Παράθυρα

 

Ανοίξτε τα κορμιά με τα νύχια

ανοίξτε το φλασκί με το γλυκό κρασί

ανοίξτε τα βλέφαρα πόρτες

ανοίξτε τ’ ανοιχτά παράθυρα

ανοίξτε τα λειψά και μισοφώτιστα δωμάτια

ανοίξτε τις σιωπές

 

ανοίξτε τα ουράνια τοπία

ανοίξτε τις υπέροχες μήτρες

ανοίξτε τα καλαίσθητα λευκώματα

ανοίξτε τις κάμαρες των αναμνήσεων

ανοίξτε τα πρόσχαρα κελάρια

ανοίξτε τις παράφωνες νότες

τα τριαντάφυλλα των γιορτινών αποφοιτήσεων

τις πέτρινες μοναξιές

το λιβάνι και την σμύρνα

τις μορφές του φθινοπωρινού ύπνου

τα τσακισμένα μυστικά

τις ψευδείς ευδιακρισίες

 

ανοίξτε τις απαγορευμένες πλατείες

ανοίξτε τους πόνους της ίασης

ανοίξτε τους πύρινους χορούς

ανοίξτε τα παιδικά μας πρωτολόγια

τις αγκαλιές που δεν ήταν αγκαλιές

τα ρεφρέν από τα παλιά τραγούδια

το χρώμα και το αλάτι της σκουριάς

 

ανοίξτε τα γλυκοθώρητα αγόρια

ανοίξτε τα γλυκοθώρητα κορίτσια

ανοίξτε τους αξεδιάλυτους πόθους

ανοίξτε την κραυγή σας στην άκρη της σιωπής σας

ανοίξτε τα ματωμένα όνειρα

ανοίξτε τα εργαλεία της δουλειάς

ανοίξτε τα ουράνια τόξα

ανοίξτε τα χαϊδεμένα δρεπάνια

ανοίξτε τα χαριτωμένα κορίτσια

 

ανοίξτε τα σκουριασμένα σφυροδρέπανα

ανοίξτε τις κάσες των άδικων νεκρών

ανοίξτε την χωματένια απληστία

ανοίξτε τις διασκεδάσεις των αχρείων

ανοίξτε τα χασμουρητά των αθλίων

ανοίξτε τα χοιροστάσια των πλουσίων

 

ανοίξτε τα πλεχτά καλάθια με το τυρί

ανοίξτε τις στεγνές στημένες βρύσες

ανοίξτε το ράμφος της ηδονής

ανοίξτε τα ποιήματα που γράφτηκαν Φλεβάρη

ανοίξτε τα ποιήματα που γράφτηκαν για να την θυμίζουν

ανοίξτε τα ποιήματα που γράφτηκαν για να λησμονηθούν

ανοίξτε τα σφαλισμένα χείλη

τις αποθήκες με τις κραυγές

τις αποθήκες με τα ποιήματα

το εύμορφο στόμα

το αμαρτωλό νερό

το ανευχάριστο όνειρο

την στενάχωρη θάλασσα

 

ανοίξτε τις ευδαιμονικές μουσικές

ανοίξτε το παραμύθι με τους νεκρούς μας φίλους

ανοίξτε τα μαξιλάρια με τα πούπουλα

ανοίξτε τους ανασασμούς των κρίνων

ανοίξτε τα γράμματα της φυλακής

ανοίξτε όλες τις φυλακές

 

ανοίξτε τα πορτοφόλια των διαβόλων

 

ανοίξτε τις ζωές των νοικοκυραίων

ανοίξτε τα παντελόνια των τραπεζικών

 

ανοίξτε τις βαριές ψυχές της Κυριακής

ανοίξτε τα λαμπερά μάτια των παιδιών

ανοίξτε τα λαμπερά μάτια των παιδιών

ανοίξτε τα λαμπερά μάτια των παιδιών

και κλείστε την τηλεόραση 

*** Θάνος Ανεστόπουλος ***

Και να που βγήκες πάλι αληθινός. Έγινε η απώλεια συνήθειά μας κι εμείς γιατροπορευόμαστε με κάτι βραδιές στην Απανεμιά, όταν μας μάθαινες την τέχνη της μελαγχολίας. Βασικό συστατικό η αγάπη. Κι ο έρωτας. Η δημιουργία. Η αξιοπρέπεια. Η αλήθεια. Μελαγχολούσαμε ευτυχισμένοι. Ήταν τότε που τα δάκρυά μας έκαναν κρότο κι ο αποχαιρετισμός είχε τον υπαινιγμό μιας μικρής ανάστασης, όπως τα κρίνα που επιμένουν ν’ ανθίζουν διάφανα, σε πείσμα των καιρών, εσύ θα μας καλείς να πιούμε τη ζωή, μιλώντας μας για τον θάνατο, «μήπως και αφήσουμε λιγότερο από τη ζωή μας να πάει χαμένη…»

Τέτοιες μέρες που ο πόνος σκαλίζει τις ψυχές μας, είναι κάτι μνήμες-βάλσαμα να μας θυμίζουν πως ο ρομαντισμός, μπορεί να σώσει την παρτίδα. Πλάι στο μικρό φωτιστικό, ανάβεις τσιγάρο, στερεώνεις τα γυαλιά σου, τακτοποιείς τις παρτιτούρες, αγγίζεις την κιθάρα σου και απαγγέλεις Πολυδούρη και Μπουκόβσκι. Οι φόβοι μας σκαρφαλώνουν στο ταβάνι, το τρυπάνε με θόρυβο και διαλύονται σα γιορτινά βεγγαλικά. 

}Άραγε θα θυμάται κάποιος τ’ όνομά μας

της ζωής μας τα εξαίσια φεγγάρια 

τα πάθη μας, τις λύπες, τα δεινά μας;

Άραγε υπήρξαμε ποτέ; Στα όνειρα μας! ~*

 

Στο βίντεο, ο Θάνος στη μπουάτ Απανεμιά στην Πλάκα (2012)

*Απ’ το τραγούδι “Τα χρόνια μου ναυάγησαν στις ξέρες σου”. Στίχοι: Παντελής Ροδοστόγλου - Μουσική: Διάφανα Κρίνα

Οι φωτογραφίες της ανάρτησης προέρχονται απ’ το διαδίκτυο και ανήκουν στους δημιουργούς τους

 

 Θάνος Ανεστόπουλος (1967 – 3 Σεπτεμβρίου 2016). Φιλόσοφος, ποιητής, καλλιτέχνης, ιδρυτής της μπάντας Διάφανα Κρίνα. Γεννήθηκε στην Αλεξανδρούπολη τον Φεβρουάριο του 1967 και έφυγε χτυπημένος από καρκίνο στις 3 Σεπτεμβρίου 2016. «Έφυγε ένα πένθιμο του Φθινοπώρου δείλι»

Το τίμημα για να είσαι Έλληνας

‟Την Πέμπτη ήταν κιόλας τρεισήμισι μέρες που βρισκόμουν εκεί. Δεν είχα βάλει τίποτα στο στόμα μου εδώ και πενήντα οκτώ ώρες, μα εξακολουθούσα να μην πεινάω. Οι φωνές και οι απειλές του Θεοφιλογιαννάκου και η αγωνία μου για τα πρόσωπα που κινδύνευαν ίσως να συλληφθούν μου έφερναν συνεχώς διάθεση για εμετό. Κατά τις δέκα ο Θεοφιλογιαννάκος με κάλεσε και πάλι, αυτή τη φορά για να μου κάνει μια πρόταση: 

-Μιλήσαμε με τον πρωθυπουργό για σας, μου είπε, και με ποιο τρόπο είναι δυνατό να σας εμποδίσουμε να κάνετε κι άλλο κακό στην πατρίδα μας. Αποφασίσαμε ότι θα είστε λιγότερο επικίνδυνη αν φύγετε στο εξωτερικό. Κάντε μας λοιπόν μια μικρή λίστα των πραγμάτων που θέλετε, να τα βάλουν σε μια βαλίτσα και να σας συνοδέψουμε στο αεροδρόμιο. Πιθανόν να γράψετε κανένα άρθρο, θα πείτε τα δικά σας για λίγο, και ύστερα θα μπείτε στη χορεία των άλλων αλητών, της Ελένης Βλάχου και των άλλων. Τον ρώτησα αν αυτό εσήμαινε ότι θα χάσω την ελληνική μου υπηκοότητα.

