«Μάνα, δεν πέθανα» [*]

 

Μεσημέρι της 18ης Νοέμβρη 1973. Ο 20χρονος ηλεκτρολόγος απ’ τη Μυτιλήνη Μιχάλης Μυρογιάννης, ξυλοκοπείται απ’ τους χωροφύλακες και καταφέρνει να τους ξεφύγει τραυματισμένος απ’ τα χτυπήματα. Στη διασταύρωση Πατησίων και Στουρνάρη, ο χουντικός αξιωματικός Νικόλαος Ντερτιλής τον βλέπει να τρέχει και τον πυροβολεί εν ψυχρώ στο κεφάλι. Ο Μυρογιάννης ξεψυχάει λίγο αργότερα στο Ρυθμιστικό.

«Ο νεαρός έπεσε σαν κοτόπουλο», περιγράφει στην κατάθεσή του ένα χρόνο αργότερα ο οδηγός του Ντερτιλή – ο 21 ετών τότε Αντώνης Αγριτέλης. «Μετά το φόνο, ο Ντερτιλής σαν να μη συνέβαινε τίποτα μπήκε στο τζιπ και χτυπώντας με στην πλάτη, μου είπε: «Με παραδέχεσαι, ρε; Σαράντα πέντε χρονών άνθρωπος και με τη μία στο κεφάλι!»

Σύμφωνα με την κατάθεση του οδηγού του που ήταν αυτόπτης μάρτυρας, λίγο αργότερα ο Ντερτιλής κόλλησε το περίστροφο στο στομάχι ενός υπαλλήλου των τρόλεϊ και τον φοβέριζε ότι θα τον σκοτώσει αν δεν εξαφανιστεί. Όταν βρέθηκε προς τον ΟΤΕ (όπου υπήρχε πολύ κόσμος), έβγαλε ξανά το περίστροφό του και άρχισε να πυροβολεί. Έδινε διαταγές με το περίστροφο στο χέρι και φώναζε στους ΛΟΚατζήδες: «Βαράτε στο ψαχνό, πέντε παλιόπαιδα θα μας κάνουν ό,τι θέλουν;» κι αργότερα στους χωροφύλακες «Τι φοβάστε, ρε; Βαράτε στο ψαχνό, εγώ έκανα την αρχή».

Στη δίκη του βέβαια, ο “παλικαράς” αξιωματικός είπε ψέματα και υποστήριξε ότι δεν γνώριζε τον οδηγό του και ότι δεν τον είχε δει ποτέ. Ωστόσο, αυτόπτες μάρτυρες και ένοικοι της πολυκατοικίας στο σημείο της δολοφονίας (ανάμεσά τους κι ο θεατρικός συγγραφέας Μίμης Τραϊφόρος) κατέθεσαν πως είδαν έναν «εξαγριωμένο αξιωματικό να δίνει εντολές να βαρούν στο ψαχνό» και λίγο αργότερα να βγαίνει από ένα τζιπ και να πυροβολεί τον Μυρογιάννη δύο φορές.

Στην καταδίκη του χουντικού αξιωματικού συνέβαλλε και η φωτογραφία που έδειχνε έναν αξιωματικό να κινείται με το περίστροφο ανά χείρας. Δημοσιεύτηκε την 1η Δεκεμβρίου του 1973 στο γαλλικό περιοδικό Paris Match, ως σύμβολο των συνθηκών που επικρατούσαν εκείνες τις μέρες στην Ελλάδα. Αυτή η φωτογραφία έμελλε να είναι άλλο ένα ενοχοποιητικό στοιχείο για τον Ντερτιλή, όταν δημοσιεύτηκε στον ελληνικό τύπο, μετά την μεταπολίτευση.

