Ψωμί σιγοψημένο στο μαντέμι κι από πάνω λαδάκι κι αλάτι. Τότε που οι
πολυβιταμίνες και τα συμπληρώματα διατροφής δεν είχαν ακόμα εισβάλλει στη ζωή μας
και οι συνταγές που στύλωσαν κι ανάθρεψαν τη γενιά μας ήταν απλές κι
αλάνθαστες.
Τα βράδια που το κρύο περόνιαζε το
πετσί μας, η γριά μας η σόμπα άνοιγε την
τεράστια αγκαλιά της και μας μάζευε τρυφερά κοντά της. Άκουγε
υπομονετικά τις κουβέντες, τους ψιθύρους, τους αναστεναγμούς ή τις κουρασμένες
σιωπές μας και σαν να μας αποκρινόταν μέσα απ’ τη μαντεμένια χοάνη της που
τσιτσίριζε η φωτιά. Στην επιφάνειά της σιγοψηνόταν ό,τι υπήρχε διαθέσιμο στο
σπίτι. Κάστανα
χαραγμένα απ' τον πατέρα, πατάτες στο αλουμινόχαρτο ή λίγες φέτες ψωμί που είχε
περισσέψει απ’ το μεσημέρι.
Κι ένα περίεργο πράγμα. Τέτοια
νοστιμιά δεν γευτήκαμε από τότε, κι ας έχουμε προμηθευτεί υπερσύγχρονες
κουζίνες και ντάνες τηγανιών σε όλα τα σχήματα και χρώματα.
Κι όσο περνούν τα χρόνια και πληθαίνουν οι ανέσεις, τόσο η μνήμη παίρνει φόρα και τρέχει πίσω. Λες
κι έχει ανάγκη ν' απλώσει ξανά τα χέρια
της πάνω απ' το μαντεμένιο καπάκι, να ζεσταθούν τα τρίσβαθα της ψυχής, εκεί που
φωλιάζανε οι ελπίδες και τα παιδικά μας όνειρα.
Το
καλοριφέρ έχει σκουριάσει κι ένα σκούρο ζουμί
λεκιάζει τα πλακάκια.
Αδιάφορο. Χρόνια τώρα, το έχουμε
παροπλίσει στην πολυκατοικία.
Ευτυχώς η “γριά” μας δεν ζει πια. Τι
καλαμπούρι θα μας έκανε που, πάλι με χρόνια με καιρούς, μ’ ένα μπιντόνι
πετρέλαιο και δυο χοντροκούτσουρα θα ξεχειμωνιάσουμε.
Σκούριασε κι η τσίγκινη ταμπέλα του
εργολάβου στην είσοδο.
«Γκαράζ, αποθήκη, WC και τζάκι»
Αυτό το τζάκι μάς έκαψε…
Για χάρη του την ξαποστείλαμε.
------------------------------------------------------------
[Η φωτογραφία της ανάρτησης προέρχεται απ' το διαδίκτυο και ανήκει στον δημιουργό της]
Μαρία μου,
ΑπάντησηΔιαγραφήΌπως έγραψα και στο σχόλιό μου στη σελίδα σου, ξέρεις ότι με μια τέτοια μαντεμένια σόμπα αγκαλιά, μεγάλωσα παιδί στην παλιά μονοκατοικία. Και η μαγική και αληθινή της αγκαλιά ήταν ασυναγώνιστη. Μπορεί στα "σύγχρονα" κλουβιά να γεμίσαμε "ανέσεις", αλλά κατ' ουσία, η αναδρομή στην μαντεμένια σόμπα, φανερώνει τη θερμαντική της δυνατότητα εκτός από τη συναισθηματική. Όσο για τις φέτες ψωμιού, ακόμα τέτοιες ψήνω, πού και πού, καλή μου φίλη, απότοκες της τότε εποχής.
Ξέρεις γιατί μελαγχολώ μερικές φορές. Τα παιδιά μας σήμερα, δεν γνωρίζουν τις δικές μας παιδικές και νεανικές ημέρες. Δεν είχαν την ευτυχία να μοιράζονται το πλέξιμο της γιαγιάς, να ανοίξουν τα χέρια τους να βαστάξουν την πλεξούδα με το μαλλί. Να δουν τη μάνα να φτιάχνει πίττα μοσχομυριστή για να τη βάλει στην ξυλόσομπα ή τον πατέρα να απλώσει φλούδες το πορτοκάλι πάνω στο μαντέμι για να μοσχοβολήσει με φυσικό άρωμα το σπιτικό χωρίς τεχνητά spray και τέτοιες αηδίες.