-Βεβαίως, είπε. Κάθισα πίσω στην καρέκλα μου πιο αναπαυτικά. Ένιωθα τώρα δυνατή.

-Με τη θέλησή μου ποτέ δεν φεύγω, είπα. Έμεινε κατάπληκτος. Μου μίλησε για τα μαρτύρια που επρόκειτο να τραβήξω στο ΕΑΤ – ΕΣΑ κατά τις επόμενες μέρες ή βδομάδες της ανακρίσεως, μαρτύρια για τα οποία δεν είχα ιδέα, και για την τελική δικαστική απόφαση που θα μ’ έστελνε για χρόνια στη φυλακή να σαπίσω.

-Σας συνιστώ ζωηρώς να δεχθείτε την προσφορά τώρα που σας την κάνουμε. Πιστέψτε με πως γλιτώνετε από πολλά οδυνηρά πράγματα.

-Φαίνεται πως το τίμημα για να είσαι Έλληνας είναι πολύ μεγάλο, μα δέχομαι να το καταβάλω, απάντησα.

-Θα το μετανιώσετε πικρά, μου είπε„

Η Αμαλία Φλέμιγκ περιγράφει το διάλογο που είχε με τον Θεοφιλογιαννάκο κατά τη διάρκεια της σύλληψής της από το δικτατορικό καθεστώς του Παπαδόπουλου.

“ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΚΑΤΑΘΕΣΗ- Εκδόσεις ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΣ

Πηγή

Η Αμαλία Φλέμινγκ, χήρα του ονομαστού εφευρέτη της πενικιλίνης δόκτορος Αλεξάνδρου Φλέμινγκ, εκτός από Πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνίδων Επιστημόνων (ΣΕΕ), δραστηριοποιήθηκε για την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τα δικαιώματα των γυναικών και την ειρήνη: Διεθνής Αμνηστία (πρώτη πρόεδρος του ελληνικού τμήματος), Δημοκρατική Μέριμνα, Ένωση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Επιτροπή για τον Επαναπατρισμό των Πολιτικών Προσφύγων, Επιτροπή για την απελευθέρωση του Τουρκικού λαού και τη Δημοκρατία. Το 1965 τιμήθηκε με το παράσημο Ευποιίας.

Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας ανέπτυξε έντονη αντιδικτατορική δράση και συνελήφθη τον Αύγουστο του 1971, με την κατηγορία ότι σχεδίαζε την απόδραση του Αλέκου Παναγούλη. Ανακρίθηκε 25 ημέρες, βασανίστηκε, δικάστηκε και καταδικάστηκε από το έκτακτο στρατοδικείο Αθηνών.

Η δικτατορία όμως φοβούμενη τον αντίκτυπο που θα είχε στη διεθνή κοινότητα η φυλάκισή της, την άφησε ελεύθερη και την απέλασε, ενώ της αφαίρεσε και την ελληνική ιθαγένεια. Επέστρεψε στο Λονδίνο απ’ όπου ξαναγύρισε μετά την πτώση της δικτατορίας. Κατέθεσε ως μάρτυρας στη δίκη των βασανιστών του ΕΑΤ-ΕΣΑ, όπου αναφέρθηκε ιδιαίτερα στη χρήση παραισθησιογόνων και άλλων ουσιών κατά τη διάρκεια ανακρίσεων στην περίοδο της χούντας.

Η Αμαλία Φλέμινγκ στη δίκη της από τη χούντα -ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ASSOCIATED PRESS

Υ.Γ. Ημέρα μνήμης η σημερινή. Δεν ξεχνάμε τους "ψυχικά νοσούντες" κατά το παραληρηματικό αφήγημα της κας Δόμνας Μιχαηλίδου (της φεγγαροκρουσμένης), δεν ξεχνάμε την ταράτσα της Μπουμπουλίνας, το στρατόπεδο του Διονύσου, τις φάλαγγες στο καταδρομικό Έλλη, τις φυλακές στο Μπογιάτι, το κολαστήριο της ΕΑΤ-ΕΣΑ.

Δεν ξεχνάμε τον Παναγούλη, τον Μουστακλή, τον Λαμπράκη, τον Μανδηλαρά, τον Κώστα Γεωργάκη, την Μαρία Καλαβρού, τον Χρήστο Ρεκλείτη, την Μαρία Καλλέργη, κι όλους τους ήρωες που στρατεύτηκαν για την ειρήνη και τη δημοκρατία και γι' αντάλλαγμα βίωσαν την απόλυτη βαρβαρότητα των "εθνοσωτήρων".

Δεν ξεχνάμε και δεν συγχωρούμε!

«Τότε που κοιμόμασταν… αμέριμνοι με τα παράθυρα ανοιχτά»

[Οι φωτογραφίες της ανάρτησης προέρχονται απ' το διαδίκτυο και ανήκουν στους δημιουργούς τους]

«Ποιος είδε άνοιξη καιρό... το φόβο να πλανάται» (*)

Αντί στεφάνων και πρωτομαγιάτικων ευχών, δυο φωτεινά παραδείγματα ξεχωριστών ανθρώπων. Έτσι, για να έχουμε να φωτιζόμαστε στη μουντάδα της φετινής άνοιξης. Και για να μην αγνοούμε το ρόλο, τους αγώνες και την κοινωνική τους προσφορά, σ’ όλα τα ζόρια που τραβάμε τα τελευταία χρόνια.

Η Φωτεινή Βελεσιώτου τραγουδά απ’ το σπίτι της το «Ακορντεόν» του Μάνου Λοίζου για τον απεργό πείνας Ibrahim Gökçek. Ο Ibrahim είναι μέλος του συγκροτήματος Grup Yorum και κάνει απεργία πείνας μέχρι θανάτου, έχοντας ξεπεράσει πλέον τις 300 ημέρες αγώνα. Στις 3 του Απρίλη, η σύντροφός του Helin Bölek έπεσε μάρτυρας ύστερα από 288 ημέρες απεργίας πείνας. Ο Ibrahim Gökçek συνεχίζει αλύγιστος την απεργία πείνας, διεκδικώντας να επιτραπούν οι συναυλίες τους στην Τουρκία. 

Η Φωτεινή δεν λείπει ποτέ από συναυλίες και δράσεις αλληλεγγύης. Την θυμάμαι, χρόνια τώρα, να μας δίνει κουράγιο και να μας κερνάει βραδιές μυσταγωγικές με τις θεσπέσιες ερμηνείες της. «Να προσέχετε ο ένας τον άλλο» μ’ αυτό συνήθιζε να μας αποχαιρετάει, σαν προστατευτική μάνα που ξεπροβοδίζει με στοργή τα παιδιά της. Μετά τις τελευταίες της ερμηνείες μέσα απ’ το σπίτι της, ρίχνει κι αυτή μαύρο και σιωπά. Διεκδικώντας το αυτονόητο. 

