Δευτέρα 14 Νοεμβρίου 2016

Η πύλη της άμμου (*)

Το περσινό φθινόπωρο στο θέατρο βράχων του Βύρωνα, ο Γιώργης Ξυλούρης έστησε ένα πρωτοποριακό στη σύλληψη και απόλυτα πετυχημένο μουσικό σμίξιμο όλων των μουσικών ρευμάτων της Κρήτης, με λύρες, βιολιά, λαούτα, μαντολίνα, ασκομπαντούρες, θιαμπόλια και αγαπημένους δημιουργούς. Απ’ τους λυράρηδες της Σητείας και τους ερασιτέχνες μαντιναδόρους των Ανωγείων, μέχρι τον Ψαραντώνη και τον Ross Daly. Ένα μουσικό ταξίδι γεμάτο παράδοση, ιστορία, περηφάνια και ελπίδα.


Σ’ ένα ασφυχτικά γεμάτο θέατρο που η συγκίνηση και η κατάνυξη επικρατούσε σ’ όλη τη διάρκεια των τεσσάρων ωρών που κράτησε η συναυλία, θυμάμαι έντονα τα λόγια του Γιώργη στην εισαγωγή αλλά και σ’ όλη τη διάρκεια του προγράμματος. Ήταν μια μυσταγωγία, ένα κάλεσμα σ’ αυτούς που είχαν φύγει απ’ τη ζωή, αλλά που η παρουσία τους ήταν εκεί, ανάμεσά μας, γιατί η μουσική έχει αυτά τα κρυφά μονοπάτια, ξεγλιστρά και φτάνει ως τα μεϊντάνια τ’ ουρανού κι ενώνει ζωντανούς κι αγγέλους.

 Με την υπόσχεση πως αυτό το σμίξιμο θα έχει συνέχεια, ο Γιώργης μας αποχαιρέτησε εκείνο το βράδυ πολύ συγκινημένος και περήφανος για την καταγωγή και τους προγόνους του. Μόλις δυο μήνες μετά, τέτοιες μέρες ήταν, όταν πέταξε ξαφνικά μακριά μας από καρδιακή ανακοπή ενώ οδηγούσε τη μηχανή του. Ο Θεός είναι αλάνθαστος στο σημάδι κι οι βασιλιάδες της γενιάς μας όσο πάνε και λιγοστεύουν.

 Τις ίδιες μέρες του Νοέμβρη, έφυγε πριν δεκαοχτώ χρόνια ο μεγάλος μας ποιητής και ζωγράφος, Μιχάλης Κατσαρός, αφήνοντας πίσω του την πολύτιμη Διαθήκη του.

 Μην αμελήσετε.
Πάρτε μαζί σας νερό.
Το μέλλον μας έχει πολλή ξηρασία.


Εκεί που τελειώνει η θάλασσα κι αρχινάει η γραμμή τ’ ουρανού,  στην πύλη της άμμου του Λουδοβίκου, στο φαράγγι των νεκρών στο Ζάκρο, στις χαραυγές του Φραγκοκάστελου παρέα με τους Δροσουλίτες, στα γκρέμια του Ψηλορείτη συντροφιά με τους Κουρήτες που φυλάνε ακόμα τα περάσματα των θεών ως το ξωκλήσι της Παναγιάς στην αετοφωλιά του Μέρωνα, εκεί που δραπετεύουν οι θνητοί αφήνοντας πίσω τις πολύτιμες κληρονομιές τους. Ένα κερί αναμμένο στη μνήμη τους να σιγοκαίει την προσδοκία μας. Πως θα μυρίζουν βασιλικό και μαντζουράνα οι χειμώνες μας, πως θ’ ακούγονται τα βήματά τους στα κεφαλόσκαλα,  πως τα λόγια τους θ’ ανθίζουν στους χωματένιους δρόμους, θα βγάζουν αγριοφράουλες και δυόσμους και θα καθόμαστε αντάμα στα γιορτινά τραπέζια, να υψώνουμε ποτήρια και να καλοπιάνουμε τα σύννεφα στ’ Αστερούσια, να παραμερίζουν για λίγο τα περάσματά τους, να κοινωνούμε μαζί τους το πρώτο κρασί του βαρελιού και τα καζανέματα και τα γλέντια στις απάνω γειτονιές.