Καταδικάστηκε τελικά σε ισόβια και πέθανε στη φυλακή το 2013. Γι’ αυτόν τον “ήρωα” το ΓΕΣ και το υπουργείο του Γ. Παπαντωνίου ετοίμαζαν παράσημο το 2002. Τελικά ο υπουργός ανακοίνωσε ότι έγινε “λάθος”. Στην κηδεία του τον έψαλε ο Μητροπολίτης Αιγειαλείας Αμβρόσιος που δήλωσε ότι ο δολοφόνος Ντερτιλής είναι «ήρωας σαν τον Κολοκοτρώνη και τον Σωκράτη». Τον συνόδευσαν στην τελευταία του κατοικία ομοϊδεάτες χουντικοί και νεοναζί, ορισμένοι μάλιστα ήταν ένοπλοι και πυροβόλησαν στον αέρα για κατευόδιο.

Το όνομα του Μυρογιάννη διαβάζεται στο προσκλητήριο νεκρών κάθε 17 Νοέμβρη, μαζί με όλα τα ονόματα των θυμάτων της εξέγερσης του Πολυτεχνείου. Και πάντα θα υπάρχουν οι ανιστόρητοι και αφελείς υμνητές της χούντας, τόσο  ένθερμοι οπαδοί της αλήθειας, όσο κι ο Ντερτιλής την ώρα της δίκης του. Δεν ήξερε, δεν θυμόταν. Κι ας ήταν σαράντα πέντε χρονών γομάρι.

ë Όταν είχαν ρωτήσει τον Γκέμπελς αν οι ναζί εξολόθρευαν Εβραίους στα κρεματόρια, εκείνος είχε απαντήσει: «Αδύνατον, αν συνέβαινε κάτι τέτοιο θα το γνώριζα!» Φαίνεται πως είναι η προσφιλής απάντηση των απανταχού παραχαρακτών της αλήθειας. Κατά τραγική ειρωνεία και προς επίρρωση της θεωρίας πως η ιστορία επαναλαμβάνεται, το ακούσαμε και πρόσφατα στην υπόθεση των υποκλοπών, δια στόματος πρωθυπουργού. Σαν φάρσα αυτή τη φορά.

[*] Ο τίτλος του κειμένου προέρχεται απ’ την επιστολή της μάνας του Μυρογιάννη (Νοέμβρης του ’83)

Σημ. Οι φωτογραφίες της ανάρτησης προέρχονται απ’ το διαδίκτυο και ανήκουν στους δημιουργούς τους

Παραγωγικός βήχας

 

Τίποτα δεν έχω, μαμά. Όλα καλά, σου λέω. Τι έχει η φωνή μου δηλαδή; Α ναι, είναι ένας πονόλαιμος που με ταλαιπωρεί. Όχι, μην ανησυχείς, τίποτα σοβαρό. Χτες πήρα κι ένα σιρόπι για παραγωγικό βήχα και παστίλιες που ανακουφίζουν το λαιμό. Μα ναι σου λέω, πίνω βιταμίνες και προσέχω. Να, τώρα μόλις ετοίμασα ένα ζεστό ρόφημα. Όχι, μέλι δεν έχω, αλλά έσταξα λίγες σταγόνες λεμόνι που κάνουν καλό στον ερεθισμένο λαιμό.

Ναι, μαμά. Σκεπάζομαι καλά το βράδυ.

Όχι, δεν έχει καθόλου υγρασία εδώ. Ο καιρός είναι θαυμάσιος. Να σκεφτείς πως σου μιλάω απ’ το μπαλκόνι, τώρα. Είναι μια ηλιόλουστη μέρα με πεντακάθαρο αέρα, σου λέω, μαμά. Να ’βλεπες τι υπέροχη πόλη είναι εδώ, μαμά! Οι δρόμοι πεντακάθαροι, οι κήποι ανθηροί, τα προάστια τετραγωνισμένα και τα σπίτια ομοιόμορφα. Οι πλατείες είναι καλυμμένες με τεχνητό καταπράσινο γρασίδι, οι υπάλληλοι είναι συνεπείς στο ωράριό τους, οι μπυραρίες κλείνουν στην ώρα τους, τα νοσοκομεία έχουν σύγχρονα μηχανήματα, τα σχολεία μαθαίνουν στα παιδιά την πειθαρχία, οι ηλικιωμένοι αποσύρονται αδιαμαρτύρητα σε οργανωμένες μονάδες απομόνωσης, οι βιομηχανίες γιγαντώνονται, τα εργοστάσια παράγουν από σαμπουάν μέχρι αυτοκίνητα, τα εργατικά χέρια όσο πάνε και αβγατίζουν και οι δείκτες της οικονομίας πάνε περίφημα.