«Οι καλλιτέχνες, επαγγελματίες του θεάματος και όλοι οι εργάτες του πολιτισμού έχουν και αυτοί δικαίωμα να ζουν με αξιοπρέπεια και όχι σε συνθήκες εξαθλίωσης. Όλοι όσοι μας ακούτε, στηρίξτε με τη δική σας φωνή τους ανθρώπους του πολιτισμού. ΜΑΥΡΟ ΛΟΙΠΟΝ ΑΠΟ ΣΗΜΕΡΑ. Σας ευχαριστώ πολύ από καρδιάς, Φωτεινή Βελεσιώτου».

Το τραγούδι "Ποιος είδε άνοιξη καιρό..." δημιουργήθηκε με την αφιλοκερδή συμμετοχή όλων των καλλιτεχνών και όλα τα έσοδα που θα προκύψουν από το τραγούδι, θα διατεθούν στο Γενικό Νοσοκομείο Νοσημάτων Θώρακος Αθηνών "Η Σωτηρία" για την αγορά νοσηλευτικού υλικού.

Οι ηχογραφήσεις & οι λήψεις των ερμηνευτών έγιναν με ερασιτεχνικό τρόπο στο σπίτι τους, κάνοντας πράξη το "ΜΕΝΟΥΜΕ ΣΠΙΤΙ"
Στρατάκης Νίκος: Ποιος είδε άνοιξη καιρό... σοκάκια ερημωμένα / με παραθύρια σφαλιχτά κι αυλές δίχως βεγγέρα
Μαρτσάκης Αντώνης: Ποιος είδε άνοιξη καιρό... να μη βλογούνται γάμοι / κεριά να μην ανάβουνε, ο Θεός να συγχωρέσει
Σπυριδάκης Δημήτρης: Ποιος είδε άνοιξη καιρό... (‘κλησιές δίχως ανθρώπους / κι αμοναχό του τον παπά, τα Άγια να βγάνει
Στρατάκης Γιώργος: Ποιος είδε άνοιξη καιρό... φαμίλιες χωρισμένες / και να δειπνούνε χωριστά, οι γέροι απ' τα κοπέλια
Σαριδάκης Κώστας: Ποιος είδε άνοιξη καιρό... να μην ανοίγουν πόρτες /στον ξένο στο περαστικό να βρει να ξεδιψάσει
Νίκος & Αντώνης Ξυλούρης: Ποιος είδε άνοιξη καιρό..να μην γελούν κοπέλια /
να μη μαζώνουν κοπελιές, λουλούδια απ' τα χωράφια
Μανωλαράκης Ανδρέας: Ποιος είδε άνοιξη καιρό.. το φόβο να πλανάται / εγώ 'μαι απού τα θωρώ Θε μου ξεμίστευγέ μας 

Καλό Μάη να έχουμε, με επίγνωση της ιστορίας που κουβαλάει αυτός ο μήνας!

[Ο τίτλος προέρχεται απ’ το στίχο του ομώνυμου τραγουδιού]

“Ο μεγάλος περίπατος της Άλκης”

// Κάποτε είχα πάει σε ένα σχολείο στην Θεσσαλονίκη, στον Εύοσμο. Και μου λέει ένα αγοράκι, της έκτης δημοτικού: «Εμένα δεν μου αρέσει καθόλου όπως τελειώνει το βιβλίο. Σκοτώσατε τον Σωτήρη που ήτανε καλό παιδί, ένα αλητάκι που παίρνει μέρος στην αντίσταση».
Και του απαντάω: «Πρώτον δεν τον σκότωσα εγώ, τον σκότωσε ο Γερμανός. Και οι Γερμανοί σκότωναν και καλά παιδιά». Τότε μου αποκρίθηκε ότι εκείνος είχε γράψει ένα δικό του τέλος.
«Να, βγάζει ο Γερμανός το πιστόλι να σκοτώσει τον Σωτήρη και εκείνη την ώρα χτυπάει το κινητό του. Παίρνει ο Γερμανός το κινητό, το σκάει ο Σωτήρης».
Λέω: «Mα έχει ο Γερμανός κινητό;»
«Μα, κυρία Ζέη, αν δεν έχει ο Γερμανός κινητό, ποιος θα έχει;»
Φαντάζεστε, λοιπόν, τι αχταρμάς γίνεται στο μυαλό των παιδιών με την πρόσφατη ιστορία... //

(απόσπασμα συνέντευξης της Άλκης)



* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

"Με μολύβι φάμπερ νόυμερο δύο" διαγράφουμε έναν-έναν τους ακριβούς μας δασκάλους.
"Ο μεγάλος περίπατος της Άλκης" μόλις ξεκίνησε.
Σαν ομαδικό φευγιό στην αντιπέρα όχθη.
Η Κατερίνα, η Κική και τώρα η Άλκη.
Ξεμένουμε από πνευματικά "πολεμοφόδια" όσο πάει...

Πεφτοσυννεφιές

Για μια Μαρία & μια Κατερίνα

Το λες και επέτειο μνήμης.

Για δυο κορίτσια που έσβησαν απ’ τις “υπερβολικές φροντίδες” του Ανδρέα. Τι «ποιου Ανδρέα;» Του τότε «υπουργού και θεματοφύλακα της υγείας» (εδώ γελάμε) και νυν συνδαιτυμόνα του Εισαγγελέα Διαφθοράς, για ένα σκανδαλάκι, που δεν στοίχισε στο δημόσιο, παραπάνω από είκοσι τρία δις (εδώ κλαίμε).

Ήταν τέτοιες μέρες λοιπόν, Μάης του 2016, όταν έσβησε η Μαρία. «Ποιος να την θυμάται άραγε, εκτός απ’ τους δικούς της;» αναρωτιόμουν, καθώς άκουγα τις προεκλογικές κορόνες για «επαναφορά της ασφάλειας και της τάξης στην κοινωνία» (εδώ μειδιούμε), απ’ τους πρωτεργάτες της à la carte ευνομίας και κοινωνικής δικαιοσύνης. Η Μαρία ήταν μία απ’ τις oροθετικές γυναίκες που διαπομπεύτηκαν και φυλακίστηκαν απ’ τον Ανδρέα Λοβέρδο. Η Μαρία δεν πρόλαβε να ζήσει τη δικαστική αθώωση (αλλά όχι τη δικαίωση) που έγινε τον Δεκέμβρη του ίδιου χρόνου.

Η Μαρία ήταν μόλις 32 χρόνων, ψηλή, μελαχρινή και μητέρα ενός μικρού παιδιού. Η είδηση του θανάτου της μπορεί να μην έφτασε ποτέ στ’ αυτιά του κ. Λοβέρδου, ο χαμός της όμως, θα στοιχειώνει διαρκώς τον θύτη της που την σκότωσε άνανδρα «δια λιθοβολισμού». Το σημείωμα της μητέρας της που δημοσίευσε η Εφημερίδα των Συντακτών, έγραφε:

"Έγινε πια κι αυτό και τώρα ο κύριος Λοβέρδος μπορεί να κοιμάται ήσυχος. Η κοινωνία σχεδόν καθάρισε από αυτές τις κοπέλες κι αυτό το φρόντισε ο ίδιος.

Εξευτέλισαν το παιδί μου, ήρθαν στο χωριό και το ΚΕΕΛΠΝΟ εξέτασε το εγγόνι μου μέσα στο σχολείο, μας εκθέσανε όλους, μας ξεφτίλισαν. Πήγαν τα κορίτσια στο υπόγειο της Γ' πτέρυγας του Κορυδαλλού αντί να τα φροντίσουν στα νοσοκομεία. Τους πέταγαν το φαγητό από τα κάγκελα και εκείνα, την ίδια ώρα, κατάπιναν μπαταρίες.