Θα μού πεις, "πίσω θα πάμε τον ντουνιά, μωρέ Γιάννη;" Όχι, δεν λέω κάτι τέτοιο. Την ψευτιά αποδιώχνω. Αυτή τη νοσηρή πραγματικότητα που ζούμε σήμερα.
Μαρία μου, αγαπημένη, σε ευχαριστώ για την ομορφιά που μάς χάρισες σήμερα.
Kι εγώ σ' ευχαριστώ πολύ, για το συγκινητικό σου σχόλιο, Γιάννη μου!
ΔιαγραφήΤα παιδιά μας μεγαλώνουν με άλλες συνθήκες κι έτσι είναι το σωστό κατά τον ρου των γεγονότων. Θα έχουν κι αυτά τις μνήμες τους για να τις αναπολούν στην ηλικία μας. Συμφωνώ και συνυπογράφω τον επίλογό σου, κι αυτό ακριβώς είναι που πληγώνει σήμερα.
Να είσαι καλά!
Είχα μια ανάλογη συζήτηση με την μαμά μου. Γεννημένη το '90, θυμάμαι τις εποχές που ήμουν μικρό και αν τις συγκρίνω με το τώρα, βλέπω τόσο έντονη διαφορά στην ουσία των στιγμών, την αλήθεια των σχέσεων.
ΑπάντησηΔιαγραφήΊσως πιο παλιά δεν υπήρχαν οι ανέσεις που υπάρχουν σήμερα, αλλά υπήρχαν αξίες, υπήρχε η έννοια της οικογένειας, της φιλίας. Τώρα οι οικογένειες είναι σχεδόν συγκάτοικοι και οι φιλίες χαλάνε εύκολα, με ένα block.
Ζούμε σε μια επιφανειακή εποχή και το μόνο που εύχομαι είναι όσα ζούμε να μας ξυπνήσουν, να ξαναγίνουμε Άνθρωποι. Με καρδιά, με φιλότιμο, με ουσία.
Καλό ξημέρωμα Μαρία μου. Πάντα έχεις έναν προβληματισμό, λίγη πνευματική τροφή να μας κεράσεις, πάντα με τον μοναδικό σου τρόπο.
Φιλί γλυκό.
Σωστά τα λέει η μαμά σου, Μαρίνα μου. Σ' ευχαριστώ που υπάρχεις ανάμεσά μας και δίνεις τη φρέσκια ματιά σου στα τεκταινόμενα.
ΔιαγραφήΤα φιλιά μου...
Αχ Μαρία μου! Πως καταφέρνεις κάθε φορά να ¨τσιγκλάς¨ τη σκέψη και τα αισθήματα, εκείνα που συμπορεύτηκαν χρόνια, με αλλοτινούς καιρούς. Εικόνες και θύμησες από ένα δωμάτιο πνιγμένο στον καπνό, όταν τον ¨γύριζε¨ ο βοριάς ¨μέσα¨εξ’ αιτίας της βουλωμένης καμινάδας. Κι άλλοτε η ζέστη απ’ το πουρνάρι που τριζοβολούσε, ο χιονιάς που μάλωνε με τον άνεμο, οι ιστορίες που μας διάβαζε η μάνα, η μυρωδιά απ’ το φρυγανισμένο ψωμί, γλάρωναν τα μάτια, λευτέρωναν τη σκέψη κι άφηναν τα όνειρα να ανέβουν πιο πάνω κι απ’ τις στέγες των σπιτιών, σαν τον καπνό της ξυλόσομπας.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑ! πως ταξιδεύει ο νους, πως λαχταράει η ψυχή, πόσο μεγάλη είναι η ανάγκη να κρατήσει ζωντανές τις θύμησες. Μαρία μου με πόση συγκίνηση διάβασα το κείμενό σου και με πόση ευγνωμοσύνη. Σ’ευχαριστώ απ’ την καρδιά μου!
Εγώ σ' ευχαριστώ, Αννίκα μου!
ΔιαγραφήΟι αναπολήσεις σου είναι τόσο ζωντανές και νοσταλγικές που είναι σαν ν' ακούω το πουρνάρι να τριζοβολάει...