Ναι μαμά, όλα είναι παραγωγικά εδώ, μέχρι κι ο ίδιος ο βήχας μου. Μην ανησυχείς, όλα είναι αλφαδιασμένα στη ζωή μου. Δουλεύω σκληρά και αμοίβομαι κανονικά. Στην προκαθορισμένη μέρα και ώρα. Ο προϊστάμενός μου μού είπε πως, αν καταφέρω να πιάσω το στόχο μου, θα πάρω και μπόνους παραγωγικότητας! Θα βάλω τα δυνατά μου και θα τα καταφέρω, μαμά. Δεν έχω κι άλλη επιλογή, βλέπεις. Όσοι δεν τα καταφέρνουν, τούς κόβεται αρχικά ο βήχας και στη συνέχεια καταργείται η θέση τους.  

Κι εμένα με πονάει ο λαιμός μου, μαμά…

Τις προάλλες, έφαγα τον τόπο να βρω λίγο φασκόμηλο. Περίεργο δεν είναι; Παράγει τα πάντα αυτή η χώρα και δεν υπάρχει μια σπιθαμή χώμα που να φυτρώνουν άγρια βότανα. Να μου στείλεις ένα ματσάκι όταν μπορέσεις. Μόνο, τύλιξέ το καλά. Να μη χαθεί το άρωμά του…

ëΗ συμμετοχή μου στον 4ο κύκλο της μίνι σκυτάλης, ένα δρώμενο που οργανώνει η Mary Pertax στο ιστολόγιό της ΓΗΙΝΗ ΜΑΤΙΑ. Με όχημα μια φωτογραφία, ταξιδεύουμε τις σκέψεις και ξεδιπλώνουμε τις ιστορίες μας. Καλή συνέχεια στους επόμενους “δρομείς” αυτής της υπέροχης συλλογικής διαδρομής.

25 λέξεις # 14 - Συμμετοχή

 

I.

«Γουλί θα σε κουρέψω, μωρή!

Μη με κοιτάς έτσι.

Να, για να μάθεις, μωρή σκρόφα!»

II.

«Αυτή φταίει.

Έβγαζε γλώσσα.

Αφήστε με έχω ψυχολογικά.

Σαράντα μαχαιριές κι ακόμα αυθαδιάζει

εκεί πάνω…»

ëΗ συμμετοχή μου στον 14ο κύκλο ολιγόλεκτων κειμένων, με αφορμή μια φωτογραφία. Το δρώμενο οργάνωσε και υλοποίησε η Μαρία Νικολάου στην ιστοσελίδα της ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ. Η πλειοψηφία των συμμετοχών εστίασε στον εγκλωβισμό της γυναίκας στις πατριαρχικές σχέσεις μέσα στην «Αγία Ελληνική Οικογένεια». Στα εκατοντάδες περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας που συντελούνται καθημερινά πίσω απ’ τις κλειστές πόρτες. Αυτό που σίγουρα έχει αλλάξει σήμερα, είναι ο βαθμός αφύπνισης. Κυρίως μετά το κίνημα Me Too, τα θύματα βρίσκουν το θάρρος να καταγγείλουν τους θύτες τους, ακόμα κι αν πρόκειται για μέλη της οικογένειάς τους. Η κοινωνία βράζει και απαιτεί πλέον την ευθυκρισία της δικαιοσύνης και την παραδειγματική τιμωρία όλων των βιαστών, όχι επιλεκτικά, αλλά ακόμα κι αυτών που ανήκουν στους ευυπόληπτους κύκλους και απολαμβάνουν την ανωνυμία και την ευεργετική αντιμετώπιση απ’ την αστυνομία. Μερικοί εξ αυτών μάλιστα, κυκλοφορούν ελεύθεροι ανάμεσά μας…

ëΓια την ιστορία:

1 στις 3 γυναίκες κάποια στιγμή στη ζωή της θα αντιμετωπίσει σωματική, ψυχολογική ή σεξουαλική βία από τον σύντροφό της.