Δημόσια μας εξευτελίσανε και τώρα εγώ δημόσια ανταποδίδω λίγο πριν θάψω την κόρη μου, ότι μπορεί πλέον να κοιμάται ήσυχος ο Ανδρέας Λοβέρδος. Και αυτό το λέω κι εγώ η μητέρα της, δημόσια, με το όνομά μου.

Ευμορφία Κουλουριώτη".

Τον Νοέμβρη του ’14 είχε αυτοκτονήσει η Κατερίνα, άλλη μια κοπέλα που είχε συλληφθεί τον Μάη του 2012 ως «εκδιδόμενη οροθετική». Όταν την συνέλαβαν, είχε κάνει απόπειρα αυτοκτονίας και ο πατέρας της. 

«Η Κατερίνα δραπέτευσε. Όσες φυλακές έζησε, όσους παραδείσους κι αν αναζήτησε στα ναρκωτικά, ποτέ δεν έφτασαν. Η επιχείρηση δίωξης των οροθετικών χρηστριών πριν τις εκλογές του 2012, μάζεψε μαζί με τις άλλες κοπέλες και την Κατερίνα. Την γνωρίσαμε κι αυτή στις φυλακές Κορυδαλλού. Ένα κορίτσι γελαστό που του άρεσαν οι αγκαλιές και τα χάδια. Ήταν διαχυτική, πάντα με φιλούσε.

»Η Κατερίνα έγινε αργότερα ασθενής μου, καθώς το «αδίκημα» της οροθετικότητάς της, την έφερε στην πόρτα της Μονάδας Λοιμώξεων. Γρήγορα ενεργοποιήθηκε. Μάχιμη, πήρε μέρος σε όλες τις δράσεις της πρωτοβουλίας αλληλεγγύης για τις διωκόμενες οροθετικές: μίλησε σε προβολές, σε πάνελ, σε συγκεντρώσεις για τα αυτονόητα: τα νοσήματα δεν φυλακίζονται, θεραπεύονται. Την αγαπήσαμε για το θάρρος της, την ανθρωπιά της, το ωραίο μυαλό της».

[Απόσπασμα ανάρτησης Χρύσας Μπότση, γιατρού και μέλους της Πρωτοβουλίας Αλληλεγγύης στις διωκόμενες οροθετικές]

Στις τριτοκοσμικές και απολίτιστες χώρες, συνηθίζεται το βίαιο ξύρισμα των γυναικών στις πλατείες των πόλεων και των χωριών. Συνηθίζεται επίσης η κλειτοριδεκτομή, η σεξουαλική εκμετάλλευση και ο θάνατος δια λιθοβολισμού. Στη λιγότερο βάρβαρη κοινωνία που βαυκαλιζόμαστε ότι ζούμε, διαθέτουμε πιο σικάτες μεθόδους εξόντωσης∙ λιγότερο αιματηρές, αλλά περισσότερο αποτελεσματικές. Διαθέτουμε επίσης και μια μεγάλη γκάμα με παραπλανητικές ετικέτες με τις οποίες, ελαφρόκαρδα και αμέριμνα, καλύπτουμε (ή παραχαράσσουμε) τα σεξουαλικά εγκλήματα, την παιδοφιλία και την έμφυλη βία. «Έγκλημα ζηλοτυπίας» για τον συζυγοκτόνο, «Αυτοκτόνησε 14χρονη» για το ανθρωπόμορφο τέρας που βίαζε ανήλικα κορίτσια και «Σοκάρουν τα στοιχεία για τη δολοφονία της Ελένης Τοπαλούδη», που καθόλου δεν είχε σοκάρει ωστόσο, τους αστυνομικούς που είχε καταφύγει η άτυχη κοπέλα για να καταγγείλει τον βιασμό της, όσο ήταν εν ζωή.

«Υπόθεση παιδεραστίας στη Μολδαβία» έγραφαν ακροθιγώς οι φιλικά προσκείμενες φυλλάδες, για τον καταδικασμένο για ασέλγεια εις βάρος ανηλίκων, βουλευτή της ΝΔ στην Κέρκυρα, Νίκο Γεωργιάδη. Ο Πρόεδρος (της φυλής του) τον διαβεβαίωσε πως σε λίγους μήνες θα ξεχαστεί το θέμα (όπως και τόσα άλλα) και η Άννα Μισέλ Ασημακοπούλου κατέθεσε ως μάρτυρας υπεράσπισης: «Δεν είμαι στην κρεβατοκάμαρα του κ. Γεωργιάδη, μόνο την δική μου ερωτική ζωή γνωρίζω από πρώτο χέρι». Όταν, ειδικά, μια γυναίκα -ούσα, ή δυνάμει μητέρα- υπερασπίζεται την παιδική κακοποίηση για χάρη της πολιτικής ματαιοδοξίας της, είμαστε ήδη βάρβαροι.

Καλό μας ταξίδι στις επόμενες πεφτοσυννεφιές. Να είμαστε καλά και να μην παραλείψουμε να σοκαριστούμε στο επόμενο έγκλημα (δέκα έγιναν το τελευταίο δίμηνο). Μέχρι να διαπιστώσουμε (αν γίνει αυτό κάποτε), πως τα μοντέλα της ανδροκρατούμενης βίας, προέρχονται απ’ αυτούς που προάγουν την έννοια του δυνατού, του οικονομικά ισχυρού, αυτού που επικρατεί πάνω στον αδύναμο, γιατί μόνο έτσι χτίζονται και καθιερώνονται οι τάξεις, τα σύμβολα και τα πρότυπα προς μίμηση και καταξίωση.

Είναι οι άριστοι και αμόλυντοι χαρτογιακάδες που τα βάζουν με την Κούνεβα και, κατ’ επέκταση, με όλες τις γυναίκες που εργάζονται με αξιοπρέπεια και μόχθο για να μας ξεβρομίζουν.

Και είμαστε απέναντί τους εμείς (;)

Ή στο πλάι τους...

 (φωτογραφίες απ' το διαδίκτυο)

Ο Μάης και τα ματωμένα γαρύφαλλα

«Παιδί μου, θυμάμαι σαν τώρα τα καμιόνια με τα πτώματα που στάζανε τα αίματα, σαν να ᾽τανε σφαχτάρια», μονολογούσε μια γερόντισσα σε μια ιστορική περιήγηση στο στρατόπεδο του Χαϊδαρίου.

Το Μπλοκ 15, ήταν το Νταχάου της Ελλάδας, λίγοι όμως το γνωρίζουμε κι ας είναι δυο βήματα απ’ την πόλη που ζούμε.

Περισσότεροι από είκοσι χιλιάδες άνθρωποι φυλακίστηκαν εκεί την περίοδο της Κατοχής: Εβραίοι, τσιγγάνοι, πολιτικοί κρατούμενοι, κομμουνιστές, ανάμεσά τους και οι 200 που μεταφέρθηκαν στην Καισαριανή για να εκτελεστούν, την Πρωτομαγιά του 1944.

Τα φορτηγά που τους μετέφεραν διέσχισαν το Χαϊδάρι και οι μελλοθάνατοι πάσχιζαν να πουν ένα τελευταίο «αντίο» στους δικούς τους, με τα αποχαιρετιστήρια σημειώματα που πέταγαν σαΐτες στο δρόμο.

Ο Ναπολέων Σουκατζίδης ήταν ανάμεσα στους διακόσιους νεκρούς Ακροναυπλιώτες της Καισαριανής. Ήταν μορφωμένος και ήξερε γερμανικά, γι’ αυτό και ανέλαβε χρέη διερμηνέα. Όταν το παλιοτόμαρο που εκτελούσε χρέη διοικητή, ο Καρλ Φίσερ, τον είδε ανάμεσα στους μελλοθανάτους της Πρωτομαγιάς του '44, του πρότεινε να τον απαλλάξει:

«Νάιν, όχι εσύ, γύρνα πίσω στη σειρά σου, θα πάρει κάποιος άλλος τη θέση σου στο φορτηγό».