Να είσαι καλά!
Με τον μοναδικό σου τρόπο Μαρία μου ξυπνάς τις αναμνήσεις μας και αφυπνίζεις την ψυχή μας που λαχταρά την ουσία της ζωής, των σχέσεων......όλων όσων μας λείπουν ....Σε φιλώ και σ΄ευχαριστώ
ΑπάντησηΔιαγραφήΤα ψωμάκια εκείνα πάντως είχαν αξεπέραστη ουσία, Κλαυδία μου.
ΔιαγραφήΣ' ευχαριστώ πολύ αγαπημένη μου!
Σίγουρα η μαντεμένια ξυλόσομπα είναι μια γλυκιά ανάμνηση πλέον για όλους μας. Πρόοδος κι αυτή για την εποχή της. Αντικατέστησε το τζάκι. Για τα προβλήματα κοινωνικότητας δεν φταίει αυτή. Οι τηλεοράσεις έδωσαν το πρώτο κτύπημα, τώρα τα κινητά έχουν δώσει το τελειωτικό κτύπημα πιστεύω. Μα όσο κι αν αλλάζουν οι εποχές, πάντα θα νοσταλγούμε εκείνα τα όμορφα χρόνια, όπου είμαστε νέοι και μαζί με τα νιάτα μας νοσταλγούμε και όσα υπήρχαν τότε μαζί μας.
ΑπάντησηΔιαγραφήΥΓ: Για την ιστορία ψωμάκι στο τηγάνι με λάδι και ρίγανη, φτιάχνουμε ακόμη.
Τι καλά που κάνετε και διατηρείτε αυτή την παλιά συνταγή!
ΔιαγραφήΚαι ναι, τώρα πια το σημείο συνάντησης μιας μέσης οικογένειας, είναι μπροστά στην τηλεόραση. Μέχρι να παροπλιστεί κι αυτή για να έρθουν νέες τεχνολογίες...
Σ' ευχαριστώ πολύ, Βασίλη!
Αυτές οι μαντεμένιες σόμπες με τα ξύλα ξαναγύρισαν. Και θα χουμε έλλειψη από ξύλα ξέρεις. Πολλοί θα πάνε στα χωράφια τους (ήδη πάνε) και βλέπουν τα δέντρα τους κομμένα. Δεν γνώρισα τέτοια σόμπα στα μικράτα μου αλλά τη γνώρισα στο χωριό του άντρα μου. Που ζέσταινε με 50 βαθμούς όσους ήταν κοντά της και το υπόλοιπο σπίτι (για να μην το τρυπήσουμε με τα μπουριά) μας ζέσταινε με θερμοφόρες. Ναι ήλθα ανέσεις και μας κακόμαθαν και τώρα; Ξαναγυρνάμε σ'αυτά που μεγάλωσαν γενιές και γενιές αλλά δεν τα ξέρουμε δεν τα έχουμε ζήσει. Αποκαρδιωτικό ε; Αυτό το ψωμάκι όμως το λιγουρεύτηκα
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαλημέρα Μαρία μου
Ε, μα είναι να μη το λιγουρεύεσαι; (Παναγία μου, έπαθα Άδωνη μου φαίνεται) 😎
ΔιαγραφήΤο έχω ακούσει αυτό με τα ξύλα και η τιμή τους είναι ήδη αυξημένη. Τέλος πάντων, φέτος το χειμώνα θα αυτοσχεδιάσουμε. Κι ο Θεός μαζί μας...
Την καλησπέρα μου, Άννα μου ♥
Κι εγώ με τέτοια σόμπα μεγάλωσα στο δημοτικό, και θυμάμαι
ΑπάντησηΔιαγραφήτα ψησίματα της μαμάς ακόμα και πόσα πράγματα κάναμε
πάνω σε αυτή τη σόμπα... Είχε φασαρία, είχε βρομιά πολύ,
είχε και τα μπουριά, που έπρεπε να βγαίνουν, να καθαρίζονται
και να αλλάζονται κάποια στιγμή, αλλά είχε και ζέστη και ζεστασιά,
εννοώ συναισθηματική ζεστασιά, γιατί καθόμασταν γύρω της και η
μαμά μας έλεγε ιστορίες από τα δικά της παιδικά χρόνια! Θυμάμαι η
σόμπα ήταν στην κουζίνα και η τηλεόραση στο καθιστικό, που τότε
δεν είχε σόμπα εκεί..., οπότε μάλλον γινόταν αυτό που έκαναν και
οι πρωτόγονοι: η φωτιά ήταν η τηλεόρασή τους, η τηλεόρασή μας.
