Μαντάμ Σουσού

 

– Τι θέλετε, παρακαλώ;

– Να υπογράψετε το δελτίο του ψωμιού.

– Περιττόν! Αλέ μοσιέ!

Ο αστυφύλακας ήταν ευγενικός:

– Αν δεν υπογράψετε τη δήλωση, μαντάμ, δε θα μπορείτε σε λίγο να πάρετε ψωμί από πουθενά.

– Μερσί. Θα τρώω παντεσπάνι.

– Θα λείψουν όλα, μαντάμ. Και μπορεί να πεινάσετε.

– Ε, είστε γελοίος, μον σερ, του απάντησε η Σουσού μ’ ένα ελαφρό χαμόγελο συγκατάβασης, καθότι είναι αστείο να λες ότι ημπορεί να πεινάσει μια Καντακουζηνού. Ημπορεί, ασφαλώς, να πεινάσεις εσύ και έλα τότε να χτυπήσεις το κουδούνι του μεγάρου μου να σου δώσω να φας μαζί και με την οικογένειά σου. Αν πεινάς και τώρα, ορίστε εις την κουζίνα μου. Έχει φάει κόσμος και ντουνιάς στο σπίτι μου. Τεό, στρώσε του κυρίου στην κουζίνα.

Ο αστυφύλακας άνοιξε τόσα τα μάτια ακούγοντας αυτά που του έλεγε η Σουσού κι έφυγε απορημένος. Σαν ήρθε το μεσημέρι ο Μηνάς κι έμαθε το επεισόδιο, πήρε με το καλό τη γυναίκα του και της εξήγησε ότι έκανε λάθος, γιατί το δελτίο τροφίμων εφαρμόστηκε σε όλη την Ευρώπη.

– Και στη Γαλλία; ρώτησε η Σουσού.

– Βέβαια.

– Και στην Αγγλία;

– Μα φυσικά. Οι μεγαλύτεροι αριστοκράτες λόγω του πολέμου έχουν τα δελτία τους. Άλλωστε στον πόλεμο είναι της μόδας να κάνουν τους δυστυχείς και οι πολύ πλούσιοι.

Αφού ήταν της μόδας, η μεγάλη εκείνη αριστοκράτισσα δέχτηκε να κάνει τη σχετική δήλωση, όχι όμως όπως ήταν συντεταγμένη από την αστυνομία. Αποτραβήχτηκε στα ιδιαίτερα διαμερίσματά της και έγραψε με το ίδιο της το χέρι όσα της χρειάζονταν για τον επισιτισμό των μεγάρων της:

Εν Αθήναις τη 20 Δεκεμβρίου, ενταύθα και επί της οδού Πατριάρχου Ιωακείμ, πρόσωπα τρία, εγώ και ο σύζυγός μου Μηνάς μετά του μικρού μου Κάθριν Καντακουζηνού. Όσον αφορά το προσωπικό μου, πρώτον ο αρχιπρωτοκολλοφύλαξ μου Λεό, δεύτερον ο αρχιθυροφύλαξ μου Τεό, ακολούθως η αρχικαμαριέρα μου Αμαλί και η καμαριέρα μου Λουσή (δεν την απέλυσα παρά τα ελαττώματά της), ο σοφέρ μου και ο μάγειρός μου, λαϊκοί τύποι, ένεκα χαμηλής καταγωγής τρώνε πολύ. Περί ημάς τα αναγκαιούμενα τρόφιμα ημερησίως είναι τα εξής και παρακαλώ το κράτος να μου τα εξασφαλίσει οπωσδήποτε, καθόσον από λεπτά άλλο τίποτε. Διά το υψηλόν μικρό μου Κάθριν Καντακουζηνού να μην ενδιαφέρεσθε καθότι η διατροφή του είναι δουλειά της αριστοκρατικής μαμάς του.

Λοιπόν:

Ημερησίως δυο αστακοί, τον έναν τον τρώμε, τον άλλο τον πετάμε. Πρωινό, τέιον κομπλέ, ήγουν ζαμπόνι (ευρωπαϊκό), μαρμελάς, βούτυρο Ολλανδίας, λίγο γαλατάκι, πολλά γλυκά, χαβιαράκι ρωσικό, τρώμε τα μισά και τα άλλα στην υπηρεσία. Το μεσημέρι πολυποίκιλα φαγητά παντός είδους από φασιανό μέχρι κοτοπουλάκι και μπόλικα καθόσον έχουμε και πειναλέους στο τραπέζι κάθε μεσημέρι, τρεις-τέσσερις (εάν ευαρεστείσθε, κύριε αστυνόμε, ορίστε παρακαλώ). Από σαμπάνια προτιμώ το κοκτέιλ καθόσον η σαμπάνια έχει εξευτελιστεί πενήντα δραχμές το μπουκάλι η ντόπια. Και σου λένε ευρωπαϊκή και άντε να το καταλάβεις – τους κρύους! Περί το απόγευμα, φάιβ ο-κλοκ κατά τις επτά, λεπτούτσικα πράματα, καθόσον στομάχια αριστοκρατικά και όταν έχουμε κόσμο απ’ του ντέι, βάλτε περισσότερα.