Ο Σουκατζίδης αρνήθηκε και προτίμησε να θυσιαστεί, παρά να καταδικάσει κάποιον άλλον.

«Πατερούλη, πάω για εκτέλεση», έγραψε στο τελευταίο σημείωμα που έγινε και ταινία από τον Παντελή Βούλγαρη.

Στο Χαϊδάρι αντηχούν ακόμα οι οιμωγές των βασανισμένων και τα γέλια των καθαρμάτων που διοικούσαν το στρατόπεδο. Ο κτηνώδης ταγματάρχης Πάουλ Ραντόμσκι, ήταν ένας μέθυσος βασανιστής που έφερε από την Ουκρανία το «γαλόνι» της εξόντωσης των ποδοσφαιριστών της Ντιναμό Κιέβου, εκείνων που τόλμησαν να ρεζιλέψουν τους Ναζί στο περιβόητο «ματς του θανάτου» τον Αύγουστο του 1942.

Στα χέρια του στυγερού δολοφόνου Ραντόμσκι (αποτάχθηκε το ’44, όταν μέθυσε και απείλησε να σκοτώσει την υποδιοικητή του), το στρατόπεδο συγκέντρωσης του Χαϊδαρίου, έγινε συνώνυμο της φρίκης, του σαδισμού και του θανάτου.

Οι συνθήκες διαβίωσης των κρατουμένων ήταν άθλιες. Δεν υπήρχαν κρεβάτια, κουβέρτες, τρεχούμενο νερό, ούτε καν αποχετευτικό σύστημα. Οι φυλακισμένοι ήταν γεμάτοι ψείρες και οι ασθένειες θέριζαν. Όποιον αρρώσταινε, τον ξέγραφαν. Ο μοναδικός γιατρός του στρατοπέδου χρησιμοποιούσε τα ελάχιστα φάρμακα για να θεραπεύει τους στρατιώτες των Ες-Ες.

Τα μαστιγώματα και οι ξυλοδαρμοί ήταν σε ημερήσια διάταξη. Στον φράχτη του στρατοπέδου, είναι ακόμα καρφωμένα τα τσιγκέλια-βραχιόλια που έδεναν τους κρατούμενους για να τους βασανίσουν. Τους στοίβαζαν επί ώρες στο μεγάλο θάλαμο, στο εσωτερικό του κτηρίου, τόσο ασφυχτικά, που δεν μπορούσαν να πάρουν ανάσα. Ώρες ατέλειωτες, δίχως τροφή και νερό, δίχως οξυγόνο. Ξαμολούσαν άγρια σκυλιά για να τους σπάσουν το ηθικό, τους καίγανε τα ρούχα και τους έκαναν ομαδικά  καψόνια. Για ν’ ακούν και οι απ’ έξω και να φοβούνται. Μοιραία, το όνομα του στρατοπέδου και η δυσοίωνη νεκροκεφαλή που στόλιζε την πύλη του, συμβόλιζαν τον αναπόφευκτο θάνατο.

«Μorgen kaputt», φώναζαν αντί χαιρετισμού οι φύλακες προς τα φορτηγά με τους νεοσυλλέκτους δέσμιους: «Αύριο, θα πεθάνετε». Και ξεκαρδίζονταν στα γέλια.

Οι πολιτικοί κρατούμενοι ανακρίνονταν με ανελέητα βασανιστήρια στα κρατητήρια της οδού Μέρλιν, από τα οποία δεν έβγαινε κανένας ζωντανός και αρτιμελής.

Αρκετοί τρελάθηκαν μέσα στο στρατόπεδο και έσκιζαν τη νύχτα με τα ουρλιαχτά τους. Πολλοί δολοφονήθηκαν από τους αδυσώπητους φρουρούς ή προτίμησαν την αυτοκτονία.

Το Μπλοκ 15 ήταν η πτέρυγα των μελλοθανάτων, εκείνων που δεν θα ξανάβλεπαν το φως του ήλιου. Οι ιστορικοί υπολογίζουν ότι περίπου 2.000 άνθρωποι εκτελέστηκαν στο Χαϊδάρι, ανάμεσά τους και 25 γυναίκες. Ανάμεσά τους και όλοι οι Εβραίοι που φυλακίστηκαν στο στρατόπεδο, μεταφέρθηκαν με τα τρένα της φρίκης στο Άουσβιτς, για να θανατωθούν στους θαλάμους αερίων.

Σε ποιο σχολείο, μας μάθανε πως η Αθήνα ήταν γεμάτη στρατόπεδα θανάτου και τόπους βασανισμού; Σε ποιο μάθημα μας δίδαξαν πως η ιστορία του τόπου ξεκίνησε μετά τον 19ο αιώνα, πως τα χώματα που πατάμε σήμερα είναι ποτισμένα με το αίμα τόσων ηρώων; Πως στην καρδιά της Αθήνας, εκεί που στεγάζονται σήμερα μεγαλομάγαζα και εταιρείες, μαρτύρησαν στα υπόγειά τους τόσοι αγωνιστές;

«Όταν έπεφτε το βράδυ, ακούγαμε τις κραυγές των βασανισμένων απ’ τα παράθυρα του νοσοκομείου. Προσευχόμασταν να σταματήσει αυτό το αιματοκύλισμα. Γιατί τόσος πόνος Θεέ μου;» μου διηγήθηκε μια ηλικιωμένη κυρία που ήταν νοσηλεύτρια στο Αρεταίειο. Ακριβώς απέναντι, ήταν τα περιβόητα κολαστήρια του ΕΑΤ-ΕΣΑ, στο σημερινό Πάρκο Ελευθερίας. Εδώ, το αντίστοιχο δόγμα των ντόπιων οπαδών του Ραντόμσκι, ήταν: «Φίλος ή σακάτης βγαίνει όποιος έρχεται εδώ μέσα».

Εδώ μαρτύρησε ο ήρωας Σπύρος Μουστακλής απ’ την ομάδα του Αναστασίου Σπανού. Ήταν 28 Απριλίου του ’86, όταν άφησε την τελευταία του πνοή, παράλυτος απ’ τις «φροντίδες» των βασανιστών του.

Σ’ ένα άλλο «ευαγές ίδρυμα» σωφρονισμού, στις Στρατιωτικές Φυλακές στο Μπογιάτι, βασανίστηκε άγρια ο Αλέκος Παναγούλης. Όπως μας είχε διηγηθεί ο αδερφός του σε μια περιήγηση, είχαν κατασκευάσει ένα ειδικό κελί απομόνωσης για τον Αλέκο, που ήταν αντίγραφο τάφου. Τα δύο αδέλφια δεν είχαν καμιά επαφή, παρ’ ότι έγκλειστοι στην ίδια φυλακή. Πέρασε φρικώδη βασανιστήρια (ο Θεοφιλογιαννάκος κεντούσε με καυτές βελόνες την ουρήθρα του, αργότερα όμως στη δίκη των χουντικών, ορκιζόταν πως τον εκτιμούσε απεριόριστα, γιατί δεν λύγισε ποτέ!) Του κατάσχεσαν ακόμα και τη γραφική ύλη, ωστόσο αυτός χρησιμοποίησε για μελάνι το αίμα του και για χαρτί τους τοίχους του κελιού-τάφου του.
Έφυγε 36 χρονών, την Πρωτομαγιά του ’76, μετά από ένα αμφισβητούμενο "τροχαίο" στη Λεωφ. Βουλιαγμένης.