(*) Ο τίτλος της ανάρτησης είναι δανεισμένος απ’ το ομώνυμο τραγούδι του Γιώργου Δραμουντάνη ή Λουδοβίκου των Ανωγείων. Στο σημείωμα του δίσκου του γράφει: 
"Η Πύλη της Άμμου είναι η πόρτα που βγάζει στο αβέβαιο,στο δύσκολο,στο τίποτε. Είναι μια πύλη όπου ο άνεμος ραπίζει και ο χρόνος φορεί κουρελιασμένη πέτρα. Πάνω στην άμμο είμαστε αδιάβαστοι στο περπάτημα, ούτε αφήνουμε ούτε βρίσκουμε καθαρά ίχνη. Όλοι κάποτε διαβαίνουμε την ωραία Πύλη της Άμμου και είναι σαν να ξαναμπαίνουμε στην κολυμπήθρα..."


49 σχόλια:

  1. Χαρώ σε εγώ κοπελιά μου, με τα ωραία σου!
    Όλοι όσοι αναφέρεις στην ανάρτησή σου και ακόμα τόσοι, είναι ένας από τους λόγους, που είμαι περήφανη για τον τόπο μου!!!
    Φιλί τιτανοτεράστιο για αυτή σου την αναφορά σε αυτά τα πρόσωπα!!!
    Σμούτς!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Έχουμε πολλούς λόγους να είμαστε περήφανοι, κι ας μας χαλάνε κάποιοι γιαλαντζί Κρητικοί την πιάτσα Ματινάκι μου.
      Φιλώ σε!

      Διαγραφή
  2. Τι γεννά αυτός ο τόπος Μαρία μου
    και πόσο οι ουρανοί θάλλουν!!!!

    Καλή εβδομάδα με φιλί γλυκό ♥

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Σ' ευχαριστώ πολύ Ελένη μου!
      Τα φιλιά μου και την καλησπέρα μου ♥

      Διαγραφή
  3. Πριν περάσουμε την Πύλη της άμμου, ας έχουμε μοιραστεί μουσικές, σκέψεις και το όραμα ενός καλύτερου κόσμου.
    Μικρή, αλλά πλήρως κατατοπιστική η αναφορά σου, Μαρία μου. Καλή εβδομάδα να έχουμε!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Κι εγώ αυτό σκεφτόμουν για τον Ξυλούρη Αλεξάνδρα μου.
      Πως αξιώθηκε πριν ανταμώσει με τον πατέρα του, να πραγματοποιήσει ένα όραμα χρόνων.
      Καλό βράδυ να έχεις!

      Διαγραφή
  4. Να που είμαστε τυχεροί μέσα στην ατυχία μας..
    αφού αυτός εδώ ο τόπος, γεννά και Ιερά Τέρατα..
    Καλημερούδια και καλή εβδομάδα Μαρία! Και μιας και
    περί...άμμου ο λόγος..η Ιορδανία Μέρος Β' σε περιμένει ;)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Τυχεροί και δεν το ξέρουμε, ή μάλλον δεν το εκτιμούμε Πέτρα μου.
      Ήρθα με τσάρτερ στην Ιορδανία και ζήλεψα πολύ δεν σου κρύβω.
      Φιλί και καλό βραδάκι!

      Διαγραφή
  5. Όμορφο το αφιέρωμά σου,Μαρία μου!
    Μ'αρέσει η μουσική της Κρήτης,
    είναι τόσο ξεχωριστή!
    (Γιούλη)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Με πολύ καλλιτεχνική και μουσική διάθεση σε βλέπω σήμερα Μαρία μου. Και το χαίρομαι το αφιέρωμα. Είναι αντάξιο του σεβασμού στα πρόσωπα που αναφέρει. Καλό βραδάκι συντέκνισσα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Μόνο μνήμη Γιάννη μου. Ο Γιώργης δεν ξεχνιέται, ακόμα έχω ζωντανή τη φωνή του απ' τις ραδιοφωνικές του εκπομπές.
      Καλό μας βράδυ σύντεκνε.

      Διαγραφή
  7. ΤΥΧΕΡΟΙ αυτοι που γεννιωνται σε τετοιους τοπους...
    ΤΥΧΕΡΟΥΣ γιατι εκει γεννηθηκαν
    Μεγαλοι ανθρωποι και πρωτοποροι...
    Ευχαριστουμε για το αφιερωμα σου καλη μας φιλη..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Εγώ σας ευχαριστώ για την παρέα και τα καλά σας λόγια Μαχαίρη μου!

