ΕΓΩ, δεν...

 

«ΕΓΩ δεν θέλω περιπέτειες, ΕΓΩ θέλω σταθερότητα στη ζωή μου». Είπε ο καλός μου γείτονας, κύριος Δεμεμέλης, κραδαίνοντας τον δείκτη του -δεξιού πάντα χεριού του- προς το μέρος μου. Προς στιγμή φοβήθηκα, μήπως -άθελά μου- απείλησα τη σταθερότητά του, με τόσο μένος που μου φώναζε. Αργότερα κατάλαβα βέβαια, πως απευθυνόταν σε κάποιο αόρατο κοινό, εχθρικό προς τα χριστιανοπατριωτικά του ιδεώδη. Ηρέμησα. Τον άφησα σιωπηλή να ολοκληρώσει τον καθιερωμένο του μονόλογο που φέρει τον τίτλο: «ΕΓΩ δεν…».

Και το γκράντε φινάλε, με την ατάκα: «ΕΓΩ δεν είμαι δεξιός, για να ‘μαστε ξηγημένοι». (Λες και τον ρώτησε κανείς, δηλαδή…)

Αυλαία.

Σήκωσα το πλαστικό καπάκι, έριξα τα σκουπίδια στον κάδο και περίμενα, πατώντας υπομονετικά το έμβολο, μέχρι να ρίξει και τα δικά του.

Χτες βράδυ. Σταθερό σημείο συνάντησής μας, ο κάδος των σκουπιδιών.

Πώς το είχε πει ο Κομφούκιος; “Όταν παραπονιέσαι για το κακό, το διπλασιάζεις. Όταν το περιγελάς, το εξουδετερώνεις”.

Σταθερή αξία.

Photo

«Οι φίλοι μου είναι οι λέξεις που δε λέμε»

 

Οι φίλοι μου είναι οι λέξεις που δε λέμε, οι αγκαλιές

που δεν κάνουμε, τα φιλιά που δεν δίνουμε.

Οι φίλοι μου είναι τα τηλέφωνα που ξεχνάμε να

πάρουμε.

Τα χρόνια πολλά που στέλνουμε την επόμενη της

γιορτής.

Οι φίλοι μου είναι ένα τραγούδι που μας κάνει να

βουρκώνουμε. Μια εικόνα που ξεκαρδιζόμαστε. Μια

σκηνή από ταινία που λέμε και ξαναλέμε τις ατάκες

της. Το βιβλίο με τα ποιήματα που λιώσαμε,

οι φίλοι μου είναι τα αστεία που γελάμε μόνο εμείς και οι

καφέδες που δεν ξέρουμε να πίνουμε με άλλους.

 

Οι φίλοι μου είναι τα τσιγάρα κάθε που

αποφασίζουμε να το κόψουμε και τα παγωτά κάθε

που λέμε πως αρχίζουμε δίαιτα.

Οι φίλοι μου είναι τάπερ με μαγειρευτά φαγητά που

ανταλλάσσουμε όπως οι άλλοι sms.

Οι φίλοι μου είναι εκεί ακόμη κι αν απουσιάζουν.

Οι φίλοι μου είναι πολεμιστές που σπάνε τα κοντέρ.

Πατάνε τα 100 όπως οι άλλοι τα σταφύλια και

συνεχίζουν.

Πατάνε τους Έρωτες και την πατάνε απ’ αυτούς, δεν

ντρέπονται να εξευτελιστούν για μια Αγάπη,

αντίθετα αυτό τους κάνει πιο γενναίους, να μπορούν

να ξανασηκώνονται κι αμείλικτοι να ξαναπέφτουν σε

μια νέα.

Ξέρουν να επιβιώνουν κάτω από τα αισθήματα, κάτω

από τις ατυχίες κάτω από το νερό.

 

Είναι αμφίβια εξωγήινα όντα με γερό ανοσοποιητικό.

Μηχανές ζωής κι ελπίδας κόντρα σε μια κοινωνία

εξολοθρευτή.

Σπάνια απαντούν στις προκλήσεις. Προτιμούν να

εργάζονται, αγαπούν τη μοναχικότητα και διαθέτουν

καρτερία.

Οι φίλοι μου είναι τα 1000 δικά μου πρόσωπα,

όπως κι εγώ τα δικά τους άλλα 1000.

 

Γι αυτό είμαστε συνωμοτικοί κι απρόβλεπτοι.

Δεν σταματάνε να με εκπλήσσουν, δεν σταματώ να

τους θαυμάζω.

Αυτά όμως σπάνια τα λέμε.

 

Είμαστε αρκούντως επηρμένοι για να ασχολούμαστε

με ομολογίες.

Αυτά τα κάνουμε στις σπάνιες φορές που κάποιος

από μας λυγίζει. Εκείνα τα δευτερόλεπτα ξέρεις, που

ο φίλος σε γιατρεύει και μόνο που είναι εκεί.

Που σου βάζει στο τσεπάκι τα χρήματα του ενοικίου

που χρωστάς χωρίς λόγια.

Είμαστε απ΄αυτούς που κατανοούν και σπάνια

κρίνουν, γιατί κάθε που φτάνουμε στους "γκρεμούς"

μας ο καθένας, ξέρουμε πως την Κατανόηση

αναζητάμε όχι την κριτική.

 

Η κριτική συμβαίνει μετά τη σωτηρία, στο σταθερό

έδαφος της σχέσης.

Τότε που μπορείς ν' ακούσεις και να πεις τα πάντα,

αλλά όχι την ώρα του κινδύνου.

Οι φίλοι μου είναι η δική μου μοναδική περιουσία κι

εγώ ελπίζω η δική τους. Κι αυτός ο θησαυρός, για

όσους ξέρουν, είναι τόσο τεράστιος, τόσο

ανεκτίμητος που δεν ενέχει ρίσκο πτωχεύσεως.

Γιατί μοιράζεται κι όταν μοιράζεσαι πάντα κερδίζεις

τουλάχιστον σαν άνθρωπος.

Γι' αυτό οι φίλοι μου είναι μοναδικά συλλεκτικά

κομμάτια.

Με τέτοιους φίλους η αρρώστια μαραζώνει, η κρίση

δεν σ’αγγίζει, τα στραβά ισιώνουν κι εσύ

θαυματουργά χαλυβδώνεσαι.