Επειδή η λήθη είναι το χαρακτηριστικό της φυλής μας, το κείμενο είναι μια άσκηση μνήμης και ένας ελάχιστος φόρος τιμής σ’ όλα τα βασανισμένα θύματα του φασισμού, στους τυραννισμένους προγόνους και στις χαροκαμένες μανάδες που ακολουθούσαν την αιμάτινη διαδρομή απ’ τα καμιόνια, για να βρουν τα πτώματα των παιδιών τους. 

Και για όσους επιμένουν στην ιστορική αμνησία, το κρίμα (θηλειά) στο λαιμό τους.

[Φωτογραφίες απ’ το προσωπικό μου αρχείο και από το διαδίκτυο]

Πέντε

Πριν πέντε χρόνια το Απάγκιο σήκωσε πανιά για να ξεκινήσει το διαδικτυακό του ταξίδι, που δεν ήταν παρά μια απόπειρα απόδρασης απ’ την ασφυκτική καθημερινότητα. Στα χρόνια αυτά, αξιώθηκε να γνωρίσει πολλούς και εκλεκτούς φίλους, να δέσει τους κάβους του σε φιλόξενα λιμανάκια και να ζήσει δυνατές συγκινήσεις. Να γεμίσει τα αμπάρια του με δώρα πολύτιμα∙ ευχές και κεράσματα, σμιξίματα και τραπεζώματα, στιγμές νοτισμένες απ’ το άρωμα της παρέας, που μένουν ανεξίτηλες στο χρόνο. Ένα τεράστιο "ευχαριστώ" για την παρουσία σας -ακόμα και εν μέσω της μακρόχρονης απουσίας μου- για τις ευχές και τα μηνύματά σας, για τη νοερή συντροφιά σας που είναι βάλσαμο και στήριγμα στις απρόσμενες φουρτούνες της ζωής. Κάτι κουβέντες που έχουμε ανταλλάξει κατά καιρούς, σαν τα τσαλακωμένα χαρτάκια που διακινούσαμε συνωμοτικά κάτω απ’ τα σχολικά θρανία μας, ήταν η πυξίδα και  η τροχιοδεικτική πορεία προς ένα απάνεμο αραξοβόλι, μέχρι να περάσει η αντάρα.

Αυτό το κακοχείμωνο καλοκαίρι, άφησε πίσω του προσωπικές αλλά και εθνικές απώλειες.  Με τα μάτια ακόμα πρησμένα απ’ τα κάθε λογής “αποκαΐδια”, η διάθεση είναι στα τάρταρα και τα ευχολόγια μοιάζουν άτοπα, όταν κάνεις τη σούμα με τα θύματα της απίστευτης θεομαχίας∙ άνθρωποι να παλεύουν με τον άνεμο, τη φωτιά και το νερό! Έχοντας βιώσει εκείνες τις ασφυκτικές μέρες των πυρκαγιών στο θάλαμο ενός νοσοκομείου συντροφεύοντας αγαπημένο μου πρόσωπο, ο πόνος βάραινε περισσότερο. Να σβήνεις τη φωτιά με άλλη φωτιά, να ζυγιάζεις την προσωπική σου επερχόμενη απώλεια στην πλάστιγγα με τους ατέλειωτους κίτρινους σάκους που έδειχνε η τηλεόραση, ήταν βασανιστικό. Τα “πώς” και τα “γιατί”, θα υπεραναλυθούν και  πιθανότατα θα συρταρωθούν, όπως τα άψυχα σώματα που γέμιζαν εκείνες τις μέρες τα συρτάρια των νεκροθαλάμων. 

Πολύ φοβάμαι ότι η προσοχή μας έχει πάλι αποσπαστεί εκεί που οι σειρήνες της “δημοσιογραφίας” το απαιτούν (“παραλίγο να καεί και το σπίτι του Σάκη”, σου λέει…), μέχρι να σβήσει σαν ισχνό κυματάκι στα ρηχά της μνήμης μας. Κι αν δεν αντιληφθούμε επιτέλους πως η μόνη περιουσία μας είναι η φύση, πως αν δεν γκρεμίσουμε φράχτες και συρματοπλέγματα για ν’ ανασάνει απ’ τον τσιμεντένιο κλοιό και δεν αφήσουμε κατά μέρος τις επεκτατικές μας τακτικές, θα εγκλωβιστούμε ξανά στις δύσβατες ατραπούς μιας αφιλόξενης πολιτείας. Είμαστε στην πιο όμορφη γωνιά του πλανήτη, στους κορυφαίους τουριστικούς προορισμούς, όπως μας λένε οι ξένοι ατζέντηδες∙ και δεν διαθέτουμε ακόμα τα στοιχειώδη. Προσπελάσιμους δρόμους για τους ανθρώπους με κινητικά προβλήματα. Ελεύθερα πεζοδρόμια (αν έχετε κάνει διαδρομές με παιδικά καροτσάκια στην πόλη, καταλαβαινόμαστε). Ας μην συζητήσουμε για τους χτισμένους λόφους της Αττικής, τις νεοσύστατες πολιτείες στο δάσος της Πάρνηθας, τα μπαζωμένα ποτάμια και τις δύσοσμες περιοχές στο Θριάσιο που παλεύουν να επιβιώσουν ανάμεσα σε φουγάρα, αντλίες και δεξαμενές με πετρέλαιο. Πόση πολιτική προστασία να μας φυλάει, αν η προσωπική μας ευαισθησία φτάνει ως το χαλάκι της εξώπορτάς μας; 

Κρατάω στις αποσκευές μου τις κρητικές μας συναντήσεις με φίλους και συγγενείς, τα λόγια και τις ευχές τους, τα τσουγκρίσματα και τις ρακοκατανύξεις κάτω απ’ τη ματωμένη σελήνη, τις παυσίπονες μαντινάδες, τα χτυπήματα στην πλάτη και τα σφιχταγκαλιάσματα πριν την επιστροφή μας στο κλεινόν άστυ∙ όλα αυτά που άπλωσαν μια γλυκερή κρούστα πάνω απ’ τη συσσωρευμένη πικρίλα και τις στρώσεις της λύπης. 

Το κατευόδιο μας στο λιμάνι «Να κλέβεις του χάρου παιδί μου!» ήταν η ύστατη παραγγελιά που πήρα μαζί μου. Επιτρέψτε μου να σας την κοινωνήσω με όλη μου την αγάπη!

Φωτογραφικό υλικό απ’ τη συλλογή του Θάνου Τσάκαλου

Στη μνήμη του Γρηγόρη Λαμπράκη

(τα βάσανα της βασιλομήτορος)

Πενήντα πέντε χρόνια πριν.

Λονδίνο, περιοχή Mayfair, οδός Brook.

Ξενοδοχείο Claridge’s, σουίτα «Prince Alexander».

Απρίλιος 1963…

Στις 20 Απριλίου 1963, η Φρειδερίκη φτάνει χωρίς τον βασιλιά Παύλο, στο Λονδίνο, μαζί με την κόρη της, πριγκίπισσα Ειρήνη. Θα παρευρεθεί στους γάμους της πριγκίπισσας Αλεξάνδρας του Κεντ με τον Άγκους Ότζιβλι (της γνωστής οικογενείας, ξέρετε...)