      Διαγραφή
  8. Τουλάχιστον αυτοί οι υπέροχοι άνθρωποι φεύγουν αλλά δεν ξεχνιούνται.
    Αφήνουν τόσα πίσω τους...
    Πολύ συγκινητικό το αφιέρωμα σου Μαρία μου.
    Να είσαι καλά να μας τους θυμίζεις.

    Φιλάκια πολλά::))

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Έχουμε πολλούς λόγους να μην ξεχνάμε τέτοιους ανθρώπους Σερενάτα μου.
      Πέρα απ' την κοινή πατρίδα, είναι οι αξίες και τα ιδανικά που υπηρέτησαν.
      Οι ρίζες μας είναι, ξεχνιούνται;

      Διαγραφή
  9. Η Πύλη της άμμου, που λες, είναι στα Χανιά. Ένα σημείο που αγαπούσαμε πολύ με τον καλύτερό μου φίλο.
    Όμως τώρα, δεν δύναμαι να γράψω παραπάνω, γιατί και τον καλύτερό μου φίλο, Χανιώτης ήταν, τον πήρε κι αυτόν ο Νοέμβριος...
    Φιλάκι.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Συγνώμη που έξυσα πληγές με τα Χανιά και τους "Νοέμβρηδες" Αρτίστα μου.
      Έχει μεγάλη κίνηση αυτή η ρημάδα η Πύλη τελευταίως...

      Διαγραφή
  10. Υπόκλιση με ταπεινότητα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Αυτές οι επιμελημένες αναρτήσεις σου πολιτισμού, Μαρία, έχουν ιδιαίτερη αξία για μας τους ακρινούς που δεν έχουμε τη δυνατότητα να βρεθούμε κοντά στους αξιόλογους δημιουργούς.
    Σημειώνω βέβαια και τη λογοτεχνική αξία τής τελευταίας παραγράφου σου «Εκεί που τελειώνει η θάλασσα…»
    Να είσαι καλά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Τουλάχιστον εκεί είστε κοντά στις ρίζες και στις παραδόσεις μας Άρη μου.
      Εδώ παίρνουμε λίγο καθαρό αέρα και ξανακλεινόμαστε στα τσιμέντα μας.
      Σ' ευχαριστώ πολύ για τα σχόλια σου!

      Διαγραφή
  12. Εγώ τώρα για τι να πρωτομιλήσω;;; Υπέροχες μουσικές! ικανές να σε ανατριχιάσουν!!!! υπέροχοι ανθρωποι!!!
    Υπέροχη κι εσυ που μας τα θυμίζεις!!!
    Αγαπώ σε!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Πολύ, πολύ ατμοσφαιρική η ανάρτησή σου. Πολύ αυθεντική, φάνηκε ότι έγραφες με την ψυχή σου. Η τελευταία σου παράγραφος, σχεδόν ποιητική, μια σπονδή σε όσα είναι η Κρήτη - θάλασσα, ουρανός και γη, τώρα, πριν, για πάντα. Να είσαι καλά. :-)
    (Αγαπάω τον Λουδοβίκο των Ανωγείων, πόσο βγαλμένος από παραμύθι είναι...)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Σωστή η ενδοσκόπηση σου Διονυσία μου. Με την ψυχή και με την πίκρα για το άδοξο φευγιό του.
      Προσυπογράφω την παρένθεσή σου. Παραμυθένιος και πολύ ιδιαίτερος.
      Να'σαι καλά!

      Διαγραφή
  14. Για όλα αυτα που γραφεις Κανελλακι μου εχω αγαπησει τοσο τούτον τον τόπο και τον έχω κανει δευτερη πατριδα μου.. ιερος κι αγαπημενος τι να πρωτοθαυμασεις εδώ.. ξεχωριστοι ενας κι ενας !!!
    Ανάταση ψυχής το αφιερωμα σου ματια μου ..μου επιτρεπεις να αφήσω εδώ ενα μικρο κομματι της ψυχής μου;
    Κρήτη το χώμα σου πατώ
    κι ας είναι ευλογημένο
    γιατί ποτέ δεν το νιωσα
    πως είναι χώμα ξένο.!! φιλω σε

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Είσαι κατά βάθος Κρητικιά Ρούλα μου.
      Αλλιώς δεν θα έγραφες τέτοιες μαντινάδες μάθια μου...