Με τέτοιους φίλους δεν έχεις ανάγκη να πας

διακοπές, για να ξεκουραστείς, παραμένεις πάντα

ετοιμοπόλεμος για τον πιο βαρύ χειμώνα την πιο

σκληρή πανδημία την πιο αφόρητη μοναξιά.

 

Τέλλος Φίλης

Πηγή: www.doctv.gr

Φωτογραφίες: Θάνος Τσάκαλος

Μανάδες παντός καιρού

 

Mετά από σκληρές διαπραγματεύσεις με την εκπρόσωπο των οικονομικών θεμάτων, το αίτημα ναυάγησε.

«Δεν υπάρχει δημοσιονομικός χώρος για έκτακτες παροχές. Το χρέος μας ξεπερνά κατά πολύ το εισόδημά μας και κινδυνεύει να μην είναι βιώσιμο».

«Δηλαδή δεν γίνεται να τις πάρω;»

«Όχι! Ίσως το 2024 και εφόσον καταφέρουμε να ενταχθούμε σ’ ένα νέο δημοσιονομικό πλαίσιο. Άφησέ τις πίσω στο ράφι, τώρα αμέσως!»

Παρασκευή απόγευμα. Ταμείο νούμερο 6, σε μεγάλο σούπερ μάρκετ. Το αίτημα αφορούσε ένα κουτάκι καραμέλες, που το μεγαλύτερο εκ των τριών κοριτσιών της οικογένειας ζητούσε επιτακτικά να προσθέσουν στο καρότσι με τα λιγοστά ψώνια τους. Τα παρακάλια της ακολούθησαν διαμαρτυρίες και παράπονα. «Επειδή είμαι η μεγαλύτερη, μια ζωή με ρίχνεις, εμένα… τι ζητάω μωρέ;… ένα κουτάκι καραμέλες είναι…»

Οι καραμέλες επέστρεψαν άρον άρον στο ράφι τους και τέσσερις γυναικείες φιγούρες, απ’ όλη την ηλικιακή κλίμακα, αποχώρησαν προς την έξοδο σα δαρμένα σκυλιά. Η πιο μικρή της παρέας ίσως και να μην είχε κατανοήσει εντελώς τι είχε γίνει. Προχωρούσε με ανέμελα βηματάκια πίσω απ’ τις αδερφές της, χαζεύοντας τον κόσμο τριγύρω, τα καλάθια του νοικοκυριού και τα πολύχρωμα μπαλόνια μας εταιρείας που εμπορεύεται ρεύμα «σε απίστευτα χαμηλές τιμές».

Αύριο, ίσως να χαρίσει μια ζωγραφιά στη μητέρα της με καρδούλες και λουλούδια. Μεθαύριο, ίσως να θυμώσει κι αυτή για μια ανεκπλήρωτη επιθυμία της. Αργότερα που θα γίνει κι αυτή μητέρα, ίσως να φοράει το ίδιο φθαρμένο πανωφόρι και να σέρνει το καρότσι της ζωής με όση αξιοπρέπεια μπορέσει να διασώσει.

Κι όποιος δεν έχει δει μια τέτοια σκηνή από κοντά, καλύτερα να μη μιλάει για σκληρούς διαπραγματευτές και σπουδαίους τραπεζίτες που «καταστρώνουν σχέδια διάσωσης» και «πασχίζουν να εξοικονομήσουν κονδύλια», βουλιαγμένοι στη δερμάτινη πολυθρόνα του γραφείου τους. Είναι πολύ εύκολο να εποπτεύεις τράπεζες και δείκτες ρευστότητας. Αλλά είναι πολύ ζόρικο και θέλει γερό στομάχι να παραδέχεσαι δημόσια την ήττα σου στο παιδί σου.

Χρόνια πολλά σ’ όλες τις μανάδες που παλεύουν άγριους δράκους με φωτόσπαθα. Που τα βράδια καταστρώνουν σχέδια επιβίωσης, μετράνε κουπόνια, ψιλά και υπολείμματα αντοχών κι ύστερα ξαναγίνονται μικρά κορίτσια, φορούν το νεανικό τους φουστάνι και βουρκώνουν για τα ματαιωμένα τους όνειρα. Πίσω απ’ τα ερωτικά ραβασάκια της νιότης τους, ίσως να σημειώσουν τη λίστα με τα ψώνια της επόμενης βδομάδας. Κουτσουρεμένη πάντα, αλλά με περισσή ευθύνη. Και αγάπη.

Και με την προσδοκία να υπάρξει πρωτογενές πλεόνασμα για ένα κουτάκι καραμέλες…

«Καλέ μου άνθρωπε»…

 

 «Καλέ μου άνθρωπε»…

«Ακαμψία» πάθαμε ομαδικώς.

Οι «Τουρκόγυφτοι» αποπάνω δεν προσέχουν τους αποκάτω.

Το «γιαταγάνι της Επαναστάσεως» έχει σκουριάσει και πάμε στον πόλεμο με «το φαράσι και το φλιτ». Θα μου πεις βέβαια: «Τι φλιτ παιδάκι μου; Κλέφτες είν΄ αυτοί, δεν είναι κατσαρίδες!» Κι εγώ θα σου πω με αφέλεια: «Προσέξτε! Μη μου ξεκολλήσετε τη φούντα!»

«Με τι χαίρεται ο κόσμος!» θα αναρωτηθείς, εσύ, με πικρία.

«Ο εξάδελφος σου ο Μιχάλης δεν θα έλθει. Μην τον περιμένεις. Έχει πάει κρουαζιέρα στα νησιά. Τώρα βρίσκεται εις νήσο Γυάρο!»

Στη «Χώρα της σφαλιάρας» πάντα θα είναι ένας καθημερινός Θανάσης που θα σέρνει το κάρο με τα βάσανα. Δεν το βάζει κάτω κι επιμένει να ονειρεύεται πως «όπου να ‘ναι θα σημάνουν οι καμπάνες» κι ο τόπος θα βγει απ’ τον γύψο. Και πάντα θα είναι το κράτος του χωροφύλακα, που μετά απ’ όλα τα δεινά που σου φόρτωσε στην πλάτη, τώρα παίρνει πάλι τη ρεβάνς.