Λίγο μετά την άφιξή της στο Λονδίνο, θα δοκιμάσει την πρώτη ψυχρολουσία. Ενώ ετοιμαζόταν με τη μικρή Ειρήνη να κάνουν το καθιερωμένο τους “shopping therapy”, βρίσκεται αντιμέτωπη στην είσοδο του ξενοδοχείου, με την Μπέτυ Αμπατιέλου και μια ομάδα Κυπρίων διαδηλωτών. Η Αμπατιέλου μάλιστα, έχει το θράσος να ζητήσει ακρόαση απ’ την Φρειδερίκη, για να της παραδώσει επιστολή στην οποία ζητάει την αποφυλάκιση του συζύγου της. Η Αμπατιέλου κρατάει κι ένα πλακάτ που γράφει: «Βασίλισσα Φρειδερίκη, απελευθερώστε τον σύζυγόν μου». Πού να θυμηθεί η δόλια η βασίλισσα, σε ποιον απ’ όλους τους χιλιάδες φυλακισμένους και εξορισμένους, αναφερόταν αυτή η ενοχλητική φιγούρα. Αργότερα βέβαια θα μάθαινε το ποιόν αυτής της γυναίκας και του άντρα της.

 Ήταν η Αγγλίδα δασκάλα Μπέτυ Αμπατιέλου - Μπάρτλετ. Κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου ήταν απεσταλμένη της “Daily Worker” στην Ελλάδα. Εκεί γνώρισε, ερωτεύτηκε και παντρεύτηκε τον ναυτεργάτη Αντώνη Αμπατιέλο, ήρωα της αντίστασης και με πολλές εύφημες μνείες από το ΣΜΑ (Στρατηγείο Μέσης Ανατολής). Ο Αμπατιέλος σάπιζε και βασανιζόταν 16 ολόκληρα χρόνια στις φυλακές, επειδή ήταν κομμουνιστής και επειδή πολέμησε τον ναζισμό. Η Αμπατιέλου ζητούσε να μπει ένα τέλος σ’ αυτό το μαρτύριο. Εκείνη την εποχή μάλιστα, η Ελλάδα αντιμετώπιζε τη διεθνή κατακραυγή για τους πολιτικούς κρατουμένους. 

Εις επίρρωσιν όλων αυτών των δεινών, η “Sunday Express”, με πρωτοσέλιδο άρθρο του δημοσιογράφου Douglas Clark, υπενθυμίζει τις "φιλοναζιστικές συμπάθειες" της Φρειδερίκης, πριν απ’ τον πόλεμο, όταν ήταν μέλος της “Χιτλερικής Οργάνωσης Νεανίδων”, καταλήγοντας: «Είναι πασίγνωστο ότι η ισχυρογνώμων σύζυγος του Βασιλέα των Ελλήνων, Παύλου, είναι εκείνη που φοράει τα παντελόνια». 

Κοντολογίς, η Αμπατιέλου την πιάνει απ’ τους ώμους και την πιέζει να την δεχτεί, αλλά ο αστυνομικός φρουρός της Φρειδερίκης τραβάει την Αμπατιέλου και τότε δημιουργείται ένταση με τους υπόλοιπους διαδηλωτές. Η έντρομη Φρειδερίκη καταφέρνει να ξεφύγει μαζί με την Ειρήνη και το σκάνε τρέχοντας σ’ ένα στενό. Μετά από λίγα μέτρα όμως, διαπιστώνουν ότι ο δρόμος είναι αδιέξοδος και πανικόβλητες χτυπάνε στην τύχη ένα κουδούνι. Έκπληκτη ανοίγει την πόρτα μια Αμερικανίδα ηθοποιός. «Είμαι η βασίλισσα της Ελλάδας και με κυνηγούν! Σας παρακαλώ, αφήστε με να μπω!» της φωνάζει έξαλλη η Φρειδερίκη. Κολακευμένη απ’ την αναπάντεχη βασιλική επίσκεψη στο “φτωχικό” της, η ηθοποιός προσφέρει τη φιλοξενία της μέχρι να λήξει η ένταση...

Ένα χρόνο πριν, είχε προηγηθεί ο γάμος της πριγκίπισσας Σοφίας μ’ ένα καλό παιδί απ’ την Ισπανία, τον Χουάν Κάρλος, που όλως τυχαίως, ήταν και διάδοχος του θρόνου. Η Ελλαδίτσα μας τότε, ήταν και πάλι γονατισμένη απ’ τη σκληρή λιτότητα και τις πληγές του πολέμου, ωστόσο η φιλεύσπλαχνη κυβέρνηση της ΕΡΕ (και μετά από άγριο μαρκάρισμα που έκανε η Φρειδερίκη στον Καραμανλή), ψήφισε τον περιβόητο νόμο «περί συστάσεως προικός για την πριγκίπισσα Σοφία». Τελικά, κάτι παραπάνω από 3 εκατομμύρια δολλάρια, βγήκαν απ’ τα δημόσια ταμεία, για την αποκατάσταση της Σοφίας. Χαλάλι όμως… «Ήταν μια μέρα ηλιόλουστη και η Σοφία ήταν όμορφη. Το νυφικό της ήταν ένα δαντελλένιο όνειρο. Τη μακρυά ουρά κρατούσαν 6 παράνυμφοι, μεταξύ των οποίων η αδελφή της Ειρήνη, η αδελφή του Χουανίτο, Ινφάντη Πιλάρ, η πριγκίπισσα Ειρήνη της Ολλανδίας, η πριγκίπισσα Αλεξάνδρα του Κεντ και η καλύτερη φίλη των παιδιών μου, η πριγκίπισσα Τατιάνα Ράτζβιλ. Εξη νέοι κρατούσαν τα στέφανα επάνω από τα κεφάλια του νεαρού ζεύγους.
Ο σύζυγος μου στεκόταν πίσω από τη Σοφία και τον Χουανίτο και, σε μια ορισμένη στιγμή της τελετής, πήρε τα δύο στέφανα και τα διασταύρωσε τρεις φορές επάνω από τα κεφάλια τους. Το θέαμα ήταν συγκινητικό. Από τους εξώστες έπεφταν επάνω στο ζεύγος και στο εκκλησίασμα ροδοπέταλα, που μέσα στο λαμπρό φως, έμοιαζαν σαν χιονονιφάδες...», θυμάται με συγκίνηση η Φρειδερίκη.

Εν τω μεταξύ, σύσσωμοι διπλωμάτες και ξένες εφημερίδες, έπεσαν να τα φάνε τα παιδιά τα νιόπαντρα. Ακόμα κι ο πρεσβευτής σερ Ραλφ Μάρεϊ έστειλε εμπιστευτικό έγγραφο, που μεταξύ των άλλων,  έγραφε: «…Έγιναν πολλές βασιλικές εκδηλώσεις, σε βαθμό που έκαναν τους Έλληνες να γκρινιάζουν για τα έξοδα…”
Μέχρι και κάτι κακοπροαίρετοι φοιτητές, διαδηλώνουν στην Αθήνα, φωνάζοντας: 

«Προίκα στην παιδεία όχι στη Σοφία». Μιάσματα…

(και τα βάσανα της βασιλομήτορος συνεχίζονται…)

Οι επόμενες μέρες της Φρειδερίκης, δεν είναι καλύτερες. Ξινό της το βγάλανε το ταξίδι οι αχρείοι! Στις μετακινήσεις της βρίσκει διαρκώς μπροστά της διαδηλωτές. Χαρακτηριστικός είναι ο τίτλος της Ελευθερίας: “Πολιορκείται συνεχώς η βασίλισσα εν Λονδίνω”. Την Κυριακή 21/4, η εφημερίδα Σάντεϊ Εξπρές, δημοσιεύει βιαιότατο άρθρο στο οποίο χαρακτηρίζει ανεπιθύμητη καλεσμένη την Φρειδερίκη.

