στη μνήμη μου.
Καλοκαιράκι, συναυλίες, Πυξ-Λαξ, ο Μάνος, η ήρεμη δύναμη, ο ροκάς που υπηρέτησε με σεμνότητα το πάθος του για τη μουσική, βαθιά ευαισθητοποιημένος και απόλυτα συνεπής στην ποιότητα, στην ουσία και στο μουσικό είδος που τον εξέφραζε. Δεν θα ξεχάσω ποτέ την παρουσία του στη σκηνή, την εκφραστικότητα και τη μοναδική βραχνάδα του, όταν ερμήνευε το "Εσύ εκεί". Ή το "Πούλα με". Η τελευταία φορά που είχα την τύχη να τον ακούσω, ήταν με τους Κατσιμιχαίους στο Ολυμπιακό Ποδηλατοδρόμιο, τον Μάρτη του 2009. Ο δίσκος που ηχογραφούσε όταν τον πρόδωσε η καρδιά του, είχε τον προφητικό τίτλο "Όταν θα φύγω ένα βράδυ από δω". Ολοκληρώθηκε μετά τον θάνατό του απ' τους φίλους του. 

Εκτός από τον ίδιο, στις λίγες ηχογραφήσεις που πρόλαβε να κάνει πριν φύγει, τραγουδούν οι: Φίλιππος Πλιάτσικας, Μπάμπης Στόκας, Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Λάκης Παπαδόπουλος, Νίκος Πορτοκάλογλου, Διονύσης Τσακνής, Λαυρέντης Μαχαιρίτσας, Μίλτος Πασχαλίδης, Οναρ και Μύρωνας Στρατής. Επίσης η Μαρία και η Νάντια Σπηλιωτοπούλου καθώς και οι κόρες του Μάνου Ξυδούς, Κατερίνα και Νέλλυ. Για όλους όσους συμπορευτήκαμε μαζί του, θα είναι πάντα κοντά μας. Ν' αρωματίζει τη μιζέρια μας και να μας προτρέπει "Κάνε κάτι και για σένα".

Σε μια απ' τις τελευταίες του συνεντεύξεις είχε πει:
"Όπως τελευταία κάτι που είδα στη τηλεόραση και με άγγιξε βαθιά, μια κοπελίτσα, σε μια έκκληση που έκανε προς τους αστυνομικούς, με τα γεγονότα στο κέντρο της Αθήνας είχε πει: «Μην ρίχνετε δακρυγόνα για να κλάψουμε, κλαίμε κι από μόνοι μας». Ήταν ότι πιο ποιητικό έχω ακούσει το τελευταίο καιρό από όλους μας. Εμείς καθόμαστε με τις ώρες να γράψουμε ένα τραγούδι και το κοριτσάκι το είπε, έτσι αυθόρμητα, με δυο λέξεις, περιέγραψε μια κοινωνική κατάσταση σημερινή, που κανείς δεν θα μπορούσε να την περιγράψει καλύτερα".

H "Μεθυσμένη Βάρκα", είναι ένα απ' τα λιγότερο προβαλλόμενα τραγούδια του. Ο Μάνος έγραψε πριν χρόνια του στίχους αυτούς, που σήμερα είναι απόλυτα επίκαιροι και ταυτισμένοι με την προσδοκία όλων μας.  

Αγέρας στα παράθυρα της πόλης τριγυρνάει
το κρύο έπεσε χοντρό σε λάμπες περπατάει
κάτι φαίνεται μακριά στου δρόμου την αρχή
που τρεμοσβήνει σαν πυγολαμπίδα στη βροχή

Μάνα τις βαλίτσες μου πού έκρυβες καιρό
κατέβασέ τες δωσ’ τες μου δεν μένω πια εδώ
μη με ρωτάς πού πάω δε θα ξέρω να σου πω
με γράμματα και κάρτες θα μαθαίνεις ότι ζω

Σε μια βδομάδα θα'μαι πια σε τόπους μακρινούς
μέσα στους κήπους του Βαν Γκογκ που χρώματα πενθούν
μπορεί στην πόλη της Οξφόρδης που μυρίζει χθες
με δυο βαρέλια μπίρα στου Μονάχου τις γιορτές

Μια πόλκα με τους Ρώσους στης Μονμάρτης τα στενά
από γέφυρες να βλέπω της ζωής τα μυστικά
πάνω σε ντόκους οι τσιγγάνοι ξυπνάνε τα βιολιά
κι ανοίγουν νυσταγμένα τα βλέφαρα του μπαρ

Ξεχαστήκαμε  στην τρελή βραδιά
και η βάρκα μας σκίζει τα νερά
μα το μόνο που θέλω και ζητώ να δω
τα χαμόγελα του ήλιου λίγο πριν απ' τις οχτώ

τα χαμόγελα του ήλιου και της χώρας μου το φως

Το μέλι στάζει απ’ τα μάτια της πάνω στο μπαρ
πανέμορφη τη βλέπω κι ας μην έχω ξαστεριά
ακόμα ένα ποτήρι και θ’ αρχίσει να γελά
και θα βαρυγκομάει κάποιου άντρα τη χαρά

Και όπως θα παραμιλάει μπορεί και να με δει
στη βάρκα μας επάνω να ζητάω επιστροφή
θα έρθει λίγο πιο κοντά μου και εγώ σ’ αυτή
και έτσι αγκαλιασμένοι θα βουλιάξουμε μαζί

Ξεχαστήκαμε στην τρελή βραδιά
και η βάρκα μας σκίζει τα νερά
μα το μόνο που θέλω και ζητώ να δω
τα χαμόγελα του ήλιου λίγο πριν απ' τις οχτώ

τα χαμόγελα του ήλιου και της χώρας μου το φως!

Στίχοι: Μάνος Ξυδούς

Μουσική: J. Fearnley

Από τον δίσκο "Περιμένοντας το νέκταρ" ΕΜΙ

*Ο Μάνος έφυγε ξαφνικά σε ηλικία 57 ετών το βράδυ της Τρίτης 13 Απριλίου 2010. Στη διάρκεια πρόβας. Στην κυριολεξία "πάνω στο πάλκο".