Εδώ Βαλκάνια. Χιονιάς και παγωνιά έξω. Στη μέση του πουθενά, θα βουρκώσεις στο «Βλέμμα του Οδυσσέα» και θα φωνάξεις γεμάτος απόγνωση:

«Ξέρεις κάτι;  H Eλλάδα πεθαίνει. Πεθαίνουμε σα λαός. Κάναμε τον κύκλο μας, δεν ξέρω πόσες χιλιάδες χρόνια, ανάμεσα σε σπασμένες πέτρες και αγάλματα… Και πεθαίνουμε. Αλλά αν είναι να πεθάνει η Ελλάδα, να πεθάνει γρήγορα! Γιατί η αγωνία κρατάει πολύ και κάνει πολύ θόρυβο».

ëΣτα εισαγωγικά είναι μερικές ατάκες και τίτλοι απ’ τις ταινίες του. Ο «καλός μας άνθρωπος» έφυγε στις 3 Μαΐου 2011, στο Νοσοκομείο Ερυθρός Σταυρός.

 

 

Το τελευταίο κείμενο της Μυρσίνης Ζορμπά

«Η λέξη που ταιριάζει σε αυτόν τον σύντομο ορίζοντά μου είναι η ανυπαρξία. Δεν περιγράφεται, γιατί είναι ένας ου τόπος, ου χρόνος. Την περασμένη εβδομάδα στη συζήτηση με τον γιατρό κατάλαβα ότι διακόπτουμε τις χημειοθεραπείες, δεν είχαν αποτέλεσμα, και ότι δεν υπάρχουν εναλλακτικές. Επομένως η ανυπαρξία είναι αυτό που εκφράζει καλύτερα, που διατυπώνει με μεγαλύτερη ακρίβεια αυτό που έρχεται.

Βέβαια όλο το διάστημα, εδώ και έναν χρόνο, μέσα από τη συμπίεση, που διαρκώς μεγαλώνει, τον χρόνο που η κλεψύδρα του αδειάζει, διογκώνεται ο φόβος, που στην αρχή είχε μερικές χαραμάδες, κάποιες ελπίδες, μερικά ίσως πιθανόν, και σιγά σιγά ο φόβος καταλαμβάνει όλον τον υπάρχοντα χρόνο και είναι τόσο απόλυτος που πια δεν φοβάσαι, γιατί δεν υπάρχει μέσα σε αυτό κάτι που να κινείται, να έχει μία ροή.

Υπάρχει μόνο αυτό που ζεις και που από τη μία μεριά είναι σκοτεινό και δυσοίωνο, μια δυστοπία, από την άλλη είναι η πραγματική ζωή, αυτό το κάθε μέρα, που το επιμελείσαι, το φροντίζεις. Το φαγητό, το διάβασμα, ο καιρός έξω από το παράθυρο, τα ωραία λουλούδια, οι φίλοι, οι επικοινωνίες οι συζητήσεις, τα ενδιαφέροντα πάνω απ’ όλα, η δύναμη των ιδεών που δεν σταματάει να υπάρχει και που καταφέρνει να εξακτινωθεί πέρα από χρόνο.

Επομένως υπάρχουν οι δύο πλευρές και η ζωή είναι αυτή που κερδίζει την καθημερινότητα, οπότε αυτός ο συμπαγής όγκος του φόβου μένει εκεί, παγωμένος και παγιωμένος και σου επιτρέπει να ζήσεις αυτό που ζεις. Πιο πέρα, σηκώνοντας το βλέμμα, η ανυπαρξία είναι το πιο ρεαλιστικό… Είναι λίγο αστείο βέβαια, καμία ανυπαρξία δεν είναι ρεαλιστική, παρά μόνο άμα τη βλέπεις απ’ έξω και εγώ τη βλέπω από πολύ κοντά πια».

"- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

ëΠοια ήταν η Μυρσίνη Ζορμπά (1949-2023)

Η Μυρσίνη Ζορμπά γεννήθηκε στην Αθήνα το 1949, σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και έκανε το μεταπτυχιακό της στη Φιλοσοφία του Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Ρώμης La Sapienza. Το 2022 το ιστορικό πανεπιστήμιο έδωσε τιμητικά το όνομά της στην έδρα Νεοελληνικών Σπουδών. Υπήρξε μέλος του ΠΑΜ στον αντιδικτατορικό αγώνα, της Ελληνοευρωπαϊκής Κίνησης Νέων και της πρώτης έκδοσης του περιοδικού "Αντί".

Το 2000 εξελέγη ευρωβουλευτής με το ΠΑΣΟΚ. Συνεργάστηκε με τον πρώην πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη ως διευθύντρια του πολιτικού γραφείου του. Το 2018 ανέλαβε το υπουργείο Πολιτισμού έπειτα από πρόσκληση του Αλέξη Τσίπρα.

Η είδηση του θανάτου της έγινε γνωστή την Πέμπτη 20 Απριλίου το βράδυ.

Πηγή: ΑΛΛΟΣ ΤΟΠΟΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ & ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

«Μη με λησμόνει»

30^ο συμπόσιο ποίησης - συμμετοχή

 

Σήμερα είδα τον παππού μπροστάρη στην πορεία

αρμένιζε το ματωμένο μαντήλι του σα φλογερή παντιέρα

κι η γιαγιά ξοπίσω του

μπαρουτοκαπνισμένη απ’ τα χαλάσματα της Σμύρνης

κι ο πατέρας απ’ το κολαστήρι της Γυάρου

«ΛΑ-Ο-ΚΡΑ-ΤΙ-Α» σπάραζε με όση φωνή του απόμενε

κι η μάνα εκεί, τρέχει να τον συντρέξει

με το φτωχικό της φουστανάκι ξεσκισμένο

απ’ τις βουρδουλιές του Αλφαμίτη

«Καημένη μάνα, ακόμα να φανεί η άνοιξη»

«Ακολούθα το δρόμο τον κόκκινο απ’ το αίμα μας/

Γίνε εσύ η άνοιξη, ψυχή μου»