Ήταν ο ιερός κύκλος, που εκεί έλυναν οι άνθρωποι τα προβλήματα
της μέρας!
Δύσκολα χρόνια και τότε, από μία άλλη, διαφορετική σκοπιά. Δεν ξέρω
αν συγκρίνονται, φαντάζομαι ότι σε κάποια χρόνια από τώρα, τα
σημερινά παιδιά θα νοσταλγούν τα χρόνια του '90, του 2000 και πάει
λέγοντας... Ξέρω από τον μικρό ανιψιό μου που τα κουβεντιάζουμε
συχνά, υπάρχει μια νοσταλγία για τα Χριστούγεννα για παράδειγμα,
αναπολώντας τρεις διαφορετικές δεκαετίες (πότε μεγάλωσε κι αυτός!☺)
πότε πάνω, πότε κάτω, στο δικό τους, που ήμασταν όλοι μαζί, με λιγότερους
στολισμούς, λιγότερες ανέσεις, αλλά γλεντούσαμε με τη ψυχή μας,
μέσα στην κουζίνα μου, κάποιες χρονιές, χωρίς πια καλοριφέρ (έχει
παροπλιστεί από τα χρόνια της κρίσης!) με μόνη βοήθεια το τζάκι...
Όλα αλλάζουν, η νοσταλγία μένει και με αυτή πορευόμαστε, μάλλον,
και κάθε πέρυσι και καλύτερα (θα) λέμε!
Αχ, σε τι ταξίδι με πήγες Μαρία μου!
Τα φιλιά μου! ♥
Ο "ιερός κύκλος". Αυτό ακριβώς, Αριστέα μου.
ΔιαγραφήΚι όσο για τα νέα παιδιά, διακρίνω πως ήδη έχουν τάσεις νοσταλγίας κι αυτό δείχνει πως είναι πιο κουρασμένα από εμάς, σχεδόν γερασμένα...
Σ' ευχαριστώ πολύ για τις όμορφες αναμνήσεις που μοιράστηκες κι εύχομαι να είμαστε όλοι καλά για να ζήσουμε τις μελλοντικές μας αναπολήσεις.
Φιλί γλυκό ♥
Θα σταθώ στο κάποτε (μου!) και στο τώρα:
ΑπάντησηΔιαγραφήΜεγάλωσα στη Πόλη που για κάποιο λόγο δεν είχαμε σόμπες στα σπίτια, τουλάχιστο εμείς που τον χειμώνα ζούσαμε σε πολυκατοικία και σαν θέρμανση καίγανε κάρβουνα- μαζούτ γι αυτό και όλα μας τα ρούχα μύριζαν μαζούτ, ακόμα έχω την μυρωδιά στα ρουθούνια μου! Στη συνέχεια στο Παρίσι σε κάθε δωμάτιο υπήρχε τζάκι που η δική μου γενιά δεν το χρειάστηκε γιατί στις πολυκατοικίες καίγανε πετρέλαιο, έτσι η δική σου/σας περιγραφή, μου φάνηκε πολύ ανθρώπινη και πολύ ζεστή!
Τώρα και τα καλοριφέρ όσα τουλάχιστο δουλεύουν προφανώς θα παραμείνουν παγωμένα λόγω ακρίβειας και πολλοί είναι αυτοί που θα αγοράσουν ξυλο-σόμπες!
Δεν ξέρω τι είναι καλύτερο, χάσαμε τη διάκριση και κοιτάζουμε πλέον να πορευτούμε όσο πιο οικονομικά μπορούμε... οψόμεθα!
Πολλά τα νοσταλγικά και συγκινημένα ΑΦιλιά της καρδιάς μου!
Απ' το κάποτε στο τώρα, μάλλον δεν εξελιχθήκαμε καθόλου, Στεφανία μου.
ΔιαγραφήΑφού έγινε και η ενέργεια χρηματιστηριακό προϊόν, πανάκριβο μάλιστα, μια ξυλόσομπα θα μας σώσει.