Σύμφωνοι;

Όσο για το εσπέρας, λιχουδιές. Επειδής και δεν ημπορώ να σας τα περιγράψω όλα, σας επισυνάπτω και τον μάγερα του μεγάρου να σας το πει λεπτομερώς. Κρατήστε, περικαλώ, σημειώσεις, μη λείψει τίποτις καθόσον σας καθιστώ προσωπικώς υπεύθυνον.

Κολωνάκι τη 20 Δεκεμβρίου.

Υπόχρεος (εσείς)

Μαντάμ ΣΟΥΣΟΥ ΚΑΝΤΑΚΟΥΖΗΝΟΥ

Καθυστερόγραφον.

 Όσον περί το ψωμί, αστειεύομαι. Εννοείται, φυσικά, ότι εγώ μόλις καταδέχομαι να τσιμπήσω. Και ο άντρας μου παρομοίως. Λόγω του ότι έχω όμως λαϊκούς ανθρώπους στο μέγαρόν μου (υπηρέτας και υπηρετρίας) σας επισυνάπτω εις την παρούσαν δήλωσιν και τον σοφέρ μου να σας πει πόσο ψωμί χρειάζονται ημερησίως οι πτωχοί.

Μετά τιμής (ιδικής σας)

Μαντάμ ΣΟΥΣΟΥ

Σαν έγραψε τη δήλωση συτή η Σουσού, την έστειλε με τον Λεό κι αποτραβήχτηκε στα διαμερίσματα του μικρού, που δε χόρταινε να το βλέπει μέσα στο ροζ του κρεβατάκι. Δυο ολόκληρα δωμάτια είχε στη διάθεσή του το Σουσουδάκι και η υψηλή μαμά του κοιτώντας το στα γαλανά ματάκια γέμιζε απέραντη χαρά κι έπλεκε όνειρα πολλά, ενώ κατάστρωνε το «μικρόν πρωτόκολλον». Σύμφωνα με αυτό τρεις μπόνες επρόκειτο να προσληφθούν, μια για τα γαλλικά, μια για τα αγγλικά και μια για τα ελληνικά της οδού Πατριάρχου Ιωακείμ –«να μάθει ελληνικά τού καλού κόσμου»– και ένας λιβρεοφόρος για την επίβλεψη. Οι ώρες των επισκέψεων θα ήταν ορισμένες «και όχι άντε-άντε να μπαίνει ο καθένας να το βλέπει».

Αγκαλιές και φιλιά ματς-μουτς και άλλα παρόμοια λαϊκά απηγορεύοντο.

– Ουά-ουά, έκλαιγε το μικρό.

– Χρυσούλι μου!

– Ουά-ουά.

– Το καημενούλι μου! Παρετήρησες, Μηνά, ότι κλαίει γαλλιστί; Θεέ μου, να του βάλουμε το φυλαχτό να μην το ματιάσουν οι φαρμακομύτες! […]

Δημήτρης Ψαθάς | Απόσπασμα απ’ το χιουμοριστικό μυθιστόρημα “Μαντάμ Σουσού” | Αθήνα 1977 | Το έργο γράφτηκε εν μέσω κατοχής: 1942

 

ëΠριν την αγαπημένη Άννα Παναγιωτοπούλου που αποθέωσε το ρόλο, πρώτη τηλεοπτική Μαντάμ Σουσού ήταν η αλησμόνητη Άννα Παϊτατζή. Ο Δημήτρης Ψαθάς είχε περάσει από οντισιόν πολλές γνωστές ηθοποιούς της εποχής, μέχρι να καταλήξει στην Άννα. Στο πλευρό της έπαιζαν ο Ιάκωβος Ψαρράς (στο ρόλο του πιστού Παναγιωτάκη) και ο Δημήτρης Καλλιβωκάς (στο ρόλο του τυχοδιώκτη αριστοκράτη Καντακουζηνού). Το πρώτο επεισόδιο της σειράς είχε προβληθεί απ’ την ΥΕΝΕΔ, στις 6 Οκτωβρίου 1972και ολοκληρώθηκε τον Δεκέμβριο του 1973. Απ’ τα 65 επεισόδια που παίχτηκαν, δεν σώζεται ούτε ένα.