Στην Αθήνα συντελείται η δεύτερη μάχη του Μαραθώνα. Η απαγορευμένη Μαραθώνια πορεία ειρήνης, βρίσκεται σε εξέλιξη και η Αττική αστυνομοκρατείται. Γίνονται επεισόδια και πολλές συλλήψεις. «Περί την 8ην π.μ. συνελήφθησαν οδηγηθέντες εις την σχολήν Αστυνόμων, όπου και παρέμειναν μέχρι της 8ης μ.μ., ο μουσικοσυνθέτης κ. Μίκης Θεοδωράκης, ο ζωγράφος κ. Μίνως Αργυράκης και η σύζυγός του. Ούτοι συνελήφθησαν ενώ εβάδιζον επί του δεξιού πεζοδρομίου της Λεωφόρου Κηφισίας, έξωθι του κινηματογράφου «Άνεσις». Ολίγον αργότερον συνελήφθησαν εντός ταξί επί της λεωφόρου Κηφισίας ο ηθοποιός κ. Α. Αλεξανδράκης και η σύζυγός του κ. Αλίκη Γεωργούλη». Και Άγγλοι ειρηνιστές που έχουν έρθει για την πορεία, με επικεφαλής τον φιλόσοφο Μπέρτραντ Ράσελ, συλλαμβάνονται και απελαύνονται.

Μόνο ο βουλευτής Πειραιώς της ΕΔΑ Γρηγόρης Λαμπράκης φτάνει στον Τύμβο του Μαραθώνα, συνοδευόμενος απ’ τη γυναίκα του και τον Κύπριο ποιητή Τεύκρο Ανθία. Επικαλούμενος τη βουλευτική του ιδιότητα, διαπερνά τον αστυνομικό κλοιό, ξεδιπλώνει πανώ με το σήμα της ειρήνης και την επιγραφή ΕΛΛΑΣ, και οδοιπορεί μόνος του! Αιφνιδιασμένοι οι αστυνομικοί δεν αντιδρούν, μερικά όμως χιλιόμετρα αργότερα, όταν ο Λαμπράκης θέλησε να καταθέσει στεφάνι στον τάφο των εκτελεσμένων απ’ τους Γερμανούς στο Χαρβάτι, η αστυνομική δύναμη που έχει εν τω μεταξύ πάρει εντολές, τον συλλαμβάνει.

Η Μπέτυ Αμπατιέλου εμφανίζεται στα δελτία ειδήσεων της αγγλικής τηλεόρασης, ενώ φτάνει απ’ την Αθήνα στο Λονδίνο κι ο Γρηγόρης Λαμπράκης. Την Κυριακή 28/4 επισκέπτεται μαζί με την Αμπατιέλου το ξενοδοχείο Claridge’s. Ο Λαμπράκης ζητάει ακρόαση απ’ τη βασίλισσα, η οποία δεν γίνεται δεκτή, όπως του ανακοινώνει ο υπασπιστής του διαδόχου, ταγματάρχης Αρναούτης. Ο Λαμπράκης δίνει συνέντευξη στις βρετανικές εφημερίδες, αναφέροντας μεταξύ άλλων ότι στην Ελλάδα δεν κυβερνά η κυβέρνηση ή ο βασιλεύς, αλλά η βασίλισσα.

Εκείνο το βροχερό βράδυ, η οργισμένη Φρειδερίκη, ούρλιαζε στον γραμματέα των ανακτόρων Γεράσιμο Τσιγάντε: "Δεν θα με απαλλάξει κανείς απ’ αυτόν τον άνθρωπο;"…Αποσύρθηκε πικραμένη και σχεδόν νηστική στο κινγκ σάϊζ κρεββάτι της, έχοντας φάει μόνο, ένα φραντζολάκι μπριός και χαβιάρι.

(και ζήσαν αυτοί καλά…)

Στις 22 Μαΐου δολοφονείται στη Θεσσαλονίκη ο Γρηγόρης Λαμπράκης. Σε αφήγησή του ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε πει, ότι ο τότε αρχηγός της Χωροφυλακής Βαρδουλάκης του είχε εκμυστηρευτεί πως “κατά λάθος σκοτώθηκε ο Λαμπράκης. Η βασίλισσα είχε δώσει εντολή να τον στραπατσάρουν…”

Ο Λαμπράκης χαροπαλεύει επί μέρες αλλά χάνει τη μάχη στις 27 Μαΐου.

Ο Σπύρος Γκοτζαμάνης καταδικάστηκε σε 11 χρόνια κάθειρξη για θανατηφόρες σωματικές βλάβες σε βάρος του Λαμπράκη και διατάραξη της κοινής ειρήνης. “Την απόφαση τη δέχθηκε με χαμόγελα”, έγραφαν τα “ΝΕΑ” της 30ης Δεκεμβρίου 1963. Ο Εμμανουηλίδης καταδικάστηκε σε 8 χρόνια, αλλά έκλαιγε με λυγμούς όταν του το ανακοίνωσαν. Και στους δύο αναγνωρίστηκε το ελαφρυντικό του “προτέρου έντιμου βίου” και ότι δεν “ενήργησαν από ταπεινά αίτια”. Ο εισαγγελέας Δελαπόρτας σχολίασε: “Τουλάχιστον αυτό το ελαφρυντικόν είναι ελαφρώς προσβλητικόν”....

 
Και οι δύο αμνηστεύτηκαν και αφέθηκαν ελεύθεροι από τη δικτατορία των Συνταγματαρχών. Οι συνήγοροι πολιτικής αγωγής συνελήφθησαν και εξορίστηκαν και ο ανακριτής Χρήστος Σαρτζετάκης φυλακίστηκε. Το παρακράτος κυβερνούσε τη χώρα. 

Ο Ξενοφών Γιοσμάς, ο αρχηγός της παρακρατικής οργάνωσης “Καρφίτσα”, κατηγορήθηκε ως ηθικός αυτουργός και καταδικάστηκε σε ένα χρόνο φυλάκιση για τη διατάραξη της κοινής ειρήνης. 

Ο λιμενεργάτης Χρήστος Φωκάς καταδικάστηκε σε φυλάκιση 15 μηνών, επειδή τραυμάτισε τον βουλευτή Γιώργη Τσαρουχά κατά τη διάρκεια των αναταραχών στην εκδήλωση. 

Οι Χρήστος Φωκάς, Γιώργος Λεονάρδος, Ιωάννης Τόγκας, καταδικάστηκαν σε 10 μήνες φυλάκισης για διατάραξη κοινής ειρήνης, ο Κωνσταντίνος Παραπάρας σε έξι μήνες και οι Παναγιώτης Κουντουλέας και Νίκος Παπαδόπουλος σε τρεις. 

Τελικά, δεν πέρασαν ούτε μία μέρα στη φυλακή, γιατί η ποινή τους μετατράπηκε σε καταβολή 100 δραχμών ημερησίως.   

Αθωώθηκαν οι αξιωματικοί της Εθνικής Ασφάλειας που κατηγορούνταν ως ηθικοί αυτουργοί και οι αστυνομικοί που κατηγορούνταν για παράβαση των καθηκόντων τους. Είχαν προσπαθήσει να αποκρύψουν πλήθος ενοχοποιητικών στοιχείων και ήταν εμφανές ότι είχαν αναμιχθεί στην υπόθεση, αλλά προφανώς δεν ήταν αρκετό για να καταδικαστούν.

Ο Γρηγόρης Λαμπράκης και ο Τζέσε Όουενς

Ο Γρηγόρης Λαμπράκης στους Βαλκανικούς Αγώνες

Αντλήθηκαν πληροφορίες απ’ τους συνδέσμους:

http://www.topontiki.gr/

http://www.sarantakos.com/

http://www.mixanitouxronou.gr/