1 στις 5 γυναίκες θα πέσει θύμα βιασμού ή απόπειρας βιασμού

40% με 50% των γυναικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει αναφέρει κάποια μορφή σεξουαλικής παρενόχλησης στο χώρο εργασίας

500.000 με 2.000.000 άνθρωποι στον κόσμο, κυρίως γυναίκες και παιδιά, εκτιμάται ότι διακινούνται παράνομα κάθε χρόνο με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση και την εξαναγκαστική εργασία.

Πηγή: http://www.un.org/

ëΤο 1999 ο ΟΗΕ κήρυξε την 25η Νοεμβρίου ως Παγκόσμια Ημέρα ενάντια στη Βία κατά των Γυναικών, στη μνήμη των 3 αδελφών Μιραμπάλ, πολιτικών αγωνιστριών από τη Δομινικανή Δημοκρατία που βασανίστηκαν, ξυλοκοπήθηκαν και στραγγαλίστηκαν μέχρι θανάτου, κατ’ εντολή του δικτάτορα Τρουχίλο, στις 25 Νοεμβρίου 1960. Η μοναδική επιζήσασα αδερφή, η Ντεντέ, σήμερα τιμά τη μνήμη των αδελφών της συντηρώντας το Μουσείο Ερμάνας Μιραμπάλ, το οποίο βρίσκεται στο Σαλσέδο και ήταν το μέρος όπου τα κορίτσια έζησαν τους τελευταίους 10 μήνες της ζωής τους.

Απ' την βιβλιο-παρουσίαση στον Πύργο

 

Πώς να χωρέσουν στο μικρό πλαίσιο μιας ανάρτησης όλα όσα ζήσαμε στον Πύργο; Όσο αδύνατον είναι να βάλεις «δυο πόδια σ’ ένα παπούτσι», άλλο τόσο ανέφικτο είναι να στριμώξεις συναισθήματα σε λέξεις. Για μένα η κυρίαρχη «παρουσίαση» ήταν αυτή στα παιδιά της έκτης τάξης του 2ου δημοτικού σχολείου στον Πύργο. Μοναδική εμπειρία που θα την κουβαλάω ισοβίως κι ευχαριστώ απ’ την καρδιά μου την εκπαιδευτικό Ζέτα Αδαμοπούλου που έστησε αυτή τη γιορτή, καθώς και τους συναδέρφους της που δούλεψαν με τους μαθητές τους κι έβγαλαν ένα άψογο αποτέλεσμα. Τα παιδιά αποφλοίωσαν τις ιστορίες του βιβλίου κι έφτασαν στον πυρήνα τους. Μπήκαν στα παπούτσια των ηρώων, ενσάρκωσαν κάποιους χαρακτήρες, έθεσαν εύστοχες ερωτήσεις περί ρατσισμού και όχι μόνο, τραγούδησαν, αφηγήθηκαν, ζωγράφισαν, δημιούργησαν υπέροχες και κοπιαστικές χειροτεχνίες και μου φύλαγαν για το τέλος το πιο πολύτιμο δώρο. Μια σφιχτή αγκαλιά.