Γέρικο σκαρί η ιστορία και ταξιδεύει

ρίχνει άγκυρα στην πλατεία του άγνωστου Έλληνα

ανοίγουν τ’ αμπάρια της και ξεχύνονται

πλημμυρίδες δάκρυα, σπαράγματα, συνθήματα

εκεί προγόνοι και χαροκαμένες μανάδες

εκεί κι οι νεκροί εργάτες απ’ τα Δεκεμβριανά

υψωμένες γροθιές κι ένα πανό κυματίζει μεσίστιο

«Ή αλυσίδες ή όπλα»

εκεί κι οι φοιτητές του Πολυτεχνείου

εκεί κι όσους έλιωσε του τύραννου η αρβύλα

εκεί και τα παιδιά των παιδιών μας

με τα όνειρά τους κουρελιασμένα

αλλά με το ατσάλινο πείσμα που έχει ο παππούς

στην κεφαλή της πορείας

 

ένα κορίτσι στεφανωμένο

ίδιο η άνοιξη

δίνει το σύνθημα

τινάζει αγέρωχη τα μαλλιά της

κυματίζει πίσω της η λαοθάλασσα

το φαρμακερό βέλος του χωροφύλακα χτυπάει κατάκαρδα

ανθάκια λεμονιάς ξεχύνονται απ’ το στήθος της

πανάκριβη κι αυτή η άνοιξη

κι ο δρόμος προς την αθανασία

σπαρμένος είναι με

«μη με λησμόνει».

 

*************

Artwork: Tim Burton

 

ëΣυμμετείχε στο 30o Συμπόσιο Ποίησης της Αριστέας μας. Με οδηγό τις λέξεις “δρόμος – διαδρομή – πορεία”, γράφτηκαν 24 εξαιρετικές συμμετοχές. Ευχαριστώ τους φίλους-μπλόγκερς για τη σύμπλευση, αλλά και την οικοδέσποινα του συμποσίου γι’ αυτό το πρόσημο “συν” που θέτει διαρκώς στην παρέα και στα δρώμενα που οργανώνει. Καλές διαδρομές να έχουμε στην πορεία που έχει χαράξει ο καθένας μας, με κοινή αφετηρία πάντα την ευγενή άμιλλα και τη σύμπνοια. Κάθε προσωπικό αποτύπωμα στην τέχνη άλλωστε, όταν είναι μέρος ενός συνόλου, αποκτάει άλλες διαστάσεις και δυναμική. Όπως είχε πει κι ο αλησμόνητος Λεωνίδας Κύρκος: «Να μάθουμε την τέχνη να συνεργαζόμαστε».

Περιμένοντας την Ανάσταση

 «Η υψηλότερη μορφή της άνοιξης που ξέρω: μια ελληνική Μεγάλη Εβδομάδα» (Γ. Σεφέρης)

Ετοιμασίες για την ημέρα του Πάσχα στην Πάρο, 1965-1975.
Φωτογραφία Ζαχαρίας Στέλλας. Φωτογραφικό Αρχείο Μουσείου Μπενάκη.

Σάββατο του Λαζάρου σήμερα. Μια γιορτή που συμβολίζει τη νίκη ενάντια στο θάνατο. Την έλευση της Ανάστασης και την αναγέννηση της φύσης.

Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, η ανάμνηση των όσων είδε ο Λάζαρος στο βασίλειο του Άδη, άφησε τρόμο και πόνο στην ψυχή του:

         Πες μας Λάζαρε τι είδες εις τον Άδη που επήγες

         είδα φόβους είδα τρόμους είδα βάσανα και πόνους.

Στη διάρκεια της δεύτερης ζωής του δε γέλασε ποτέ παρά μόνο μία φορά όταν είδε στο παζάρι κάποιον χωρικό να κλέβει κρυφά μια στάμνα από το σταμνά και να ξεφεύγει χωρίς να τον αντιληφθεί κανείς. Τότε χαμογελώντας είπε τα εξής: βρε τον ταλαίπωρο για δες πώς φεύγει με το κλεμμένο σταμνί…..ξεχνά ότι είναι ένα κομμάτι χώμα κι αυτός όπως και το σταμνί. Το ένα χώμα κλέβει τ’ αλλο! Μα δεν είναι να γελούν και οι πικραμένοι; Τα λόγια αυτά του Αγίου έχουν μείνει σε λαϊκές φράσεις όπως αυτή των Κυθήρων: Ο ένας πηλός κλέβει τον άλλο πηλό.

Πηγή

Εικόνες της Μεγάλης Εβδομάδας από τη Μονή Σιμωνόπετρας στο Άγιο Όρος. Φωτογραφία: Κώστας Μπαλάφας - Φωτογραφικό Αρχείο Μουσείου Μπενάκη

Ο Θεός χρειάζεται τη βοήθειά μας

Κάτωχρος κι εξαντλημένος ο Ιησούς στάθηκε κοντά στον τάφο.

"Λάζαρε, βγες έξω", φώναξε. Όλοι περίμεναν. Κι ο φτωχός

νεκρός, που ένιωσε ότι εδώ στον τάφο του παίζεται η τύχη του

κόσμου, τι να ΄κανε; Η γη είχε χαθεί,

πώς θ’ άφηνε χωρίς ανάσταση έναν ολάκερο ουρανό...

Κι εγώ χρειάζομαι τη βοήθεια του Θεού

- Κύριε, βοήθησέ με, του λέω, χάνομαι.

- Μα αυτή είναι η βοήθειά μου - να χαθείς...

Για να σε ψάχνουν στους αιώνες!

«Ο Θεός χρειάζεται τη βοήθειά μας» -ΤΑΣΟΣ ΛΕΙΒΑΔΙΤΗΣ

Πάρος, 1965-1975. Φωτογραφία Ζαχαρίας Στέλλας

“Να ‘ναι αλήθεια πως μετά απ’ αυτή τη ζωή μας

θα μας ξυπνήσουνε μια μέρα σάλπιγγες τρομαχτικές;

Συγχώρα με, Θε μου, όμως παρηγοριέμαι

πως η δική μας νεκρανάσταση θε να σημάνει

απλά και μόνο το λάληλμα του πετεινού.