      Διαγραφή
  15. Τι υπέροχο αφιέρωμα... να είσαι καλά, Μαρία μου.
    Φιλί!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Μόνο με παρόμοιες αναρτήσεις θα ξεδιψάσουμε!
    Υπέροχη Κρήτη που κρατά υπερήφανη ολόκληρη την Ελλάδα!
    Ακόμα ένα ευχαριστώ Μαρία μου!
    ΑΦιλάκια πάντα καρδιάς!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. Δεν ξέρω πόσο νερό πρέπει να πάρω για τη διαδρομή,
    δεν ξέρω αν θα μου φτάσει ως το τέλος,
    μόνο ξέρω πως φεύγοντας από κοντά μας τέτοιοι άνθρωποι,
    αυτοί που έστελναν ποταμούς σ' αυτή τη γη,
    πράγματι αναμένεται μεγάλη ξηρασία.

    Το σημαντικό είναι πως δεν θα φύγουν ποτέ από βαθιά μέσα μας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Είναι ο μόνος λόγος για να έχουμε το κεφάλι ψηλά... ακόμα.
      Σ' ευχαριστώ πολύ ρε Πέτρο!

      Διαγραφή
  18. Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. Προσκλητήριο ουσίας μεταφυσικής και ύπαρξης καθημερινής η ανάρτησή σου... Θα σπουδάσω ΜΕΝΤΙΟΥΜ... μπας και πάρω καμιά πλεροφορία

    ο τίμιος ΑΚΡΑΤ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Δεν σπουδάζεται αυτό Ακράτ.
      Κι εσύ νομίζω πως το διαθέτεις το ένστικτο.
      Τα σέβη μου!

      Διαγραφή
  20. Απέραντη συγκίνηση αφήνει το εξαιρετικό σου αφιέρωμα Μαρία μου!
    Να είσαι καλά!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  21. Πόσο σημαντικό όμως να αφήνεις μια τέτοια κληρονομιά πίσω σου. Μια κληρονομία που ανήκει σε κάθε ψυχή που μπορεί να την νιώσει και να την εκτιμήσει.
    Υπέροχο το αφιέρωμα σου Μαρία.
    Σε καλημερίζω και σε γλυκοφιλώ! :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Το πιο σημαντικό θα έλεγα Μαρίνα μου.
      Σ' ευχαριστώ πολύ, την καλησπέρα μου!

      Διαγραφή
  22. Υπέροχες μουσικές που αγγίζουν μέχρι τα τρίσβαθα της ψυχής!!! Νομίζω θα φταίει κι η λύρα!! Σπαρταρά το αίμα στο άκουσμα!! Πολύ συγκινητικό το αφιέρωμά σου Μαρία μου, τιμά στο έπακρο τους τεράστιους αυτούς καλλιτέχνες!!
    Να σαι καλά! Πολλά φιλιά σου στέλνω!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ωραία το περιέγραψες Μαριλένα μου. Σπαρταράει και σπάει φλέβες μη σου πω.
      Να'σαι καλά κι εσύ κοριτσάκι μου γλυκό!

      Διαγραφή
  23. Μαρία καλησπέρα,
    το αφιέρωμα εξαιρετικό..!!
    Πρόσφατα είχα πάει σε ένα γάμο με γαμπρό Κρητικό και δικιά μας κοπέλα , όπως εναλλάσσονταν στα όργανα τα Πελοποννησιακά και τα Κρητικά τραγούδια απόλαυσα γνήσια παραδοσιακά κομμάτια και καλοχορευμένα (χόρεψα και Χανιώτικο που το ξέρω)... όλα όμορφα...
    Εγώ δε όπως πάντα στο στοιχείο μου κοίταζα να τους τσιγκλάω και τους δύο ότι οι «αντίπαλοι» είναι καλύτεροι...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Εκρηκτικός ο συνδυασμός αυτός Τάσο.
      Σε φαντάζομαι να τους πειράζεις και κρυφογελάω.
      Να ζήσουν τα παιδιά!

      Διαγραφή
  24. Τον λατρεύω αυτόν τον τόπο κι έτσι λάτρεψα το αφιέρωμά σου!
    Δεν έχω να προσθέσω τίποτε άλλο παρά μόνο να έχουμε νερό μαζί μας για τη συνέχεια...;-)
    Σε φιλώ, Μαράκι μου, και να είσαι καλά και να τον απολαμβάνεις σε κάθε ευκαιρία!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Εκεί είναι και η ουσία Γλαύκη μου.
      Να έχουμε πάντα λίγο "νερό" για να μη στεγνώσουμε εντελώς.
      Σ' ευχαριστώ πολύ♥

      Διαγραφή

Ευχαριστώ πολύ για τα σχόλιά σας.