Μια ζεστή αγκαλιά και στο βιβλιοπωλείο της κας Κορκολή που ήταν σαν να την ήξερα χρόνια κι ας ανταμώσαμε για πρώτη φορά. Όσο για τις κυρίες που είχαν αναλάβει τις ομιλίες και τις αφηγήσεις κάποιων αποσπασμάτων, δεν έχω λόγια… Στο βιβλιοπωλείο, εκείνο το σαββατιάτικο απόγευμα, είχαμε όλο το ρεπερτόριο ψυχαγωγίας. Από τρανταχτά γέλια μέχρι συγκινημένους αναστεναγμούς. Στο τέλος της παρουσίασης, είχαμε και έκτακτο καλλιτεχνικό πρόγραμμα απ’ την Γιούλη Βασιλείου που τραγούδησε α καπέλα την επιτυχία του Απ. Καλδάρα και της Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου «Μ' ένα όνειρο τρελό, όνειρο απατηλό» (ήταν υπέροχη). Και κάπως έτσι, εν μέσω ρακής και καλής παρέας, αποχαιρετήσαμε τον Πύργο…

Ήταν όνειρο τρελό όντως, αλλά όταν συμβαίνουν τέτοιες ευλογημένες συναστρίες, όλα μπορεί να συμβούν. Θερμά ευχαριστώ τις δύο υπέροχες κυρίες που με τίμησαν με την παρουσία και τα λόγια τους, την Ζέτα Αδαμοπούλου και την Μαρία Μπίρμπα. Τον ιθύνοντα νου αυτής της διοργάνωσης, την Γιούλη Βασιλείου, για την υποδειγματική της δουλειά ώστε να είναι όλα στην εντέλεια. Όλους τους φίλους που μας κράτησαν συντροφιά και περπάτησαν μαζί μας στις ιστορίες του βιβλίου.

Να είμαστε όλοι καλά και να δημιουργούμε τις αφορμές για μικρές εκρήξεις ευτυχίας και ελπίδας.

Το βίντεο της παρουσίασής μας, είναι εδώ. Θα διακρίνετε γνώριμα πρόσωπα ανάμεσά μας (φίλους μπλόγκερς) που μας τίμησαν με την παρουσία τους.

ëΣημ. Αναρτήθηκαν φωτογραφίες και υλικό από τοπικά μέσα ενημέρωσης του Πύργου που κάλυψαν τις δύο εκδηλώσεις. Για περισσότερες λεπτομέρειες, οι σχετικοί ιστότοποι είναι εδώ:

https://proini.news/ta-papoutsia-ton-allon-taxidepsan-sto-2o-dimotiko-scholeio-pyrgou/

https://proini.news/parousiastike-sto-vivliopoleio-korkoli-to-vivlio-tis-marias-kanellaki-sta-papoutsia-ton-allon/

https://avgipyrgou.gr/i-paroysiasi-sto-vivliopoleio-korkolis-toy-vivlioy-sta-papoytsia-ton-allon/

ëΕυχαριστώ θερμά τον κ. Ανδρέα Καπογιάννη απ’ την εφημερίδα “ΑΥΓΗ Πύργου” και τους δημοσιογράφους απ’ το τοπικό κανάλι Ολυμπιακή Ραδιοφωνία Τηλεόραση.

ëΓια τη ζεστή υποδοχή και ξενάγηση στη Δημόσια Βιβλιοθήκη του Πύργου, ολόκαρδα ευχαριστώ την διευθύντρια κα Νίκη Κατσιάπη.

ëΓια το βίντεο, τις φωτογραφίες και όλη την παρασκηνιακή δουλειά που έριξε, ευχαριστώ τον άοκνο εργάτη της τεχνολογίας Χρήστο Λαλόπουλο.

ëΔεν θα μπορούσα ν’ αφήσω εκτός, παρόλο που δεν τα κατάφερε να είναι κοντά μας λόγω απόστασης, τον εγκάρδιο φίλο Θάνο Τσάκαλο για το φωτογραφικό υλικό και όλη τη βοήθεια που μου παρέχει.

ëΚαι φυσικά τον εκδότη μου Γιώργο Δαμιανό και τις εκδόσεις 24γράμματα για την εμπιστοσύνη και την υποστήριξή του σ’ όλες μου τις προσπάθειες.