Θα μείνουμε για λίγο ακόμα ξαπλωμένοι

κι ο πρώτος που θα σηκωθεί θα ‘ναι η μητέρα

θα την ακούσουμε να σκαλίζει απαλά τη φωτιά

απαλά ν’ ακουμπά τη χύτρα πάνω στη σόμπα

νωχελικά να τραβά μια κούπα απ’ το ντουλάπι

τότε θα ‘μαστε πάλι ζωντανοί.”

Βλάντιμιρ Χολάν - «ΑΝΑΣΤΑΣΗ»

Ήπειρος, 1957. Φωτογραφία Κώστας Μπαλάφας

Τον ξεχώρισα μόλις τον είδα, ήμουνα τακτική στα κηρύγματά του,
πούλησα κι ένα κτηματάκι της θειας μου για να τον ακολουθήσω.
Όμως όταν πια όλα τα ξόδεψα, αποφάσισα να πουλήσω και το κορμί μου,
στην αρχή στους ανθρώπους των καραβανιών, κατόπι στους τελώνες∙
κοιμήθηκα με σκληροτράχηλους Ρωμαίους κι οι Φαρισαίοι δε μου είναι άγνωστοι.
Κι όμως μέσα σ’ αυτά δεν ξεχνούσα τα μάτια του.
Μήνες για χάρη του έτρεχα απ’ τον Ναό στο λιμάνι
κι απ’ την πόλη στο Όρος των Ελαιών.

Κύριε μυροπώλη, κάντε μου, σας παρακαλώ, μια μικρή έκπτωση.
Για ένα βάζο αλάβαστρου δε φτάνουν οι οικονομίες μου.
Κι όμως πρέπει να αποχτήσω αυτό το μύρο με τα σαράντα αρώματα.

Μ’ αυτό το μύρο θ’ αλείψω τα πόδια του,
μ’ αυτά τα μαλλιά θα σφουγγίσω τα πόδια του,
μ’ αυτά τα χείλη, τα πόδια του τα εξαίσια κι άχραντα θα φιλήσω.
Ξέρω, είναι πολύ αυτό το μύρο για τη μετάνοια,
ωστόσο για τον έρωτα είναι λίγο.
Κι αν μια μέρα ασπαστώ τον χριστιανισμό, θα είναι για την αγάπη του∙
κι αν μαρτυρήσω γι’ Αυτόν, θα ’ναι η αγάπη του που θα μ’ εμπνέει.
Γιατί, κύριε, ο έρωτας μου ανάβει την πίστη κι η αγάπη τη μετάνοια
κι ίσως μείνει αιώνια τ’ όνομά μου σα σύμβολο
εκείνων που σώθηκαν και λυτρώθηκαν «ότι ηγάπησαν πολύ».

Ντίνος Χριστιανόπουλος – «Μαγδαληνή» (Από τη συλλογή «Εποχή των ισχνών αγελάδων»)

Απ' το φωτογραφικό αρχείο του Μουσείου Μπενάκη

Με το καλό να υποδεχτούμε την πολυπόθητη «Ανάσταση» και το πανάρχαιο αισιόδοξο μήνυμα που σηματοδοτεί αυτή η γιορτή.

Καλή Μεγαλοβδομάδα, με αγάπη στις καρδιές μας Y

«Εκεί που ανοίγει ένα σχολείο, κλείνει μια φυλακή» [*]

 

To ημερολόγιο γράφει Δευτέρα 27 Μαρτίου 2023 (παγκόσμια ημέρα θεάτρου) και γύρω στις 11.00 το πρωί, η σιδερένια πόρτα των φυλακών ανηλίκων στον Αυλώνα, ανοίγει για να μας υποδεχτεί. Παρέα με ένα νέο παιδί που είναι, μεταξύ όλων των άλλων, δραστήριος ακτιβιστής και υπέρμαχος της έμπρακτης αλληλεγγύης, διασχίζουμε τις φυλακές, αγκαλιά με τα βιβλία μας και τη λαχτάρα μας να έρθουμε σ’ επαφή με τους μαθητές του σχολείου. Ο Νικόλας Κολυτάς είναι νομικός και δημοσιογράφος, πρόσφατα δε εκδόθηκε το πρώτο του βιβλίο «Ξεριζωμένος βασιλικός» (εκδ. 24γράμματα). Με αφορμή την παρουσίαση των βιβλίων μας, η κοινή μας επιδίωξη είναι να ανοίξουμε ένα δίαυλο επικοινωνίας και γόνιμης συζήτησης με όσους μαθητές θα επέλεγαν να παρακολουθήσουν αυτές τις 2 διδακτικές ώρες κοντά μας, παρουσία του Πέτρου Δαμιανού που στήριξε και φρόντισε να υλοποιηθεί αυτή η δράση.

Ο Πέτρος Δαμιανός είναι διευθυντής στο κατάστημα κράτησης ανηλίκων Αυλώνα. Κουβαλά στις πλάτες του 28 χρόνια αγώνα προκειμένου να χτίσει εκπαιδευτικό σύστημα μέσα στις φυλακές. Η ιστορία του πάει πίσω στο '94, όταν ξεκίνησε εθελοντικά ως εκπαιδευτής σε ιδρύματα. Από το 2000, ξεκινά μια μακρά πορεία ως διευθυντής του σχολείου των φυλακών Αυλώνα, όπου υπάρχει πλέον Δημοτικό, Γυμνάσιο, Λύκειο και ΙΕΚ. Πρόκειται για εκπαιδευτική επανάσταση, δεδομένου ότι σε καμία άλλη φυλακή νέων ή ενηλίκων δεν υφίστανται όλες οι βαθμίδες της εκπαίδευσης.

Ο Νικόλας παρουσιάζει το βιβλίο μου κι εγώ το δικό του. Αν και διαφορετικού ύφους τα βιβλία μας, αστυνομικό μυθιστόρημα του Νικόλα, ποίηση με εικαστικά το δικό μου, οι ιδέες μας εφάπτονται και καταλήγουν στον ίδιο τερματικό σταθμό. Αλληλεγγύη, ένας κόσμος «Χωρίς σύνορα», πάντα με το μέρος των καταπιεσμένων και των ευάλωτων. Κοντά μας έρχεται και η φιλόλογος του λυκείου. Κάθεται ανάμεσα στα παιδιά.