Σ΄ ευχαριστώ πολύ και στέλνω πολλά φιλιά Αγάπης ♥
Ξυλόσομπα και ψωμί ψημένο με λάδι και αλάτι μμμμ τι νοστιμιές τότε Κανελλακι μου; Θύμισες όμορφες και νοσταλγικές στην πατρίδα...γιατί δεν μας έλειπε τότε τίποτα; ήταν η άγνοια της κατανάλωσης; αυτά είχαμε και με αυτά πορεβόμασταν...
ΑπάντησηΔιαγραφήΚοίτα να δεις τώρα εδώ στην επαρχία που αναβιώνουν πάλι οι μαντεμένιες ξυλόσομπες αγάπη μου.
Και πόσο τυχερή είμαι που εδώ και λίγα χρόνια χάρη στην κουμπάρα μου και την ξυλόσομπά της, γευόμαστε παρεούλα στο σπιτικό της το φεσκοψημένο ψωμί με το λάδι και το αλάτι, με τον καφέ μας...ναι έτσι που στο λέω...μυρωδιές ζωντανές λέμε ...σαν να μην πέρασε μια μέρα!!
Εμεις με τα καλοριφέρ μας με πόνο ψυχής να το ανάψουμε λίγο το βράδυ...που καταντήσαμε!
Χτύπησες φλέβα πάλι στις καρδίες μας Κανελλάκι μου Σ.Λ.🧡
Την αγάπη μου στην κουμπάρα που προσφέρει την ξυλόσομπα και τις νοστιμιές της ♥
ΔιαγραφήΚι εμείς το καλοριφέρ το έχουμε πλέον σαν έκθεμα σε μουσείο. Πού καταντήσαμε, δε λες τίποτα! Ρουλάκι μου, δεν το βάζουμε κάτω, έχουμε μάθει άλλωστε στην αυτάρκεια και την οικονομία.
Σε φιλώ γλυκά αγαπημένη μου ♥ ΣΛ
Κι εγώ φυσικά έζησα την ξυλόσομπα και το ψημένο ψωμί.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤί θαρρείς, μικρή είμαι;
Φυσικά με πολύ χαρά δεχτήκαμε την αλλαγή με τα καλοριφέρ για να γλυτώσουμε από τη βρωμιά.
Τα παιδιά μας δεν τα έζησαν αύρα αλλά οι μικρές μας ζουν με πολλή χαρά το τζάκι στο χωριό. Θα έχουν κι αυτές να θυμούνται κάτι από την παιδική τους ηλικία.
Κατάφερες να μας συγκινήσεις πάλι Μαρία μου.
Σε φιλώ.
Ευλογία να δημιουργείτε ωραίες αναμνήσεις στις μικρές σας, Ρένα μου. Να είστε όλοι καλά και να περάσετε όμορφες (και ζεστές) γιορτινές μέρες 🎄
ΔιαγραφήΜαρία μου, αναγκαία η στροφή στην ομορφιά των απλών καθημερινών πραγμάτων, αναγνωρίζοντας και εκτιμώντας την αληθινή αξία τους όπως οι παλαιότεροι, για να σωθεί η ψυχή και να επανέλθει η εσωτερική ηρεμία και το καθαρό πνεύμα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΚόμπος στον λαιμό αυτό που είπες παραπάνω στην Αριστέα για τα κουρασμένα και σχεδόν γερασμένα παιδιά του σήμερα. Πώς να μην είναι όταν έχουν όλη την αλήθεια εμπρός τους; Θλίβομαι βαθιά και αναζητώ τρόπους αναπτέρωσης του ηθικού...
Σε φιλώ, κορίτσι μου!
Καλή επιτυχία και μπράβο για τις προσπάθειές σου, Γλαύκη μου!
ΔιαγραφήΈτυχες κι εσύ στην πιο δύσκολη χρονική συγκυρία που αντιμετωπίζουν γονείς καιι εκπαιδευτικοί με τα μικρά παιδιά. Τη γενιά των παιδιών της πανδημίας, όπως λέγονται. Έζησαν 2 εφιαλτικά χρόνια καραντίνας, απώλειας και φόβου. Πώς να συνεφέρεις αυτό το κακό που έγινε στις ψυχούλες τους;
Kαλή δύναμη, Γλαύκη μου!
Το ρολόι του χρόνου με δείκτες τη μνήμη και το συναίσθημα...
ΑπάντησηΔιαγραφήΜας ταξίδεψες Μαράκι...