Το μούδιασμα των πρώτων λεπτών μέχρι να γνωριστούμε καλύτερα, διαδέχεται μια ανοιχτή κουβέντα με αυθόρμητες ερωτήσεις που καταδεικνύουν τη δίψα για επικοινωνία και επαφή με τις λέξεις, τις ιδέες και τα ερωτήματα που θέτουν τα βιβλία μας. Κάποιοι βοηθούν με τη μετάφραση στη γλώσσα του διπλανού τους που δεν καταλαβαίνει όλα όσα λέμε. Οι πιο τολμηροί σηκώνουν χέρια και θέτουν ερωτήσεις. Ακολουθούν κι άλλοι. Ρατσισμός, ελευθερία και δικαιοσύνη, μονοπωλούν το ενδιαφέρον τους. Μπαίνει η ιδέα απ’ τη μεριά μας, να επιχειρήσουν να γράψουν εντυπώσεις μετά την ανάγνωση των βιβλίων μας. Λίγες λέξεις, ένα συναίσθημα, ό,τι θέλουν να εκφράσουν. Ο καθένας με τον τρόπο του. Με την αμυδρή ελπίδα πως ίσως θα μπορούσαμε να τα δουλέψουμε και να βγει ένα συλλογικό βιβλίο. Ποιος ξέρει; Μπορεί και να το καταφέρουμε κι αυτό…

Γνωρίζοντας κι άλλους εκπαιδευτικούς μετά τη λήξη της παρουσίασης, διαπιστώνουμε με πόση αγάπη και κατανόηση βρίσκονται στο πλευρό των μαθητών.

Κι όπως έγραψε κι ο Νικόλας στην ανάρτησή του: “Από σήμερα στη βιβλιοθήκη του σχολείου θα υπάρχουν 24 βιβλία παραπάνω. Δωρίσαμε τα βιβλία μας με την Μαρία με όλη μας την ψυχή. Και ελπίζουμε αυτή η σχέση να έχει συνέχεια. Γιατί όπου υπάρχει αλληλεγγύη και κατανόηση, υπάρχει και ζωή”.

Θερμές ευχαριστίες και στον εκδότη μας Γιώργο Δαμιανό που απ’ την πρώτη στιγμή αγκάλιασε την ιδέα μας και πρόσφερε τα βιβλία που δωρίσαμε στη βιβλιοθήκη του σχολείου.

ëΚι ένα αφιέρωμα στην ψυχή του σχολείου που αξίζει να διαβάσουμε όλοι, για να διαπιστώσουμε τις δυσκολίες και το καθόλου υποστηρικτικό κατεστημένο που μάχεται καθημερινά, χρόνια τώρα.

«Εκεί που ανθίζουν και τ’ αγκάθια. Ο άοκνος εργάτης διευθυντής του σχολείου των φυλακών Αυλώνας Πέτρος Δαμιανός μιλά στην ΑΥΓΗ της Κυριακής για το πώς ανθίζουν οι ψυχές των έγκλειστων παιδιών του».

[*] Βίκτωρ Ουγκώ

Σε παλιό στυλ

 

Οι εραστές είναι ακριβά, ένδοξα κύπελλα, όπου ο ένας πίνει τον άλλον.
Το πρωί πηγαίνουν σε ολοπόρφυρους, βασιλικούς δρόμους
και το βράδυ πλαγιάζουν σε κρεβάτια κι από θρύλους πιο βαθειά.

Κι αν καμιά φορά τούς δεις να παραπατάνε
ή να παίρνουν μονοπάτια άγνωστα και μυθικά — μην ξαφνιαστείς,
γιατί οι εραστές είναι τυφλοί, με τα ωχρά τους βλέφαρα κλειστά
ο ένας απ’ τη λάμψη του άλλου.

Οι εραστές δε βλέπουν,
μόνο αγγίζονται,
μα οι ρόγες των δακτύλων τους είναι τα ίδια τα πελώρια,
τα πάντα έκπληκτα, μάτια του Θεού.

Τάσος Λειβαδίτης

Φωτογραφία: ΓΙΟΒΑΝΑΚΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ “ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ”

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ Y~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

ëΑφιερωμένο σ’ όσους βγαίνουν για πόλεμο με μοναδική τους πανοπλία ένα λευκό πουκάμισο. Πάναγνο και λευκό, σαν την αγάπη που κατατροπώνει το σκοτάδι.

«Μαμά κοιμήσου γιατί θ’ αργήσω» [*]

Για όσους εργάζονται σε πολυεθνικές, ο σικάτος όρος “Outsourcing” είναι πασίγνωστος, αφού εφαρμόζεται εδώ και πολλά χρόνια. Αόρατοι υπάλληλοι που, αν και εργάζονται για μια εταιρεία, δεν ανήκουν σ’ αυτήν, αλλά σ’ έναν υπεργολάβο που αναλαμβάνει τη βρώμικη δουλειά. Συμβάσεις, μισθούς, ένσημα, και όλα τα συμπαραμαρτούντα. Οι υπάλληλοι-πασπαρτού σαφώς και μετακινούνται από εταιρεία σε εταιρεία, ανάλογα με τις ανάγκες των πελατών, αλλά και για να αποφεύγεται η πολύχρονη παραμονή τους σε μια θέση που θα τους παρείχε εμπειρία, εξειδίκευση, άρα και διεκδίκηση για καλύτερες εργασιακές συνθήκες. Τα αποτελέσματα αυτής της πρακτικής είναι να θησαυρίζουν «εταιρείες-μεσάζοντες» που παράγουν «αέρα κοπανιστό» και που συνήθως ανήκουν σε μια πυραμίδα ξένων ομίλων. Οι όμιλοι αυτοί και τα παρακλάδια τους διαθέτουν κομψές επωνυμίες (συνήθως συμπεριλαμβάνεται η λέξη “solutions”) και πιθανότατα θα είναι αυτοί που -ευκαιρίας δοθείσης-  θα σου πλειστηριάσουν το σπίτι.

Και το κυριότερο. Ως "υπάλληλος-πασπαρτού" θα εργαστεί ο γιος σου, η κόρη σου και σίγουρα τα εγγόνια σου. Το πιο αισιόδοξο σενάριο είναι  να έχει έναν καλλιεργημένο προϊστάμενο που δεν θα του κάνει τη ζωή κόλαση, επειδή αυτό ακριβώς τού κάνει και ο δικός του προϊστάμενος. Θα πληρώνεται σε μεταγενέστερη ημερομηνία και με λιγότερες αποδοχές και μπόνους απ’ τους συναδέρφους του που ανήκουν στο δυναμικό της μαμάς-εταιρείας. Και γενικά η καριέρα του θα είναι σαν αυτή της Ελενίτσας στο φωτογραφείο που εργαζόταν ο αλησμόνητος Βέγγος, στην ταινία «Πολυτεχνίτης και Ερημοσπίτης». Για το μέτρημα, για να κρατάει τα γράδα ανάμεσα στον επιθυμητό και στον ρεαλιστικό αριθμό απασχολουμένων ενός οργανισμού. Μ’ αυτό τον τρόπο είναι όλοι ευχαριστημένοι, εκτός βέβαια απ’ τον εργαζόμενο.

Όλα αυτά τα ωραία θα συμβούν στο «τυχερό» παιδί που θα επιβιώσει, αφού έχει περάσει όλες τις συμπληγάδες του κράτους. Τυχερό αν χρειαστεί θεραπεία και βρεθεί διαθέσιμος γιατρός και δημόσιο νοσοκομείο. Τυχερό αν τελειώσει αλώβητο το ελληνικό σχολείο και υπάρχει η οικονομική ευχέρεια για φροντιστήριο που θα του εξασφαλίσει μια θέση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Τυχερό αν δεν το πλακώσουν στο ξύλο σε κάποια πλατεία οι φρουροί της «τάξης»,  ή δεν εκπαραθυρωθεί από κάποιο πανεπιστημιακό περβάζι, ή αν δεν πέσει η οροφή της σχολής που φοιτά. Τυχερό αν δεν πέσει θύμα σωματικής και ψυχολογικής βίας απ’ τα υπεράνω πάσης υποψίας κυκλώματα. Τυχερό αν εκείνη την κακιά ώρα που θα ταξιδέψει με το τραίνο, θα διασχίζει το κομμάτι εκείνο που διαθέτει φωτοσήματα και ο μηχανοδηγός θα είναι κι αυτός τυχερός και δεν θα πάθει κάποιο εγκεφαλικό ή καρδιακό επεισόδιο ενώ είναι στο τιμόνι. Κι αν ο σταθμάρχης δεν έχει κουραστεί να σηκώνει στις πλάτες του την ευθύνη και τις αμαρτίες άλλων. Που διαχρονικά μασούν τους πόρους ενός υγιούς οργανισμού, κι αφού τον καταστήσουν προβληματικό, τον τεμαχίζουν σε μικρά κομμάτια και τον ξεπουλάνε, δίκην εξυγίανσης, σε πρόθυμους ιδιώτες επενδυτές.

Τυχερό αν το πούλμαν που το πάει εκδρομή δεν κοπεί στα δύο, κι αν το μηχανάκι του δεν χτυπηθεί από έναν απρόσεκτο οδηγό, αλλά κι αν ακόμα γίνει αυτό, τυχερό θα είναι αν έρθει εγκαίρως ένα ασθενοφόρο κι αν υπάρχει διαθέσιμος γιατρός στο εφημερεύον. Κι αν βρεθεί και διαθέσιμη κλίνη, θα είναι ο σούπερ τυχερός του τζόκερ.

Τυχερό γενικά, αν καταφέρει να επιβιώσει ως outsoursing πολίτης αυτής της χώρας. Γιατί το headcount της “επιχείρησης” περιλαμβάνει αποκλειστικά τους πορφυρογέννητους και τους εκλεκτούς τους. Κι άντε να εξηγήσεις σ’ αυτή τη δύσμοιρη μάνα που περιμένει ν’ αναγνωρίσει ό,τι σάρκα απόμεινε, πως το παιδί της θα ζούσε σήμερα, αν είχε την τύχη να επιβιβαστεί δυο βαγόνια πιο πίσω…

 

ëΟ τίτλος της ανάρτησης ήταν η τελευταία φράση που είπε στη μητέρα του ο 20χρονος φοιτητής απ’ την Καρδίτσα Αναστάσιος Κουτσόπουλος. Μέχρι στιγμής, παραμένει ανάμεσα στους αγνοούμενους.

ëΟι φωτογραφίες και τα σκίτσα της ανάρτησης προέρχονται απ’ το διαδίκτυο και ανήκουν στους δημιουργούς τους.

 

Δαχτυλιές στα τζάμια

 

−Όχι μωρέ, δεν ανησυχώ για εσάς. Σιγά που θα χολοσκάσω. Tα νεύρα μου έχω που λερώνετε τα τζάμια. Πάνω που τα είχα κάνει λαμπίκο. Ούτε ένα τόσο δα αλλόγλωσσο λεκεδάκι δεν υπήρχε. Όλα παστρικά, χριστιανικά και γαλανόλευκα. Κι αν περιμένετε τώρα με περισσό θράσος να σας ανοίξω την εξώθυρα, είστε γελασμένα. Δεν υποκύπτω στα παιδικά σας τσαλίμια, εγώ! Και να λέτε κι ευχαριστώ που δεν σας πυροβολώ στο δόξα πατρί. Που δεν σας βουτάω πίσω στη θάλασσα να σας φάνε οι σμέρνες. Που δεν σας περνάω απέναντι στο ξερονήσι να ψοφήσετε απ’ τη δίψα.

−Tι παραμιλάς πάλι, ρε Παντελή; Ποιος σε πείραξε;

−Τι ρωτάς κι εσύ; Δεν βλέπεις πώς ρήμαξε η ζωή μας; Φύγανε τα παιδιά μας μετανάστες κι ερήμωσε το νησί μας, Παναγή. Και σα να μην έφταναν τόσα βάσανα, μας κουβαλήθηκαν κι οι βρωμιάρηδες από τ’ αντικρινά παράλια.

−Τι σου κάνανε δηλαδή; Εσύ ούτε που έχεις πατήσει ποτέ να συνδράμεις, κάθε που έχουμε διάσωση.

−Aν είσαι χριστιανός!... Πώς είναι δυνατόν να συντρέχεις τους αλλόθρησκους;

−Κι εσύ που είσαι, τι χριστιανικό κάνεις στη ζωή σου, ρε Παντελή;

−Είναι να το ρωτάς; Δεν είμαι ολημερίς στο εκκλησάκι μας να το φροντίζω; Δεν το καθαρίζω ανελλιπώς, δεν ποτίζω τους βασιλικούς, δεν τρέχω κάθε μέρα στο ξεροβόρι για να τραβώ την τριχιά της καμπάνας μας, δεν ασπρίζω κάθε Λαμπρή τις πεζούλες, δεν ανάβω τα καντήλια κάθε που σουρουπώνει, δεν γυαλίζω τα τάματα και τα μανουάλια; Μα κάτι ερωτήσεις που κάνεις, καημένε!

−Καλά όλα αυτά, Παντελή. Μόνο που έτσι τα ορίζει η εκκλησία κι όχι η χριστιανοσύνη μας.

−Και ποιος είναι ο εκπρόσωπος του Χριστού μας, ωρέ Παναγή; Δεν είναι ο Δεσπότης μας; Οι άγιοι πατέρες μας; Αν δεν ακούσουμε τις δικές τους προσταγές, ποιανού τα φιρμάνια θα υπακούσουμε;

−Να σε ρωτήσω κάτι που το ‘χω απορία, μωρέ Παντελή;

−Και δε ρωτάς;

−Τόσα ναυάγια γινήκανε στις ακτές μας. Τόσες φορές βγήκαμε μια χούφτα συγχωριανοί να τους περιμαζέψουμε απ’ τα μανιασμένα νερά, τόσα παγωμένα κορμάκια που ξέβγαλε αυτή η θάλασσα… και μια φορά δεν χτύπησες την καμπάνα!

−Άλλη δουλειά δεν έχω, παρά να βαράω το σήμαντρο κάθε τρεις και λίγο. Και τι θα γινόταν δηλαδή, θα ζωντανεύαν οι πνιγμένοι;

−Να καλέσεις τους χριστιανούς να ’ρθουν να κάνουν το χρέος τους, Παντελή. Κι αν δεν μπορούν να πέσουν στο νερό να σώσουν έναν συνάνθρωπο, τουλάχιστον να την χτυπούσες πένθιμα κάθε που τους παραχώνετε σ’ εκείνη τη χωματερή ψυχών στο διάσελο. Ούτε ένα κατευόδιο δεν αξίζουν οι δύσμοιροι; Έτσι το λέει η χριστιανοσύνη σου;

−Εγώ δεν έχω τέτοια αρμοδιότητα. Η καμπάνα χτυπάει όπως το ορίζει ο ιερός κανόνας. Τα παράπονά σου στον Δεσπότη! Κι άσε με τώρα γιατί έχω να καθαρίσω όλα τα τζαμιλίκια. Δες πώς τα κάνανε τα βρωμόπαιδα! Όλη τη μέρα κρεμόντουσαν απ’ έξω σαν αγριοπούλια και σκούζανε στη γλώσσα τους. Χτίκιασα μέχρι να τα διώξω.

−Στο καφενείο άκουσα πως τα πήρατε με τις πέτρες. Αληθεύει;

−Και τι να κάναμε δηλαδή; Να τ’ αφήναμε να μπουν στην εκκλησιά μας; Να μολύνουν τα ιερά και τα όσιά μας; Μα τι μου λες, βρε Παναγή;

−Σου λέω πως όσους δεν τους σκότωσαν οι πόλεμοι κι οι θάλασσες, τους αποτελειώσανε τα κοράκια, Παντελή. Βάρα εσύ την καμπάνα σου στον άγιο κι ύστερα πετροβόλα τους κατατρεγμένους. Άναβε τις καντήλες σου και γύρνα την πλάτη σου στα παιδιά που έρχονται ικέτες στα πόδια σου. Να το βράσω το τελετουργικό σου, Παντελή!

≈ // ≈

Τα τζάμια τ’ αναθεματισμένα δεν ξεθαμπώνανε με τίποτα. Λες κι είχαν χαραχτεί πάνω τους οι παιδικές μορφές που εκλιπαρούσαν ν’ ανοίξουν οι πύλες του παραδείσου. Κι έτσι όπως ανταμώσανε τα βλέμματα των παιδιών με τις μορφές των αγίων στο εσωτερικό του ναού, ακούστηκε άξαφνα το αναίτιο καμπάνισμα, από αόρατο χέρι που ανέμιζε δυνατά την τριχιά. Ο Παντελής σταυροκοπήθηκε. Η μανιασμένη φωνή του Παναγή απομακρυνόταν ολοένα, καθώς κατηφόριζε προς τη θάλασσα.

≈ // ≈

−Τρίβε Παντελή, ξεπέτσιασε τα γυαλιά και τις πέτρες. Και κάθε που ακούγεται το ανεπίστρεπτο πετάρισμα μιας ψυχής, εσύ βάρα την καμπάνα σου. Τι αξία έχει ο θρηνητικός σπαραγμός μιας μάνας, μπροστά στο απαράβατο τελετουργικό σου; Πόσο πιο θλιβερή μπορεί να είναι μια θάλασσα που την ταΐζουμε ανθρώπινο κρέας, απ’ τη μάταιη συνειδητοποίηση πως η κλεψύδρα σου ξοδεύτηκε στα ντιν-νταν και στο παράχωμα πτωμάτων; Κι όταν αποκάμεις τα τζάμια, να δω πώς θα ξεσκοτεινιάσεις τη συνείδηση σου… Εκεί σε θέλω, κυρ Παντελή!

 

ëΗ συμμετοχή μου στον 5ο κύκλο της μίνι σκυτάλης, ένα δρώμενο που οργανώνει η Mary Pertax στο ιστολόγιό της ΓΗΙΝΗ ΜΑΤΙΑ. Με όχημα μια φωτογραφία, ταξιδεύουμε τις σκέψεις και ξεδιπλώνουμε τις ιστορίες μας. Καλή συνέχεια στους επόμενους “δρομείς” αυτής της υπέροχης συλλογικής διαδρομής.